Veysel DEMİRER, Esra BARUT, Çağdaş ERBAŞ, Cemal Hakan DİKMEN, Nurcan SAK

Öğretmen adayları için medya okuryazarlığı eğitimi: Öğretim tasarımı süreci ve değerlendirilmesi

Bu çalışmada öğretmen adaylarına medya okuryazarlığı becerisi kazandırabilmek amacıyla bir öğretim tasarımı gerçekleştirilerek, uygulanması ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Öğretim tasarımı sürecinde ASSURE modeli temel alınmıştır. Çalışma iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın ilk aşamasına 2013-2014 eğitim-öğretim yılı Bahar döneminde Süleyman Demirel Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 44 öğretmen adayı, ikinci aşamasına ise aynı gruptan 32 öğretmen adayı gönüllü olarak katılmıştır. Bu çalışmada deneme modellerinden tek grup ön-test son-test modeli kullanılmıştır. Çalışma sürecinde araştırma grubuna kişisel bilgi formu, medya okuryazarlığı başarı testi, medya okuryazarlığı düzey belirleme ölçeği, yarı yapılandırılmış görüşme formu ve materyal kullanışlılık testi uygulanmıştır. Gerçekleştirilen pilot uygulama sonucunda öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı bilgi düzeylerini olumlu yönde iyileştiği, fakat medya okuryazarlığı algı düzeylerinde anlamlı bir değişim olmadığı görülmüştür. Sonuç olarak, öğretmen adaylarına medya okuryazarlığı eğitiminin verilmesinin bir ihtiyaç olduğu, bu bağlamda farklı öğretim tasarımlarının gerçekleştirilebileceği ve öğretmen adaylarına yönelik öğretmen eğitimi sürecinde medya okuryazarlığı dersinin eklenmesi gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Media literacy training for prospective teachers: Instructional design process and its evaluation

In this study, instructional design process with the goal of helping prospective teachers gain media literacy is conducted, and it is applied and evaluated. ASSURE model were used in the instructional design process. The study was conducted in two stages. In the first stage, 44 prospective teacher studying at Süleyman Demirel University (in Isparta, Turkey), Education Faculty in Spring Year of 2013-2014 participated, and in the second stage 32 prospective teacher from the same group participated voluntarily. This study used one group pre-test post-test experimental model. During the study, personal information form, media literacy achievement test, media literacy diagnostic test, semi-structured interview form, and material usability tests were conducted with the study group. As a result of the pilot implementation, results show that media literacy knowledge level of prospective teachers has improved positively, but however no significant change was found in media literacy perception levels. Consequently, media literacy trainings shall be organized for prospective teachers and in this context different instructional designs can be developed, and media literacy courses shall be added to the teacher training curriculum.

PDF

___

Altun, A. [Adnan]. (2008). Medya okuryazarlığı. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 103, 27-34.
Altun, A. [Arif] (2009). Kavram öğretiminde içerik geliştirme aracının tasarlanması ve etkiliğinin değerlendirilmesi (Proje). Retrieved March 25, 2013, from http://www.academia.edu/ 3054870/Proje_No_108_K_001
Alver, F. (2011). Medya yetkinliğinin kuramsal temelleri. Kocaeli Üniversitesi Araştırma Dergisi, 7(23), 9-26.
Alvermann, P. E., & Hagood, M. C. (2000). Critical media literacy: research, theory and practice in “New Times”. Journal of Educational Research, 93(3), 193-205.
Büyüköztürk, Ş. (2007). Deneysel desenler. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Cheung, C. K. (2005). The relevance of media education in primary schools in Hong Kong in the age of media: a case study. Educational Studies, 31(4), 361-374.
Çetin, B. (2015). Determination of media and television literacy levels of classroom teacher candidates. Journal of Theory & Practice in Education (JTPE), 11(1), 171-190.
Deveci, H., & Çengelci, T. (2008). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarından medya okuryazarlığına bir bakış. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 25-43.
Flores Koulsih, S. A. (2006). Media literacy: An entree for pre-service teacher into critical pedagogy. Teacher Education, 17(3), 239-249.
Frankel, J. R. & Wallen N. E. (2003). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw Hill.
Gömleksiz, M. N., Kan, A. Ü., & Öner, Ü. (2012). Üstün zekâlı ve üstün yetenekli öğrencilerin medya okuryazarlığına ilişkin görüşleri (Elazığ bilim ve sanat merkezi örneği). Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(4), 41-54.
Güven, İ. (2014). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı ve medya okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 787-800.
Hobbs, R. (2011). The state of media Literacy: A response to potter. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 55(3), 419–430.
Hobbs, R., Culver, S. H., & Mendoza, K. (2010). Empowering parents and protecting children in an evolving media landscape. Retrieved march 25, 2016, from http://namle.net/wp-content/uploads/2010/04/FCCNOIEmpoweringFinal.pdf
İnan, T. (2010). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri ve medya okuryazarlığına ı̇lişkin görüşleri. Unpublished master’s thesis, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
Kahyaoğlu, M., & Kenanoğlu, R. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinin medya okuryazarlığı ile çevre konularıyla ilgili kitap okumaya yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 833-843.
Karaman, K., & Karataş, A. (2009). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri. İlköğretim Online, 8(3), 798-808.
Karaman, M. K. (2010). Öğretmen adaylarının TV ve internet teknolojilerini kullanma amaç ve beklentilerinin medya okuryazarlığı bağlamında değerlendirilmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 51-62.
Karataş, A. (2008). Öğretmen adaylarının medya okuryazalık düzeyleri. Unpublished master's thesis, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
Kartal, O. Y., & Kıncal, R. (2012). Medya okuryazarlığı eğitimi alan rehberlik ve psikolojik danışmanlık anabilim dalı öğrencilerinin aktif vatandaşlık düzeylerini etkileyen faktörler. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 36, 169-191.
Livingstone, S. (2004). What is media literacy? Intermedia, 32(3), 18-20.
MEB & RTÜK (2007). İlköğretim medya okuryazarlığı dersi öğretim programı ve kılavuzu. Retrieved November 13, 2014, from http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=34.
National Association for Media Literacy Education (NAMLE). (2007). Key questions to ask when analyzing media messages. Retrieved March 25, 2016, from http://namle.net/wp- content/uploads/2009/09/NAMLEKeyQuestions0708.pdf.
Polat, C., & Odabaş, H. (2008). Bilgi toplumunda yaşam boyu öğrenmenin anahtarı: Bilgi okuryazarlığı. Paper presented at Küreselleşme, Demokratikleşme ve Türkiye Uluslararası Sempozyumu, Antalya, Turkey.
Sarsar, F., & Engin, G. (2015). Sınıf Öğretmeni adaylarının medya okur-yazarlık düzeylerinin incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 16(1), 165-176.
Som, S., & Kurt, A. A. (2012). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğrencilerinin medya okuryazarlık düzeyleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(1), 104-119.
Şahin, A. (2011). Eleştirel medya okuryazarlığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
Şahin, Ç., & Tüzel S. (2011). Medya dünyasının gerçek dünyayı yansıtma düzeyinin öğretmen adaylarının görüşleri doğrultusunda belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(159), 127-140.
Thoman, E. (2003). Literacy for the 21. century-An overview & orientation guide to media literacy education. Center for Media Literacy, Santa Monica.
Tuncer, A. (2013). Eğitim fakültesi öğrencilerinin medya okuryazarlık düzeyleri (İzmir örneklemi). Unpublished master's thesis, Ege Üniversitesi, İzmir.
Tüzel, S. (2013). Okul ile öğrenci yaşamı arasındaki duvarları yıkmak: Popüler medyayı sınıfa taşımak. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi, 1, 13-39.
Yılmaz, Ö., & Özkan, B. (20132). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri ve okul öncesi öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeylerinin karşılaştırılması. Electronic Journal of Vocational Colleges, 3(1), 178-183.