ŞÖNİL İPLİĞİN MUKAVEMET VE UZAMA ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE DENEYSEL BİR ÇALIŞMA

İpliklerin mukavemet özellikleri tekstil ürünlerinin performansı üzerinde büyük etkiye sahiptir. Bu çalışmada, şönil ipliğin mukavemet özellikleri olan kopma kuvveti ve uzama, teorik ve istatistiksel yaklaşımlar kullanılarak araştırılmıştır. Çalışmanın amacı; seçilmiş üretim parametreleri ve iplik bileşenlerinin şönil iplik mukavemet özellikleri üzerindeki etkilerini açıklamak ve üretim öncesinde mukavemet özelliklerini tahmin edecek bazı pratik modeller geliştirmektir. Teorik yaklaşım kapsamında, geometrik yöntem kullanılarak şönil ipliğin kopma kuvvetini tahmin edecek bir matematik model geliştirilmiştir. Etken faktörlerin farklı seviyelerini içeren bir deneysel tasarıma uygun olarak 27 farklı şönil iplik örneği üretilmiştir. İstatistik yaklaşım kapsamında, veri seti 20 ve 7 elemanlı iki gruba ayrılmıştır. Birinci veri grubu, stepwise regresyon analizi için, ikinci grup ise doğrulama amacıyla kullanılmıştır. Sonuçta, matematik ve istatistik modeller değerlendirilmiş ve mukavemet özelliklerini tahmin etme açısından performansları karşılaştırılmıştır. Böylece, şönil ipliğin kopma kuvvetinin teorik ve istatistik modeller ile tahmin edilebileceği kanıtlanmıştır. Şönil ipliğin kopma kuvveti üzerinde anlamlı olan etken faktörlerin, bağ iplik numarası ve şönil ipliğin büküm değeri olduğu belirlenmiştir. Şönil ipliğin uzama oranını tahmin etmek için güçlü bir istatistik model elde edilememesine karşın bu model doğrulamada oldukça başarılı sonuçlar vermiştir.

Anahtar Kelimeler:

Şönil İplik, Kopma Kuvveti, Kopma Uzaması, Tahmin, Matematik Model, İstatistik Model

AN EXPERIMENTAL INVESTIGATION ON STRENGTH AND ELONGATION PROPERTIES OF CHENILLE YARN

Tensile characteristics of yarn have a great effect on performance of textile products. In this study, tensile characteristics (i.e. breaking force and elongation properties) of chenille yarns are investigated using theoretical and statistical approaches. The aim of this investigation is to explain the effect of selected production parameters and yarn components on tensile properties of chenille yarn and to develop some practical models to predict the tensile properties before production. In theoretical approach, a mathematical prediction model was developed by using geometrical methods for breaking force of chenille yarn. 27 different chenille yarn samples were produced according to an experimental design which contains different levels of effective factors. In statistical approach, the data sets were divided into two parts of 20 and 7 sets. First data group was used in stepwise regression analysis and second data group was used for verification. Finally, the mathematical and statistical models were evaluated and compared their performances in terms of estimating tensile properties. As a result, it has proved that breaking force of chenille yarn can be estimated by theoretical and statistical methods. The significant effective factors on breaking force of chenille yarn are count of binder yarn and twist level of chenille yarn. It was not obtained a strong statistical model for elongation of chenille yarn but the model was quite succesfull in verification.

Keywords:

Chenille Yarn, Breaking Force, Breaking Elongation, Prediction, Mathematical Model, Statistical Model,

PDF

___

1. Li, Y.,& Dai, D. X. (Eds.), 2006, Biomechanical Engineering of Textiles and Clothing, Woodhead Publishing.
2. İlhan, İ.,& Yarar, A. Y., 2016, “Predicting Twist Contraction in Chenille Yarn Using Mathematical and Statistical Approaches”, The Journal of The Textile Institute, Vol.107:9, pp.1185-1192.
3. Ülkü, S., Örtlek, H. G., & Ömeroglu, S., 2003, “The Effect Of Chenille Yarn Properties On The Abrasion Resistance Of Upholstery Fabrics”, Fibres and Textiles in Eastern Europe, Vol.11(3), pp.38-41.
4. Özdemir, Ö., & Çeven, E. K., 2004, “Influence Of Chenille Yarn Manufacturing Parameters On Yarn And Upholstery Fabric Abrasion Resistance”, Textile Research Journal, Vol.74(6), pp.515-520.
5. Babaarslan, O., & İlhan, İ., 2005, “An Experimental Study On The Effect Of Pile Length On The Abrasion Resistance Of Chenille Fabric”, Journal of the Textile Institute, Vol.96(3), pp.193-197.
6. Çeven, E. K., & Özdemir, O., 2006, “A Study Of The Basic Parameters Describing The Structure Of Chenille Yarns”, Fibres and Textiles in Eastern Europe, Vol.14(2), pp.24-28.
7. Çeven, E. K., & Özdemir, Ö., 2007, “Using Fuzzy Logic To Evaluate And Predict Chenille Yarn’s Shrinkage Behaviour”, Fibres & Textiles in Eastern Europe, Vol.3 (62), pp.55-59.
8. Çeven, E. K., Tokat, S., & Özdemir, Ö. , 2007, “Prediction Of Chenille Yarn And Fabric Abrasion Resistance Using Radial Basis Function Neural Network Models”, Neural Computing and Applications, Vol.16(2), pp.139-145.
9. Kavuşturan, Y., Çeven, E. K., & Özdemir, Ö., 2010, “Effect Of Chenille Yarns Produced With Selected Comfort Fibres On The Abrasion And Bending Properties Of Knitted Fabrics”, Fibres & Textiles in Eastern Europe, Vol.18(1), pp.48-53.
10. Babaarslan, O., & Telli, A., 2013, “A Study on Usage of Chenille Yarn in Denim Fabric Production”, Journal of Textiles and Engineer, Vol.20(92), pp.1-10.
11. Çeven, E. K., Özdemir, Ö. & Dağkurs, L., 2006, “Predicting Abrasion Behaviour of Chenille Fabric by Fuzzy Logic”, Indian Journal of Fibre & Textile Research, Vol.31, pp.501-506.
12. Belser, R.B. & Taylor, J.L., 1968, Frictional properties of cotton fibers, Final Report, Engineering Experiment Station and School of Textile Engineering Georgia Institute of Technology, Georgia.
13. Balcı, G., & Sülar, V., 2009, “İpliklerde Sürtünme Özelliği: Önemi ve Ölçüm Yöntemleri”, Tekstil ve Mühendis, Vol.16(74), pp.1-5.
14. Altaş, S., & Kadoğlu, H., 2009, “İplik-İplik ve İplik-Metal Sürtünme Katsayısı İle Bazı İplik Özellikleri Arasındaki İlişki”, Tekstil ve Mühendis, Vol.16(73-74), pp.6-15.
15. Kılıç, G. B., & Sülar, V. , 2012, “Frictional Properties of Cotton-Tencel Yarns Spun in Different Spinning Systems”, Textile Research Journal, Vol.82(8), pp.755-765.