Türkiye’de Yoksulluk ve Ölçüm Yöntemleri

Yoksulluk günümüzde, az gelişmiş toplumlardan gelişmiş toplumlara kadar hemen her toplumun yaşadığı temel sorunların başında yer almaktadır. Dünya Bankası Kalkınma Raporu'nda yoksulluk; sadece düşük tüketime bağlı olmakla kalmayıp eğitim eksikliği, kötü beslenme ve kötü sağlık koşulları anlamına da gelmektedir. Ülkemizde yoksulluk genellikle kentlerde kırdan kente göçün belirleyici olduğu bir süreçte gerçekleşmekte dolayısıyla kentin yoksulluğu, daha çok kırdaki yoksulluğun bu bölgelere taşınmasıyla beslenen bir sürece işaret etmektedir. Diğer gelişmekte olan ülkelerle paralel olarak, Türkiye'de nüfusun önemli kısmının tarımdan geçinmesi ve tarımdan sağlanan gelirin güvenirliliğinin düşük olması nedeni ile yoksulluk kırsalda kentsel alanlara göre daha şiddetli yaşanmaktadır. Özellikle kırsal alanda tarımsal faaliyet geçim kaynağı olması ve küçük aile işletmelerinin yoğun olması dolayısıyla yoksulluğun etkisi daha da fazla görülmektedir. Nüfusun yaklaşık %25'inin kırsalda yaşadığı gerçeği ve değişen tarım politikaları ile birlikte düşünüldüğünde, kırsal alanda yaşanan yoksulluğun analizi Türkiye'de yoksulluk sorununun analizinde oldukça önem taşımaktadır. Yoksulluk analizleri tüm dünyada ve Türkiye’de gelir araştırmalarının tamamlayıcısı durumundadır. Bu çalışmada yoksulluk ölçüm yöntemleri açıklanmaya çalışılacak ve bu yöntemlerin kullanımında karşılaşılan sakıncalar üzerinde tartışılacaktır

Poverty and Measurement Methods in Turkey

Poverty is one of the main problems faced by almost every society today, from underdeveloped societies to developed societies. Poverty in the World Bank Development Report; it not only depends on low consumption, but also means lack of education, malnutrition and poor health conditions. Poverty in our country usually occurs in a period when migration from rural to urban in cities is decisive, so the poverty of the city indicates a process that feeds mainly on the transport of poverty in the countryside to these regions. In parallel with other developing countries, poverty is more severe in the countryside than in urban areas because a significant portion of the population lives on agriculture and the reliability of agricultural income is low. The impact of poverty is even more evident, especially in rural areas due to the fact that agricultural activity is a source of livelihood and small family enterprises are dense. Considering the fact that approximately 25% of the population lives in the countryside and with changing agricultural policies, the analysis of rural poverty is very important in analyzing the problem of poverty in Turkey. Poverty analyses are complementary to income research all over the world and in Turkey. In this study, poverty measurement methods will be tried to be explained and the drawbacks encountered in the use of these methods will be discussed

___

  • Alkire, S., Santos, M. E., 2010. Acute Multidimensional Poverty: A New Index for Developing Countries, Oxford Poverty and Human Development Initiative Working Paper Series, No: 38, Oxford.
  • Anonymous, 2011 Worldbank, Poverty Measurement and Analysis:Technical Notes, http://siteresources.worldbank.org/INTPRS1/Resources/383606120533411262 2/5808_annex_a.pdf
  • Celasun, M., 1986. Income Distribution and Domestic Terms of Trade in Turkey (1978-1983) METU Studies in Development 13(1-2)
  • Doğan, E., 2014. Türkiye’de Yoksulluğun Ölçülmesi. Uzmanlık Tezi. Ankara: T.C. Kalkınma Bakanlığı. Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü.
  • Dumanlı, R., 1996. Yoksulluk ve Türkiye'deki Boyutları. Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü Ücretler ve Gelirler Dairesi Başkanlığı, DPT Uzmanlık Tezi, Ankara.
  • Derviş, K. and Robinson, S., 1980. The Structure of Income Inequality in Turkey (1950- 1973), in The Political Economy of Income Distrubution in Turkey. New York/London:Holmes and Meier Publishers Inc.
  • Eğilmez, M., 2011. Lorenz Eğrisi, http://www.mahfiegilmez.com.tr/
  • Fields , G.S., 1981. Poverty, Inequality and Development, Cornell University Journal of Policy Modeling (1981), 3(3), 295-315
  • Foster, J., Greer, J. and Thorbecke E., 1984, A Class of Decomposable Poverty Measures, Econometrica, Vol.52, No.3.
  • Kakwani, N.C., 1980, Income Inequality and Poverty Methods of Estimation and Policy Applications, Oxford University Press, USA.
  • Karakayalı, H., 2002. Makro Ekonomi, Emek Matbaası, Manisa.
  • OECD, 2019, Poverty gap. https://data.oecd.org/inequality/poverty-gap.htm#indicator-chart
  • Öztürk, Ş., 2008. Kırsal Yoksulluk ve Neo-Liberal Ekonomi Politikaları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Volume 1/5 Fall 2008.
  • Pamuk, M., 2002. Türkiye’de Kırsal Yerlerde Yoksulluk, Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını, Ankara.
  • Ravallion, M., 1992. “Poverty comparisons: A guide to concepts and methods”, Institute of Applied International Studies.
  • Sen, A., 1976. "Poverty: An Ordinal Approach to Measurement", Econometrica, Vol:44, No:2.
  • Seyidoğlu, H., 2002. Ekonomik Terimler-Ansiklopedik Sözlük, 3. Baskı Güzem Can Yayınları İstanbul.
  • Tomruk, 2006. 21.yüzyılda Kalkınma Stratejileri Ve Yoksulluğun Azaltılması: Türkiye Uygulaması. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Kayseri.
  • TÜİK, 2018. Hanehalkı Bütçe Araştırmaları ve Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırmaları http://www.worldbank.org, 2018.