Görsel hazzın dişil örüntüleri: Mavi Kod (Code Blue)

Bu çalışmanın temel amacı Urszula Antoniak’ın Mavi Kod (Code Blue, 2011) filminde bakışın nasıl inşa edildiğinin ve bakış hiyerarşisinin nasıl oluşturulduğunun görünür kılınmasıdır. Çalışmanın merkezinde Laura Mulvey’in katmanlı (kamera, karakter, izleyici) skopofilik ve voyoristik bakış kavramlarından oluşan feminist film yaklaşımı yer alır. Bu temel kavramlar çerçevesinde filmde yer alan anlatısal, tematik, sinematografik unsurlar ve imge repertuarları irdelenir. Psikanalitik kuramın kavramlarından yaralanarak filmde yer alan ve bakışı inşa eden imge repertuarları anlambilimsel olarak yorumlandığında; kadın imgesinin bakış mekanizmalarını harekete geçirdiği görülür. Filmde kadın imgesinin edilgen ve fetiş bir nesne olarak değil, bakan ve arzulayan bir özne olarak temsil edildiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Bakış, gözetlemecilik, dikizcilik, dişil nazar, fetişizm

Feminine patterns of visual pleasure: Code Blue

The aim of this study is to bring into view how the look/gaze is constructed and how the gaze/look hierarchy is constituted in Urszula Antoniak's Code Blue (2011). In this context, the approach of Laura Mulvey’s feminist film theory consisted from layered (camera gaze, character gaze, audience/viewer’s gaze) scopophilia and voyeuristic look establishes the core feature of this study. Narrative, thematic, cinematographic elements and image repertoires in the film are examined in these basic notions of feminist theory. The film/Code Blue is interpreted as semantics and the notions of psychoanalytic theory. It is seen that the female’s image bring into force mechanism of the gaze/look. It can be said that the female’s image is not a passive and fetish object but it is represented a looking and desiring subject.

Keywords:

Look, scopophilia, voyeurism, female gaze, fetishism,

PDF

___

Berger, John (2014) Görme Biçimleri, Çev. Yurdanur Salman. İstanbul: Metis Yayınları.
Bowie, Malcom (2007) Lacan. Ankara: Dost yayınları.
Bruzzi, Stella (2012) Piano’da Kostüm ve Arzu. Bir film izlemek: pop kültürü sökmek, Çev. Murat İri. İstanbul: Derin Yayınları.
Büker, Seçil ve Topçu, Gürhan (2010) Tarih- Kuram- Eleştiri. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınları.
Chandler, Daniel Notes on The Gaze, http://visual-memory.co.uk/daniel/Documents/gaze/gaze02.html#Top, Erişim: 07.07.2017.
Del Rio, Elena (2008) Deleuze and the Cinemas of Performance: Powers of Affection. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Doane, Mary Anne vd. (1984) Re-vision: Essays in Feminist Film Criticism, Frederick, Maryland. Vol. III, The American Film Institute.
Freud, Sigmund (1993) Cinsiyet Üzerine, Çev. Avni Öneş. İstanbul: Say Yayınları.
Hayward, Susan (2012) Sinemanın Temel Kavramları, Çev. Uğur Kutay - Metin Çavuş. İstanbul: Es Yayınları.
Irigaray, Luce (1985) This Sex Which Is Not One, Ithaca: Cornell University Press.
Johnston, Claire (1976) Women’s Cinema as Counter Cinema. Movies and Methods, Der. Nicholls Bader, Berkeley: University of California Press.
Johnston, Claire (2006) Karşı Sinema Olarak Kadınların Sineması. Sinemasal, 14(Ocak-Şubat-Mart): 77-86.
Kar, Altan ve İnceoğlu, Yasemin (2010) Yeni Güzellik İkonları: İnsan Bedeninin Özgürlüğü mü, Mahkumiyeti mi?. Kadın ve Bedeni, Ed. Altan Kar ve Yasemin İnceoğlu, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Metz, Christian (1975) The Imaginary Signifier. Screen, 16(3).
Mulvey, Laura (1997) Görsel Haz ve Anlatı Sineması, Çev. Nilgün Abisel. 25. Kare, 21(Ekim): 38-46.
Öztürk, Ruken (2000) Feminist Film Politikası: ‘Mürebbiye’ Örneği. Kültür ve İletişim, 3(Kış): 51-70.
Pacteau, Francette (2005) Güzellik Semptomu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Pakerman, Serazer (2012) Film Dilinde Mahrem. İstanbul: Metis Yayınları.
Rose, Jacqueline (2010) Görme ve Cinsellik. İstanbul: Metis Yayınları.
Ryan, Michael ve Kellner, Douglas (1997) Politik Kamera, Çev. Elif Özsayar, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Smelik, Anneke (2008) Feminist Sinema ve Film Teorisi ve Ayna Çatladı, Çev. Deniz Koç. İstanbul: Agora Kitaplığı.
Tseelon, Efrat (2002) Kadınlık Maskesi. Ankara: Ekin Yayınları.
Vineyard, Jeremy (2010) Sinemada Çekim Teknikleri, Çev. Gökhan Rızaoğlu. İstanbul: İstanbul Organizasyon Yayınları.
Williams, Linda (1992) When the Woman Look, Film Theory and Criticism: Introductory Readings, Der. Gerald Mast vd. ss.561-577. Oxford: Oxford University Press.
Yaşartürk, Gül (2006) Feminist Eleştiri ve Kadının Sunumu. Sinemasal, 14(Ocak-Şubat-Mart): 17-30.