Serdar ALEMDAĞ, Ferdi SAKALLIOĞLU, Erman ÖNCÜ

Sınıf öğretmeni adaylarının beden eğitimi dersine yönelik tutum ve öz-yeterlikleri

Bu araştırmanın amacı; sınıf öğretmeni adaylarının beden eğitimi dersine yönelik tutum ve öz- yeterlik algılarını bazı değişkenlere göre incelemek ve aralarındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubu, 354ü kadın ve 174ü erkek 528 sınıf öğretmeni adayından oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Beden Eğitimi Dersi Tutum Ölçeği (Öncü, 2013) ve Beden Eğitimi Dersi Öz-Yeterlik Ölçeği (İpek ve Bayraktar, 2009) kullanılmıştır. Veriler; betimsel istatistik yöntemler, t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson Correlation testi ve regresyon analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, çalışma grubunda yer alan sınıf öğretmeni adaylarının beden eğitimi dersine yönelik tutum ve öz-yeterlik algılarının orta seviyenin üzerinde olduğu görülmüştür. Araştırma sonucunda, beden eğitimi dersine yönelik tutumların cinsiyet, sınıf ve düzenli olarak spor yapma durumu değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaştığı görülürken öz-yeterlik algılarının ise düzenli olarak spor yapma durumu değişkenine göre farklılaştığı gözlenmiştir. Diğer taraftan araştırma sonuçları, sınıf öğretmeni adaylarının beden eğitimi dersine yönelik tutumlarının, beden eğitimi dersi öz-yeterlik algılarının anlamlı bir yordayıcısı olduğunu göstermektedir.

Preservıce classroom teachers' attıtude and self-effıcacy towards physıcal educatıon course

The purpose of this study was to examine preservice classroom teachers attitudes and self-efficacy perceptions towards physical education course according to some demographic variables, and to determine the relationship between attitude and self-efficacy perception. The study was conducted on 528 preservice classroom teachers (354 female and 174 male) who taught at different grade levels. In the study, The Physical Education Attitude Scale (Öncü, 2013) and the Physical Education Self-Efficacy Scale (İpek & Bayraktar, 2009) were administered on the participants as data collection tools. Descriptive statistical methods, t test, one-way ANOVA, correlation analysis and regression analysis were used in the data analysis. The results of analyses indicated that both attitudes and self-efficacy perceptions of the participants towards physical education course were above the middle level. There were significant differences in the scores of the participants attitudes towards physical education course in respect to independent variables which were gender, grade levels they taught at, and regular exercise habits. There was also statistically significant difference between the participants self-efficacy perceptions towards physical education course and their regular exercise habits. Additionally, our findings demonstrated that the preservice classroom teachers attitude toward physical education course has an important effect on determining their self-efficacy perceptions.

PDF

___

Ağgön, E. ve Yazıcı, M. (2010). Sınıf öğretmenliği programı öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumları (Erzincan Üniversitesi örneği). 9.Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (ss. 1072-1074). Elazığ.
Akandere, M., Özyalvaç, N.T. ve Duman, S. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumları ile akademik başarı motivasyonlarının incelenmesi (Konya Anadolu Lisesi örneği). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 1-10.
Akbaş, A. ve Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz-yeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim türü ve üniversitelerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 98-110.
Allison, P.C. (1990). Classroom teachers observations of physical education lessons. Journal of Teaching in Physical Education, 9, 272-283.
Aracı, H. (2007). Yapılandırmacı yaklaşımla beden eğitimi ve spor etkinlikleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Arkonaç, S.A. (2001). Sosyal psikoloji (2.Baskı). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım. Arslan, Y. ve Altay, F. (2008). Sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi ders programı ve ders uygulamalarına ilişkin görüşleri. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 19(2), 63- 79.
Arslan, Y. ve Altay, F. (2009). Sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi dersine ilişkin görüşlerinin bazı eğilimleri açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 11(1), 14-23.
Atkinson, R.L., Atkinson, R.C., Smith, E.E., Bem, D.J., & Nolen-Hoeksema, S. (1999). Psikolojiye giriş (12.Baskı). (Çev: Y. Alogan). Ankara: Arkadaş Yayınları.
Bağcı, H. (2007). Türkçe öğretmeni adaylarının yazılı anlatıma ve yazılı anlatım derslerine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 21, 29-61.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Bandura, A. (1989). Human agency in social cognitive theory. American Psychologist, 44, 1175-1184.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York, NY: Freeman.
Barney, D., & Deutsch, J. (2009). Elementary classroom teachers attitudes and perspectives of elementary physical education. The Physical Educator, 66(3), 114-123.
Bohner, G., & Wanke, M. (2002). Attitudes and attitude change. New York, NY: Psychology Pres.
Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (9.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
Darst, P.W., & Pangrazi, R.P. (2009). Dynamic physical education for secondary school students (6th Ed.). San Francisco, CA: Pearson Education.
Doğan, M. (2004). Aday öğretmenlerin matematik hakkındaki düşünceleri: Türk ve İngiliz öğrencilerin karşılaştırılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 1-14.
Ekici, G. (2012). Akademik öz-yeterlik ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 174-185.
Erkan, C. (2006). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi dersi ile ilgili bilgi tutum ve uygulamaları (Konya örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi, Niğde.
Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Faucette, N., & Patterson, P. (1989). Classroom teachers and physical education: What they are doing and how they feel about it. Education, 110(1), 108-114.
Ferla, J., Valcke, M., & Cai, Y. (2009). Academic self-efficacy and academic self- concept: Reconsidering structural relationships. Learning and Individual Differences, 19, 499-505.
Fırat Durdukoca, Ş. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının akademik özyeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 69-77.
Freedman, J.L., Sears, D.O., & Carlsmith, J.M. (2003). Sosyal psikoloji (4.Baskı). (Çev: A. Dönmez). Ankara: İmge Kitabevi.
Gökmen, H. (1988). Gençlerin gelişmelerinde beden eğitiminin rolü (Fiziksel psikolojik ve sosyal gelişmede), orta öğretim kurumlarında beden eğitimi ve sorunları. Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları Öğretim Dizisi.
Güven, B. ve Ersoy, E. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretim I dersine ilişkin öz yeterlik algıları ve bilişsel tutumlarının belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 15-32.
Howarth, K. (1987). Initial training in primary physical education-no substitute for teamwork. British Journal of Physical Education, 18(4), 152-153.
Hutzler, Y., Zach, S., & Gafni, O. (2005). Physical education students attitudes and self- efficacy towards the participation of children with special needs in regular classes, European Journal of Special Needs Education, 20(3), 309-327.
İnceoğlu, M. (1993). Tutum algı iletişim. Ankara: V Yayınları.
İpek, C. ve Bayraktar, C. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının beden eğitimi dersine ilişkin öz-yeterlik algıları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 67-84.
İpek, C. ve Acuner, H.Y. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının bilgisayar öz-yeterlik inançları ve eğitim teknolojilerine yönelik tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 23-40.
Jones, I., & Gratton, C. (2004). Research methods for sports studies. London: Routledge.
Kahramanoğlu, R. ve Ay, Y. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının özel alan yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından analizi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(2), 285-301.
Kangalgil, M. (1999). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi dersine ilişkin görüşleri (Sivas örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
Kara, İ. (2007). Sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi dersi öğretimine ilişkin yeterlik düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Karasar,N. (2005).Dağıtım. Bilimsel araştırma yöntemleri (14.Baskı). Ankara: Nobel Yayın ve
Matanin,M., & Collier, C. (2003). Longitudinal analysis of preservice teachers beliefs about teaching physical education. Journal of Teaching in Physical Education, 22, 153-168.
Morgan, P. (2008). Teacher perceptions of physical education in the primary school : Attitudes, values and curriculum preferences. Physical Educator, 65(1), 46- 56.
Morgil,İ., Seçken, N. ve Yücel, S. (2004). Kimya öğretmenlerinin öz-yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi, BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 62-72.
Myers, D.G. (1993). Social psychology (4th Ed.). New York, NY: McGraw-Hill. Nachmias, C.F., & Nachmias, D. (1996). Research methods in the social sciences (5th Ed.). New York, NY: St. Martin's Press.
Odacı, H. ve Çelik, Ç.B. (2012). Üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımlarının akademik öz-yeterlik, akademik erteleme ve yeme tutumları ile ilişkisi. e-Journal of New World Sciences Academy, 7(1), 389-403.
Öncü, E. (2013). The psychometric properties of physical education lesson attitude scale for preservice classroom teachers. Australian Journal of Teacher Education, 38(1), 97-114.
Öncü, E. ve Güven, Ö. (2011). Ana-babaların çocuklarının beden eğitimi dersine katılımına yönelik tutumları. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 2(2), 28-37.
Öncü, E. ve Cihan, H. (2012). Sınıf öğretmeni adayları için beden eğitimi dersi tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 31-47.
Öncü, E., Gürbüz, B. ve Tunçkol, H.M. (2012). Basketbol tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9(2), 126-140.
Özdemir, S.M. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 277-306.
Pangrazi, R.P. (2001). Dynamic physical education for elementary school. Boston, MA: Allyn & Bacon.
Parks, M., Solmon, M., & Lee, A. (2007). Understanding classroom teachers perceptions of integrating physical activity: A collective efficacy perspective. Journal of Research in Childhood Education, 21(3), 316-328.
Petty, R.E., Cacioppo, J.T. (1981). Attitudes and persuasion: Classic and contemporary approaches. Dubuque, IA: W.C. Brown Co. Publishers. Siedentop, D. (2001). Introduction to physical education, fitness, and sport (4th Ed.). Mountain View, CA: Mayfield Publishing Company.
Thompson, K. (1996). Physical education and sport in Hunter region primary schools. Unpublished doctoral dissertation, University of Newcastle, New South Wales.
Tsangaridou, N. (2008). Trainee primary teachers beliefs and practices about physical education during student teaching. Physical Education and Sport Pedagogy, 13(2), 131-152.
Tuckman,B.W. (1991). Educational psychology:FL: Harcourt Brace Jovanovich. From theory to application.Orlando,
Xiang, P., Lowy, S., & McBride, R. (2002). The impact of a field-based elementary physical education methods course on preservice classroom teachers beliefs. Journal of Teaching in Physical Education, 21(2), 145-161.
Yıldız, Ö. (2010). Sınıf öğretmenlerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumları ve karşılaştıkları problemler. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Yılmaz, M., Gürçay, D. ve Ekici, G. (2007). Akademik özyeterlik ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 253-259
Yüksek Öğretim Kurulu. (2007). Öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri (1982-2007). Ankara: Yükseköğretim Kurulu Yayını.