Kapitalizm ve Mekânda Toplumsal Pratiklerin Dönüşümü: Edirne Alipaşa Çarşısı ve Margi Alışveriş Merkezi Örneği
Modernleşme ve kapitalizmle birlikte gelen toplumsal değişme mekânsal değişmeyi de beraberinde
getirmiştir. Sermaye kârlılığını devam ettirmek için mekânı altyapısal olarak kullanmıştır. Bu amaçla
sermaye emek gücünden arta kalan miktar ile kentlere yatırım yapmıştır. Mekânın soyut nitelik kazanması
toplumsal pratikleri etkilemiş, niceliksel değerlerin artması yönünde pratikleri dönüştürmüştür.
Bourdieu’nun öne sürdüğü habituslar toplumsal sistemde pratiklerin oluşma sürecini açıklamıştır.
Kapitalist sistemin pratikleri sermayenin gelişmesi yönünde kent mekânını değiştirmiştir. Tüketim toplumu
sermaye ile dönüşen kentte görüntü mekânları aracılığıyla pratiklerini gerçekleştirmiştir. Bu çalışmada,
mekânın yeniden üretimi, toplumsal pratiklerin farklı mekânlarda nasıl gerçekleştiği kuramsal olarak ve
gözlem yolu ile incelenmiştir. Edirne’nin kentsel gelişimi karlılığı arttırma yönünde ilerlemiş, tarihi kent
merkezi bu amacın gerisinde kalmıştır. Bu nedenle Alipaşa Çarşısı, Margi Alışveriş Merkezi’nin sunduğu
hizmetleri sağlayamamış, gündelik ihtiyaçlara cevap veremez olmuştur. Bu durum kent yaşamının tarihsel
sürekliliğini etkilemiş, kenti kimlik kaybı tehlikesiyle karşılaştırmıştır. Kent merkezi Margi alışveriş merkezi
gibi çekim alanlarına doğru kaymış, tarihi çekirdek canlılığını yitirmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Kapitalizm, mekân, toplumsal pratikler, , tüketim
Capitalism and The Transformation of Social Practices in Space: The Example of Edirne Alipaşa Bazaar and Margi Shopping Center
The social change that accompanies modernization and capitalism has also brought about spatial
change. In order to maintain the profitability of the capital, it has used the space as an infrastructure. For
this purpose, the capital has invested in cities with the remaining amount from the labor force. The abstract
qualification of the place has influenced social practices and has become a practice of increasing
quantitative values. Bourdieu's habitus describes the process by which the practices of the social system
are formed. The practices of the capitalist system have changed the urban space to develop the capital.
Consumption society has realized its practices through image spaces in this city which is transformed with
capital. In this work, the reproduction of the space and how social practices are realized in different places
have been examined theoretically and by observation. Edirne's urban development has advanced in the
direction of increasing profitability, and the historical city center is behind this purpose. For this reason,
Alipaşa Bazaar has not been able to provide the services provided by Margi Shopping Center and has been
unable to respond to everyday needs. This has affected the historical continuity of urban life and compared
it with the danger of identity loss. The city center has shifted towards attraction areas like the Margi
Shopping Center and has lost its historical core vitality.
Keywords:
Capitalism, space, social practices, consumption,
___
- [1] Bocock, R., (2014) Tüketim. Dost Kitabevi. Ankara
- [2] Harvey, D., (2012). Postmodernliğin Durumu. Metis Yayıncılık. İstanbul.
- [3] Featherstone, M., (2013) Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. Ayrıntı Yayınları. İstanbul.
- [4] Yırtıcı, H., (2005) Çağdaş Kapitalizmin Mekansal Örgütlenmesi. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. İstanbul
- [5] Hasol, D., (2005) Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü. Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları. İstanbul
- [6] Lefebvre, H., (2014) Mekanın Üretimi. Sel Yayıncılık. İstanbul
- [7] Bourdieu, P. Wacquant, L., (2014) Düşünümsel Bir Antropoloji İçin Cevaplar. İletişim Yayınları. İstanbul.
- [8] Çeğin, G., Göker, E., Arlı, A., Tatlıcan, Ü. (2014) Ocak ve Zanaat Pierre Bourdieu Derlemesi. İletişim Yayınları. İstanbul
- [9] Giddens, A., (2000) Tarihsel Materyalizmin Çağdaş Eleştirisi. Paradigma Yayınları. İstanbul.
- [10] Harvey, D., (2015) Marx'ın Kapital'i İçin Klavuz. Metis Yayıncılık. İstanbul
- [11] Urry, J. (2015) Mekanları Tüketmek. Ayrıntı Yayınları. İstanbul
- [12] Giddens, A., (2014) Modernliğin Sonuçları. Ayrıntı Yayınları. İstanbul
- [13] Castells, M. (2014) Kent Sınıf İktidar. Phoenix Yayınevi. Ankara
- [14] Morley, D., Robins, K. , (2011) Kimlik Mekanları. Ayrıntı Yayınları. İstanbul
- [15] Vural, T., (2005) Değişen Üretim-Tüketim İlişkileri Bağlamında Alışveriş Merkezlerinin Anlamsal ve Mekânsal Dönüşümüne Eleştirel Bir Bakış. İstanbul Teknik Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. İstanbul
- [16] Birol, G. (2005) Çağdaş Alışveriş Merkezlerinde Kent Dokusunun Yeniden Yorumlanması, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, cilt 20, no. 4, Ankara
- [17] Cerasi, M. M. (1999) Osmanlı Kenti, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul
- [18] Gemici, E., (2007) Gündelik Hayatın, Mekân Pratikleri ile İlişkisinde Yeni Kamusal Alanların Yorumlanması Alışveriş Merkezleri. İstanbul Teknik Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul
- [19] Vural, T. (2009) Türkiyedeki Alışveriş Merkezleri İncelemelerine Eleştirel Bir Bakış: Yorumlar, Eleştiriler, Tartışmalar. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. cilt 14, no. 1. Bursa
- [20] Baudrillard, J. (1998) Simülakrlar ve Simulasyon. Dokuz Eylül Yayınları. İzmir
- [21] Gottdiener, M., (2005) Postmodern Göstergeler. İmge Kitabevi. Ankara
- [22] Baudrillard, J. (2013) Tüketim Toplumu. Ayrıntı Yayınları. İstanbul
- [23] Ritzer, G., (2014) Toplumun McDonaldlaştırılması. Ayrıntı Yayınları. İstanbul
- [24] Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Rehberi (1985) 100. Yıl Anısına 1885-1995. Arba ve Edirne Türk Kütüphaneciler Derneği. İstanbul
- [25] Sönmez, Ö. A., (2011) Geçmişten Günümüze Edirne İli'nin Sosyal Analizi. Trakya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Edirne
- [26] Google Earth Hava Fotoğrafı [27] Özdeş, G. 1988. Türk Çarşıları. Tepe Yayınları. Ankara [28] Uysal, B., Fotoğraf
- [29] Edirne Mef Mimarlık Margi Alışveriş Merkezi Avan Projesi Çizimleri. Edirne [30] URL: https://margioutlet.com/. [31] Uysal, B., Çizim
- ISSN: 2149-5904
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: İstanbul Aydın Üniversitesi