İŞLETMELERİN FİYATLAMA YAKLAŞIMLARININ İNCELENMESİ: FİYAT ENDEKSLERİ İLE SEKTÖREL BAZDA TEST EDİLMESİ

Bu çalışmanın amacı, ele alınan bir sektörde işletmelerin yaygın olarak kullandıkları fiyatlama yöntemini üretici ve tüketici endeksleri arasındaki ilişkilere dayalı olarak belirlemektir. Çalışmada tüm sektörlerin yer aldığı genel veriler ile Gıda, Giyim, Mobilya ve Ulaştırma sektörü verileri kullanılmıştır. Bu çalışmada, zaman serileri arasındaki ilişkilerin belirlenmesi için Granger nedensellik testi ve VAR modeli kullanılmıştır. VAR sonuçları etki-tepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırması ile yorumlanmıştır. Bunların yanında, ulaştırma ve giyim sektörlerinde, üretici ve tüketici fiyatları arasındaki ilişkileri açıklamak için sınır testi-ARDL yaklaşımı ve ECM dayalı Granger nedensellik testi kullanılmıştır. Testler Sonucunda; giyim sektöründe ve genel düzey verilerde üretici ve tüketici fiyatları arasında iki yönlü ilişki belirlenmiştir. Mobilya sektöründe tüketici fiyatlarının üretici fiyatlarını belirlediği, dolayısıyla mobilya sektörü için talep odaklı fiyatlama anlayışının geçerli olduğu görülmüştür. Ulaştırma ve gıda sektörlerinde ise, üretici fiyatlarının tüketici fiyatları üzerinde daha etkili olduğu belirlenmiştir.

THE ANALYSIS OF FIRMS' PRICING APPROACHES: TESTING BY PRICE INDICES ON SECTORAL BASIS

The purpose of this study is to determine the pricing approach which is used commonly by the firms in a discussed industry based on the relationship between PPI and CPI. In this study, the public data of all sectors and Food, Clothing, Furniture and Transportation sectors have been used. In this study, Granger causality test and VAR model (impulse-response functions and variance decomposition) has been used. Furthermore, Bound Test-ARDL approach and Granger causality test based on ECM have been used to describe the relationship between producer and consumer price in transportation and clothing sector. As a result of the tests, in Clothing sector and general level data, bidirectional relationship between producer and consumer price. In the furniture sector, the consumer price determines the producer price. On the other hand, in transportation and food sectors, producer prices is more effective on consumer prices.

PDF

___

Akdi, Y., Berument, H., Cilasun, S.M. (2006). The relationship between different price indices: Evidence from Turkey. Physica A, 360, 483-492.
Arize, A. C., Malindretos, J. (2008). Dynamic Linkages And Granger Causality Between Trade And Budget Deficits: Evidence From Africa. African Journal of Accounting, Economics, Finance and Banking Research, 2, No: 2, 2-19.
Arpacı, T., Ayhan, D. Y., Böge, E., Tuncer, D., Üner, M. M. (1994). Pazarlama. 2. Baskı, Ankara: Gazi Büro Kitabevi.
Caporale, G. M., Katsimi, M., Pittis, N. (2002). Causality Links between Consumer and Producer Prices: Some Empirical Evidence. Southern Economic Journal, Vol. 68, No. 3, Jan., 703-711.
Chen, T. (2011). Does Commodity Price Index predict Canadian Inflation? Web Journal of Chinese Management Review , Vol. 14, No .1, 1-13.
Clark, T. E. (1995). Do Producer Prices Lead Consumer Prices?. Federel Reserve Bank of Kansas City Economic Review, Third Quarter, 25-39.
Cravens, D. W., Piercy, N. F. (2003). Strategic Marketing. 7th Ed., Boston: McGraw-Hill/Irwin.
Colclough, W. G., Lange, M. D. (1982). Empirical Evidence of Causality from Consumer to Wholesale Prices. Journal of Econometrics, 19, 379-84.
Cushing, M. J., McGarvey, M. G. (1990). Feedback between wholsale and consumer price inflation: A reexamination of the evidence. Southern Economic Journal, 56, 1058-1072.
Cutler, J., Chan, C., Li, U. (2005). The relationship between commodity and consumer prices in Mainland China and Hong Kong. Hong Kong Monetary Authority Quarterly Bulletin, June, http://www.info.gov.hk/hkma/eng/public/qb200506/fa2.pdf.
Çil Yavuz, N. (2006). Türkiye'de İhracat Ve İktisadi Büyüme Arasında Nedensellik Analizi. Prof. Dr. Turan Yazgan'a Armağan, 962-972. http://iibf.kocaeli.edu.tr/ceko/armaganlar/turanyazgan/38.pdf.
Dorestani, A., Arjomand, L. H. (2006). An Empirical Study Of The Relationship Between Consumer And Producer Price Index: A Unit Root Test And Test of Cointegration. The Coastal Business Journal, Spring, Volume 5, Number 1, 33-38.
Enders, W. (2004). Applied Econometric Time Series. 2nd ed. Danver: John Wiley & Sons.
Gang, F., Liping H., Jiani H. (2009). CPI vs. PPI: Which drives which? Front. Econ. China, 4(3), 317-334. Gordon, R. J. (1988). The Role of Wages in the Inflation Process. The American Economic Review, Vol. 78, No. 2, May, 276-283.
Granger, C. W. J., Robins, R. P., Engle, R. F. (1986). Wholesale and Retail Prices: bivariate Time-Series Modeling with Forecastable Error Variances. (Ed.) D. A. Belsley and E. Kuh, Model Reliability. Cambridge, Massachusetts: MIT Press, 1-17.
Guthrie, R. S. (1981). The Relationship between Wholesale and Consumer Prices. Southern Economic Journal, Vol. 47, No. 4. (Apr.), 1046-1055.
Halıcıoğlu, F. (2008). The J-curve dynamics of Turkey: an application of ARDL model, Applied Economics, 40:18, .2423-2429
Hanssens, D. M., Parsons, L. J. (1993). Econometric and Time-Series Market Response Models. (Ed.) J. Eliashberg and G.L. Lilien, Handbooks in Operations Research And Management Science. Vol. 5: Marketing, Amsterdam: North Holland, 408-464.
Huh, C. G., Trehan, B. (1995). Modeling the Time Series Behavior of the Aggregate Wage Rate. Federal Reserve Bank of San Francisco Economic Review, No. 1, 3-13.
Ingenbleek P., Depruyne, M., Franbach, R. T., Verhallen T. M. M. (2001). On Cost-Informed Pricing and Customer Value: A Resource-Advantage Perspective on Industrial Innovation Pricing Practices. Eindhoven Centre for Innovation Studies Conference: The Future of Innovation Studies, Eindhoven University of Technology, the Netherlands, 20-23 September.
Jones, J. B. (1986). Consumer Prices, Wholesale Prices, and Causality. Emprical Economics, 11, 41-55.
Kadılar, C. (2000). Uygulamalı Çok Değişkenli Zaman Serileri Analizi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi İstatistik Bölümü.
Koçaş, C., Aykaç, S. Ö. (2007). Ekonometrik Rekabet Modelleme, Pazar Tepki Analizi ve Talep Tahmini. İTO Proje Raporu, http://selcen.org/personal/articles/KocasAykacITOProjeRaporu.pdf
Ongan, M. G. (2002). The Seasonal Adjustment of the Consumer and Wholesale Prices: A Comparison of Census X-11, X-12 ARIMA and TRAMO/SEATS. TCMB Research Department Working Paper No:5, http://www.tcmb.gov.tr/research/work/wp8.pdf.
Pesaran, M. H., Shin, Y., Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics, 16, 289-326.
Saçkan, O. (2005). Genel Fiyat Düzeyinin Belirlenmesinde Para Ve Maliye Politikası Dominant Rejimler: Türkiye Örneği (1988 - 2005). Yayımlanmamış Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara.
Shahbaz, M., Ahmed, N., Ali, L. (2008). Stock Market Development and Economic Growth: ARDL Causality in Pakistan. International Research Journal of Finance and Economics, 14, 182-195.
Thoma, M. (2006). The Relationship Between Input and Output Price Inflation. Economist's View, March 23. http://economistsview.typepad.com/economistsview/2006/03/the_r elationshi.html.
Yardımcı, P. (2007). Türkiye'de İhracat-İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasınadki İlişkilerin Bilgi Yayılmaları Çerçevesinde Analizi: Johansen ve Pesaran Sınır Testi Uygulaması. 8.Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, 24-25 Mayıs, Malatya.
Zurlinden, M. (2007). The Pricing Behaviour of Swiss Companies: Results of a Survey Conducted by The SNB Delegates for Regional Economic Relations. Swiss National Bank Quarterly Bulletien, 1/2007, 48-55.
Zortuk M. (2008). Türkiye'de Tüketici ve Toptan Eşya Fiyat Endeksleri Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1986-2004, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 181-190.