AVRUPA KENTSEL ŞARTLARI PERSPEKTİFİNDE BİR KENTLİ HAKKI OLARAK "KATILIM HAKKI" VE TÜRKİYE

Kentli hakları; hem kentlinin bir birey olarak sahip olduğu insan haklarının, hem de içinde yaşadığı kentin ve kentsel toplumun bir üyesi olarak o kentin kentsel ve çevresel değerleri üzerindeki haklarının bütününü kapsamaktadır. Bu haklar bir bakıma; temel hakların, ekonomik, toplumsal, kültürel hakların ve dayanışma haklarının kent mekânında somutlaşmış şekilleridir. Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi'nce Mart 1992'de kabul edilen Avrupa Kentsel Şartı, kentli haklarının tanınmasında şüphesiz en önemli belgedir. Şart'ta yer alan ve Avrupa yerleşimlerinde yaşayan kent sakinlerinin sahip oldukları belirtilen bu haklardan biri de katılım hakkıdır. Diğer yandan Kongre, Mayıs 2008'de Strazburg'da "Avrupa Kentsel Şartı-II: "Yeni Bir Kentlilik İçin Manifesto"yu kabul etmiştir. Yerel demokrasinin varlığının temel göstergesi olan "kentlilerin yönetime katılım hakkı" yeni belgede de kendine yer bulmuştur. Bu çalışmada 1992 ve 2008 tarihli her iki Avrupa Kentsel Şartı da, temel bir kentli hakkı olarak "Katılım Hakkı" çerçevesinde incelenmektedir. Ayrıca katılım hakkının, Türk Yerel Yönetim Sistemi içindeki yeterlilik düzeyi de, hukuksal ve uygulamalar açısından Avrupa Kentsel Şartları ölçütleri göz önünde tutularak değerlendirilmektedir.

AVRUPA KENTSEL ŞARTLARI PERSPEKTİFİNDE BİR KENTLİ HAKKI OLARAK "KATILIM HAKKI" VE TÜRKİYE

PDF

___

AKKOYUNLU ERTAN, Kıvılcım (1997); “Kentli Hakları”, Amme
AKKOYUNLU ERTAN, Kıvılcım (1997); “Kentli Hakları”, Amme İdaresi Dergisi, C. 30, S. 3
BOZKURT, Ömer ve ERGUN, Turgay (1998); Kamu Yönetimi Sözlüğü, TODAĠE Yayını, Ankara. COġKUN, Bayram ve SEZER, Sergender (2004); “Yerel Yönetimler ve Katılım: Muğla Kent Meclisinin Örnek Olay Olarak Ġncelenmesi”, Yerel Yönetimler Kongresi, Dünden Bugüne Yerel Yönetimlerde Yeniden Yapılanma Bildiriler Kitabı, Biga - Çanakkale.
ÇUKURÇAYIR, M. Akif ve EROĞLU, H. Tuğba (2008); “Kent Yönetiminde Demokratik Bir Açılım Olarak Kent Konseyleri”, 1. Ulusal Yerel Yönetimler Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Erkam Matbaası, Sakarya.
ÇUKURÇAYIR, M. Akif (2005); “Siyasal Katılım Olanakları Açısından Yerel Siyaset: YönetiĢim ve Yerel Alanda Yararlanılabilecek Diğer Yöntemler”, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar - 1 Reform, Editörler: Hüseyin ÖZGÜR ve Muhammet Kösecik, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
EMREALP, Sadun (2005); Yerel Gündem 21 Uygulamalarına Yönelik Kolaylaştırıcı Bilgiler El Kitabı, Yerel Gündem 21 Programı, IULAEMME Yayını, Ġstanbul.
ERBAY, Yusuf ve YENER, Zerrin (1999); Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Yerel Yönetimlerimizin Avrupa Platformu, Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi (WALD) Yayını, Ġstanbul.
GERAY, Cevat (1998); “Kentsel YaĢam Kalitesi ve Belediyeler”, Türk İdare Dergisi, S. 421, Aralık, s.335-336. KAPANĠ, Münci (2007); Politika Bilimine Giriş, Bilgi Yayınevi, 20. Basım, Ankara.
KARAKILÇIK, Yusuf ve ÖZCAN, AyĢe (2005); “Yerellik (Subsidiarite) Ġlkesinin Türk Yerel Yönetim Dizgesinde C. 14, S. 4, Ekim.
KAYA, Erol (2003); Yerel Yönetimler Reformu ve Belediyelerde Yeniden Yapılanma, Ġlke Yayıncılık, Ġstanbul.
ÖNDER, Özgür ve SEZER, Özcan (2008); “Yerel Yönetim Reformunda Katılıma Yeni Bir YaklaĢım: Yerel Hizmetlere Gönüllü Katılım”, 1. Ulusal Yerel Yönetimler Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Erkam Matbaası, Sakarya.
ÖNER, ġerif (2001); “Sivil Toplum KuruluĢlarının Yerel Demokrasi ve Katılım Algılamaları”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, C.10, S.2, Nisan.
ÖNER, ġerif (2005); “Katılımcı Demokrasi Açısından Belediye Kanunu”, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar - 1 Reform, Editörler: Hüseyin ÖZGÜR ve Muhammet Kösecik, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
ÖZCAN, Mehmet (2000); “Subsidiarite Ġlkesinin Avrupa Birliği’nde Uygulanması ve Yerel Yönetimler Bağlamında Türkiye’de Uygulanabilirliği Üzerine Bir Değerlendirme”, Yerel Yönetimler Sempozyumu Bildirileri, TODAĠE, YYAEM, Yayın No: 12, Ankara.
PALABIYIK, Hamit ve GÖRÜN, Mustafa (2004); “Belediye Meclislerinde Temsil ve Katılım: Çanakkale Belediye Meclisi Örneği”, Yerel Yönetimler Kongresi, Dünden Bugüne Yerel Yönetimlerde Yeniden Yapılanma Bildiriler Kitabı, Biga - Çanakkale.
PEKTAġ, Ethem Kadri ve KOÇAK, Hüseyin (2007); “Bir Yerel Katılım Aracı Olarak Kent Konseyleri ve Afyonkarahisar Belediyesi Kent Konseyi Örneği”, Küresel Esintiler ve Yerel Etkiler Sarmalında Türk Kamu Yönetimi, Editörler: Abdullah YILMAZ ve Yavuz BOZKURT, Gazi Kitabevi, Ankara.
T.C. ĠçiĢleri Bakanlığı Mahalli Ġdareler Genel Müdürlüğü (1996); Avrupa Kentsel Şartı, çev. Zerrin YENER ve Kumru ARAPKĠRLĠOĞLU, Yayın No: 10, Ankara.
TEKELĠ, Ġlhan (1994); “Kentli Hakları”, Kentsel Haklar, der. Mete Tunçay, Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi (WALD) Yayını, Ġstanbul.
TOPRAK, Zerrin (1990); “Yerel Hizmetlere Gönüllü Katılım”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 1, Mart.
TOPRAK, Zerrin ve Diğerleri (2000); 21. Yüzyıla Girerken Belediye Zabıtası, Ġzmir Yerel Gündem 21, EGE-ZAV Yayını, Ġzmir, 2000.
Türk Belediyecilik Derneği ve Konrad Adenauer Vakfı (1995); Yerel Özerklik, Demokrasi ve Halkın Katılımı, Türk Belediyecilik Derneği ve Konrad Adenauer Vakfı Yayını, Nisan, Ankara. http://www.habitaticingenclik.org.tr/Page.asp?id=102, 15 Mart 2010.
http://www.mimarlarodasi.org.tr/index.cfm?sayfa=Belge&Sub=detail &RecID=1488, 21 Ocak 2010.
http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?tb_id=39&ust_id=11, 15 Mart 2010.
http://www.yerelnet.org.tr/uluslararasi/avrupakonseyi.php, 11 ġubat 2010.
http://www.yerelnet.org.tr/uluslararasi/avrupakonseyianlasma7.php, 11 ġubat 2010. https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?Ref=CHARTE/URBAINE&Langua ge=lanEnglish&Ver=original&Site=COE&BackColorInternet=1EB1E 9&BackColorIntranet=FFCD4F&BackColorLogged=FFC679, 18 Ocak 2010.
22/05/2005 tarih ve 5302 sayılı “Ġl Özel Ġdaresi Kanunu”, Yayımlandığı R. Gazete: Tarih: 04/03/2005, Sayı: 25745. 03/07/2005 tarih ve 5393 sayılı “Belediye Kanunu”, Yayımlandığı R. Gazete: Tarih: 13/07/2005, Sayı: 25874.