Araçsallık İklimi Ölçeği’nin Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Türkçe’ye Uyarlanması

Araçsallık iklimi ölçeğinin kullanıldığı çeşitli araştırmalar mevcuttur. Ancak bu araştırmalarda kullanılan ölçek madde sayılarının ve maddeleri temsil eden ifadelerin farklı olduğu, ayrıca ölçeğin örtük yapısının doğrulanmadığı görülmüştür. Bu nedenle ilgili fenomeni daha doğru bir şekilde ölçme ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu doğrultuda araştırmanın amacı, Araçsallık İklimi Ölçeği’ni (Victor ve Cullen, 1988) geçerlik ve güvenirliğini sağlayarak Türkçe’ye uyarlamaktır. Bu kapsamda araştırmaya Kocaeli merkezli 203 çalışan katılmış olup, yapılan faktör analizi sonucunda yedi madde ve tek faktörden oluşan, toplam varyansın %82.5’ini açıklayan bir ölçme aracı uyarlanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda, altı madde ve tek faktörü gösteren modelin iyi uyum indeks değerlerine sahip olduğu ortaya konulmuştur (x²/df=1.80; RMSEA=.06; GFI=.97; CFI=.99; SRMR=.01). Ayrıca, ölçeğin birleşme ve ayrışma geçerliğini de sağladığı belirlenmiştir. Sonuç olarak, ölçeğin Türkçe’ye uyarlanmış yapısının güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı olduğu ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Etik İklim, Araçsallık İklimi, Güvenirlik, Geçerlik, Ölçek Uyarlama.

ADAPTATION OF THE INSTRUMENTAL CLIMATE SCALE INTO TURKISH WITH CONFIRMATORY FACTOR ANALYSIS

The climate of instrumentality is an individual behavior in which the employee who has economic concerns acts with the view of “self-serving”. There are various studies in which the instrumentality climate scale is used. However, it was observed that the number of items in the scale and the expressions representing the items used in these studies were different, and the implicit structure of the scale was not confirmed. Therefore, the need to measure the relevant phenomenon more accurately has emerged. Accordingly, the aim of the research is to adapt the Instrumentality Climate Scale (Victor & Cullen, 1988) to Turkish by ensuring its validity and reliability. In this context, 203 employees based in Kocaeli participated in the research, and as a result of the factor analysis, a measurement tool consisting of seven items and a single factor and explaining 82.5% of the total variance was adapted. As a result of confirmatory factor analysis, it was revealed that the model showing six items and a single factor had good fit index values (x²/df=1.80; RMSEA=.06; GFI=.97; CFI=.99; SRMR=.01). In addition, it was determined that the scale provided convergent and divergent validity. As a result, it can be stated that the scale adapted to Turkish is a reliable and valid measurement tool.

Keywords:

Ethical Climate, İnstrumental Climate, Reliability, Validity, Scale Adaptation.,

PDF

___

Akdoğan, Asuman, ve Demirtaş, Özgür (2014). “Etik Liderlik Davranışlarının Etik İklim Üzerindeki Etkisi: Örgütsel Politik Algılamaların Aracı Rolü”. AKÜ İİBF Dergisi, 16(1), 107-124.
Ambrose, Maureen L., Arnaud, Anke, ve Schminke, Marshall (2008). “Individual Moral Development and Ethical Climate: The Influence of Person-Organization Fit on Job Attitudes”. Journal of Business Ethics, 77, 323-333.
Aydan, Seda (2017). Sağlık sektöründe etik iklim ve örgütsel güvenin ihbarcılık (Whistleblowing) niyeti üzerine etkisi: Bir üniversite hastanesi örneği. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Brislin, Allyn R. W. (1980). Translation and content analysis of oral and written material. H.C. Triandis & J.W. Berry (Ed.) içinde Handbook of Cross-Cultural Psychology, 2, (s.389-444). Allyn & Bacon: Boston.
Bryman, Alan ve Cramer, Duncan (2001). Quantitative Data Analysis with SPSS 12 and 13: A Guide for Social Scientists. London and New York: Taylor&Francis Group,
Büyüköztürk, Şener. (2011). Sosyal Bilimler için İstatistik. Pegem A Yayıncılık: Ankara.
Bagozzi, Richard P. ve Yi, Youjae (1988). “On the Evaluation of Structural Equation Models”. Journal of the Academy of Marketing Science, 16, 74-94.
Cullen, John B., Parboteeah, Praveen ve Victor, Bart (2003). “The Effects of Ethical Climates on Organizational Commitment: A Two-Study Analysis”. J Bus Ethics, 46, 127-141.
Deshpande, Satish (1996). “The Impact Of Ethical Climate Types on Facets af Job Satisfaction: An Empirical Investigation”. J Bus Ethics, 15, 655-660 (1996). https://doi.org/10.1007/BF00411800
Elçi, Meral ve Kul, Bekir (2017). “Kamu Çalışanlarının Etik İklim Algılarının Örgütsel Sinizm Tutumları Üzerindeki Etkisi: Kamu Sektöründe Bir Uygulama”. Çalışma İlişkileri Dergisi, 8(1), 118-137.
Fritzche, David ve Becket, Helmut (1984). “Linking Management Behavior to Ethical Philosophy”. Academy of Management Journal, 27, 166-175.
Hair, Joseph, Black, William, Babin, Barry ve Anderson, Rolph (2010). Multivariate Data Analysis. Upper Saddle River, N.J.: Prentice Hall.
Heneman, Robert, Greenberger, David ve Anonyuo, Chigozie (1989). “Attributions and Exchanges: The Effects of Interpersonal Factors on The Diagnosis of Employee Performance”. Academy of Management Journal, 32, 466-476.
Huang, Chun Chen, You, Ching Sing ve Tsai, Ming-Tien (2012). “A Multidimensional Analysis of Ethical Climate, Job Satisfaction, Organizational Commitment, and Organizational Citizenship Behaviors”. Nursing Ethics 19(4), 513-529.
Hu, Li-Tze ve Bentler, Peter (1999). “Cut Off Criteria For Fit İndexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives”. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
Kalaycı, Şeref (2018). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Dinamik Akademi Yayınları: Ankara.
Kline, Rex B. (2015). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. Guilford Publications.
Kohlberg, Lawrence (1984). The Philosophy of Moral Development. Harper & Row: New York.
Malhotra, Naresh ve Dash, Satyabhusan (2011). Marketing Research an Applied Orientation. Pearson Publishing: London.
Murphy, Pamela R ve Free, Clinton (2016). “Broadening The Fraud Triangle: Instrumental Climate and Fraud”. Behavioral Research in Accounting, 28(1), 41-56.
Nunnally, Jum C. (1978). Psychometric Methods. McGraw Hill: New York.
Öğüt, Adem ve Kaplan, Metin (2011). “Otel İşletmelerinde Etiksel İklim Algılamaları ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Analizi: Kapadokya Örneği”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30, 191-206.
Schermelleh-Engel, Karin, Moosbrugger, Helfried ve Müller, Hans (2003). “Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Signicance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures”. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
Seçer, İsmail (2013). “SPSS ve Lisrel ile Pratik Veri Analizi: Analiz ve Raporlaştırma”. Anı Yayıncılık: Ankara.
Schneider, Benjamin (1983). Work climates: An ınteractionist perspective. N. W. Feimer ve E. S. Geller (Ed.) içinde Environmental Psychology: Directions and Perspectives, (s.106- 128). Praeger: New York.
Sims, Randi ve Keon, Thomas (1997). “Ethical Work Climate as a Factor in The Development of Person-Organization Fit”. Journal of Business Ethics, 16, 1095-1105.
Tabachnick, Barbara ve Fidell, Linda (2013). Using Multivariate Statistics Pearson Education: Boston, MA.
Vardi, Y. (2001). The effects of organizational and ethical climates on misconduct at work. Journal of Business Ethics 29, 325–337. https://doi.org/10.1023/A:1010710022834
Victor, Bart ve Cullen, John (1988). “The Organizational Bases of Ethical Work Climates”. Administrative Science Quarterly 33, 101-125.
Voegtlin, Christian (2011). “Development of a Scale Measuring Discursive Responsible Leadership”. J Bus Ethics, 98, 57-73. Yorges, Stefani, Weiss, Howard ve Strickland, Oriel. (1999). “The Effect of Leader Outcomes on influence, Attributions, and Perceptions of Charisma”. Journal of Applied Psychology, 84, 428-436.
Yılmaz, Hüseyin (2019). “Otantik Liderlik Davranışının Örgütsel Etik İklim Üzerine Yansımaları: Kantitatif Bir Çalışma”. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 160-182.