Serkan ÜNSAL, Abdullah ÇETİN, Fahrettin KORKMAZ, Mikail AYDEMİR

Öğretim Programlarında Değişim: Öğretmen Algıları

Bu araştırmanın amacı öğretim programlarında yapılan değişikliklerin öğretmenler tarafından nasıl algılandığını, öğretim programının değişme nedenlerini ve eğitime yansımalarını ortaya çıkarmaktır. Karma araştırma modeli ile yürütülen bu araştırmada “açıklayıcı desen” kullanılmıştır. Araştırmanının örneklemini Kahramanmaraş’taki ilköğretim ve ortaöğretim okullarında 2017-2018 eğitim öğretim yılında görev yapan 449 öğretmen oluştururken, nitel boyutu ile ilgili çalışma grubunu araştırmanının örnekleminden ölçüt örnekleme yöntemine göre seçilen 11 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen Program Değişikliğini Algılama Ölçeği (PDAÖ) ve yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırma da nicel verilerin analizinde SPSS 21 paket programından nitel verilerin analizinde içerik analizinden faydalanılmıştır. Bu araştırmanın sonucunda öğretim programı değişikliğine yönelik öğretmen algılarının “kararsızım” şeklinde orta düzeyde olduğu, öğretmenlerin öğretim programı değişikliklerini algılamalarında; cinsiyet, görev yapılan okul kademesi, öğrenim durumu değişkenine göre anlamlı farklılık olmadığı, görev yapılan kıdem yılı değişkenine göre anlamlı farkın olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretim programının değişmesinde politik nedenlerin, önceki programlardan kaynaklanan eksikliklerin, değişime ayak uydurma ve eğitim sistemini iyileştirme çabasının etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretim programı değişikliğinin uygulanmasında öğretmenin dikkat etmesi gereken unsular yönergeye uygun hareket etme, öğretim yöntem ve tekniklerini çeşitlendirme gibi etkenlerken yöneticilerin dikkat etmesi gereken unsurlar değişim planını yapma ve uygulama, değişikliklere uygun materyal hazırlama, işbirliğini sağlama şeklindedir.

Anahtar Kelimeler:

Değişim, Değişim algıları, Öğretim programları

The Change in the Curricula: Teachers’ Perceptions

This research aims to explore how the changes made in the curricula are perceived by teachers, the reasons for the changes and their reflections on education. This study utilized “explanatory design” one of the mixed research models. The research sample held a total of 449 teachers working at primary, secondary and high schools located within the province of Kahramanmaraş during the 2017-2018 academic year. For the qualitative phase of the study, the working group of the study consisted of 11 teachers who were selected bythe criterion sampling method. The study employed Curriculum Change Perception Scale (CCPS) which was developed by the researchers and semi-structured interview form. The quantitative research data was analyzed through the use of SPSS 21.0 package program, while content analysis for the qualitative data analysis. Research findings revealed that teachers’ perceptions towards the changes in the curriculum are at the level of ”Not sure”, and that no significant difference was identified across teachers’ perceptions towards the curriculum changes in terms of gender, teaching level and educational status, yet a statistically significant difference was found across seniority.The research also suggested the reasons for the changes in the curriculum as political reasons, the shortcomings arising from the previous curricula, adapting to the change and improving the education system. The considerations that should be paid attention in the implementation of the changes in the curriculum were determined as acting in accordance with the instructions and diversifying the teaching methods and techniques; whereas those by administrators were identified as preparing and implementing the changing plan, preparing material in accordance with the change and ensuring cooperation.

Keywords:

Change, Perception towards change, Curricula,

PDF

___

Adıgüzel, A. (2009). Yenilenen ilköğretim programının uygulanması sürecinde karşılaşılan sorunlar.Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,9(17), 77-94.
Akpınar, B. &Aydın, K. (2007). Eğitimde değişim ve öğretmenlerin değişim algıları. Eğitim ve Bilim 32(144), 71-80.
Aksu, H. H. (2008). Öğretmenlerin yeni ilköğretim matematik programına ilişkin görüşleri.Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-10.
Alkan, M. F. &Arslan, M. (2014). İkinci sınıf İngilizce öğretim programının değerlendirilmesi.Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları 4(7), 87-99.
Arslan, A., Ercan, O. &Tekbıyık, A. (2012). Fizik dersi yeni öğretim programına ilişkin öğretmen görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi.X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27-30 Haziran 2012. Niğde, Türkiye.
Aybek, B., Çetin, A., &Başarır, F., (2014). Fen ve teknoloji ders kitabının eleştirel düşünme standartları doğrultusunda analiz edilmesi.Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi,3(1), 2014.
Aykaç, N. (2007). İlköğretim programında yer alan etkinliklerin öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi (Sinop ili örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(2), 19-35.
Bal, A. P. (2008). Yeni ilköğretim matematik öğretim programının öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi.Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 53-68.
Balbağ, M. Z.&Karaer, G. (2016). Fen bilgisi öğretmenlerinin fen öğretiminde karşılaştıkları sorunlara yönelik öğretmen görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(3), 1-11.
Barber, M. &Mourshed, M. (2007). How theworld’sbestperformingschoolsystemscomeout on top. McKinsey&Company.
Berg L. B &Lune, H. (2015).Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Çev. Ed. H. Aydın). Ankara: Eğitim Yayınevi.
Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (23. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Caena, F. (2014). Teachercompetenceframeworks in europe: policy-as-discourseandpolicy-as-practice. FrancescaEuropeanJournal of Education, 49(3), 311-331.
Can, A. (2016). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel verianalizi. Ankara: Pegem Akademi.
Canlı, S., Demirtaş H. &Özer N. (2015). Okul yöneticilerinin değişime yönelik eğilimleri. İlköğretim Online 634-646,http://dx.doi.org/10.17051/io.2015.88636.
Creswell, J. W. (2003). Researchdesign: Qualitative, quantitative, andmixedmethodsapproaches (2nd ed.). ThousandOaks, CA: Sage.
Creswell, J. W. (2006). Undur standingmixedmethodsresearch, (Chapter 1). Available at: http:// www.sagepub.com/upm-data/ 10981_Chapter_1.pdf.
Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (Çeviri Ed. M. Bütün ve S. B. Demir)Ankara: Siyasal Kitabevi.
Çalık, T. (2003). Eğitimde değişimin yönetimi: Kavramsal bir çözümleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 9(4), 536-557.
Çetin, A. (2017). Özel dershanelerden resmi okullara atanan ilköğretim fen bilimleri öğretmenleri üzerine bir durum çalışması.Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova üniversitesi, Adana.
Çetin, A. &Yoğurtçu, M. (2015). Investigation in differentvariablesbybeingidentifiedtheinnovativetendencies of teachersabouttheirprofessions. The 3rd International Congress On CurriculumandInstruction 22-24 October 2015.Çukurova University, Adana.
Çınar, İ. (2005). İnsan kaynağını geliştirme bağlamında değişim yönetimi. Ege Eğitim Dergisi, 6(1).
Çıray, F.,Küçükyılmaz, E. A. &Güven, M. (2015). Ortaokullar için güncellenen fen bilimleri dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. Dicle üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 31-56.
Çiftçi, S.,Sünbül, A. M. &Köksal, O. (2013). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacıyaklaşıma göre düzenlenmiş mevcut programa ilişkin yaklaşımlarının ve uygulamalarının eğitim müfettişlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 281-295.
Çiftçi, Z. B., Akgün, L. &Deniz, D. (2013). Dokuzuncu sınıf matematik öğretim programı ile ilgili uygulamada karşılaşılan sorunlara yönelik öğretmen görüşleri ve çözüm önerileri.Anadolu Journal of EducationalSciences International,3(1), 1-21.
Demirel, Ö. (2011). Eğitimde program geliştirme(17. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Dinç, E. &Doğan, Y. (2010). İlköğretim ikinci kademe sosyal bilgiler öğretim programı ve uygulanması hakkında öğretmen görüşleri.Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi,1(1), 17-49.
Dindar, H. &Yangın, S. (2007). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programına geçiş sürecinde öğretmenlerin bakış açılarının değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 15(1), 185-198.
Doğan, Y. (2010). Fen ve teknoloji dersi programının uygulanması sürecinde karşılaşılan sorunlar.Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,7(1), 86-106.
Doğanay, A. (2008). Çağdaş sosyal bilgiler anlayışı ışığında yeni sosyal bilgiler programının değerlendirilmesi.Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.17(2), 77-96.
Duru, A. &Korkmaz, H. (2010). Öğretmenlerin yeni matematik programı hakkındaki görüşleri ve program değişim sürecinde karşılaşılan zorluklar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 38, 67-81.
Erçapan, C. &Erzen, M. (2008). İlköğretim Türkçe dersöğretim programının değerlendirilmesi.Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,1(4), 199-200.
Erdoğan, İ (2001). Değişim yönetimi: ders geçme ve kredili sistem üzerine bir araştırma. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi,14, 73-98.
Erdoğan, İ. (2015). Eğitimde değişim yönetimi (4.basım).Ankara: Pegem Akademi.
Feyzioğlu, B. (2014). Dokuzuncu sınıf kimya dersi öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri: Aydın ili örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 231-260.
Flores, M.A. (2005). Teachers' views on recentcurriculumchanges: Tensionsandchallenges.Curriculumjournal,16(3), 401-413.
Fullan, M. G. (2007). Thenewmeaning of educationalchange(4th ed.). New York, NY: TeachersCollegePressFullan, M., Hill, P. &Crévola, C. (2006).Breakthrough.California: CorwinPress.
Geçer, A. &Özel, R. (2012). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin öğrenme-öğretme sürecinde yaşadıkları sorunlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1-26.
Gelbal, S. &Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar.Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,33(33), 135-145.
Gerek, Ö. (2006). Sınıf öğretmenlerinin yeni ilköğretim programı hakkındaki görüş değerlendirme ve yeterlilikleri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Gömleksiz, M. N. (2007). Yeni İlköğretim Programına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi.EurasianJournal of EducationalResearch (EJER), 27, 69-82.
Gömleksiz, M. N. &Bulut, İ. (2007). Yeni fen ve teknoloji dersi öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi.Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,32,53-68.
Guskey, T. R. (2002). Professional developmentandteacherchange. TeachersandTeaching: Theoryandpractice, 8(3), 381-391.
Güçlü, N., Yılmaz, G. &Demirçelik, E. (2014). İl Milli Eğitim Müdürlüklerinde görev yapan yöneticilerin Türk Eğitim Sisteminde yapılan değişikliklere ilişkin görüşleri. Eğitim Bilimleri Dergisi, 39,85-95.
Gülersoy, A. E. (2010). Eski ve yeni 9-10. sınıf coğrafya öğretim programlarının değerlendirilmesi.Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 163-173.
Handal, B. & Herrington, A. (2003). Mathematicsteachers' beliefsandcurriculum reform. MathematicsEducationResearchJournal, 15(1), 59-69.
Hanushek, E. A. (2003). Thefailure of ınput-basedschoolingpolicies. EconomicJournal, 113,64–98.
İrez, S. &Yavuz, G. (2009). Biyoloji öğretmenlerinin yeni öğretim programlarının getirdiği değerlendirme yaklaşımları hakkındaki görüş ve uygulamaları. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 30, 137 -158.
Johnson, R. B. &Onwuegbuzıe, A. J. (2004). Mixed methodsresearch: A researchparadigmwhose time has come. Educationalresearcher, 33 (7), 14-26.
Karaca, C.Ö. &Acar, E. (201).Yenilenen programların uygulanmasında öğretmenlerinkarşılaştığı sorunlarYüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi7(1), 45-58
Karacaoğlu, Ö. C. &Esin, A.(2010). Yenilenen programların uygulanmasında öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,7(1), 45-58.
Karaer, H. (2006). Fen bilgisiöğretmenlerinin ilköğretim II. kademedeki fen bilgisi öğretimi hakkındaki görüşleri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi. 8(1), 97-111.
Karakuyu, Y. (2008). Fizik öğretmenlerinin fizik eğitiminde karşılaştığı sorunlar: Afyonkarahisar örneği.Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,5(10), 147-159.
Karaman, P. &Karaman, A. (2016). Fen bilimleri öğretmenlerinin yenilenen fen bilimleri öğretim programına yönelik görüşleri. Journal of EducationFaculty, 18(1), 243-269.
Kırıkkaya, E. B. (2009). İlköğretim okullarındaki fen öğretmenlerinin fen ve teknoloji programına ilişkin görüşleri. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 1(6), 133-148.
Kırmızı, F. S.&Akkaya, N. (2009). Türkçe öğretimi programında yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri.PamukkaleÜniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,25(25), 42-54.
Kirk, D. &Mac Donald, D. (2001). Teachervoiceandownership of curriculumchange.Journal of CurriculumStudies,33(5), 551-567.
Korkmaz, İ. (2006). Yeni ilköğretim birinci sınıf programının öğretmenler tarafından değerlendirilmesi.Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,16, 419-431.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber(3. Baskı), (Çev. Ed. S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Miles, M. B. &Huberman, A. M. (1994). Qualitativedataanalysis: An expandedsourcebook. (2nd Edition).California: SAGE Publications.
Montgomery, B. &Way, L. W. (1995). Lostandfoundvoices in theprocessofcurriculumchange. TheAnnual Meeting of theAmericanVocationalAssociationConvention, Denver, CO.
Ornstein, A. C. &Hunkin, F. P. (2014).Eğitim Programı: Temeller, ilkeler ve sorunlar. (Çev. Ed.Asım Arı). Konya: Eğitim Yayınevi.
Oruç, Ş. &Ulusoy, K. (2008). Sosyal bilgiler öğretimi alanında yapılan tez çalışmaları.Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi,26, 121-132.
Öztürk, E. (2003). An assessment of highschoolbiologycurriculumimplementation. Ph. D. Thesis,TheMiddle East Technical University, Ankara
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma yöntemleri, beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (Çeviri Ed. M. Bütün ve S. B. Demir)Ankara: Siyasal Kitabevi.
Quickley, M. VeInos, R. (1995). Synthesis of theresearch on educationalchange. part:4 theteacher’s role. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED387855.pdf adresinden 17.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
Schoenfeld, A. H. (1994). “Reflections on doingandteachingmathematics”, Mathematical thinkingand problem solving. TheStudy Of Mathematical ThinkingAnd Learning, Lawrence Erlbaum, (pp. 53–75).
Hillsdale, NJ.Seferoğlu, S. S. (2007). İlköğretim bilgisayar dersi öğretim programı: Eleştirel bir bakış ve uygulamada yaşanan sorunlar.EurasianJournal of EducationalResearch (EJER), 29, 99-111.
Semenderoğlu, A. &Gülersoy, A. E. (2010). Eski ve yeni 4-5. sınıf sosyal bilgiler öğretim programlarının değerlendirilmesi.Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 141-152.
Silverman, D. (2005). Doingqualitativeresearch: A practicalhandbook. London: SagePublication
Sipahi, B.,Yurtkoru, E. S. &Çinko M. (2006). Sosyal bilimlerde Spss’le veri analizi. İstanbul: Beta Basım Yayım.
Taş A. (2009). Ortaöğretim okulu müdürlerinin değişimi yönetme davranışlarına ilişkinöğretmen algılarının değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 10(2), 1–18
Tekbıyık, A. &Akdeniz, A. R. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programını kabullenmeye ve uygulamaya yönelik öğretmen görüşleri.Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi.2(2), 23-37.
Töremen, F. (2002). Eğitim örgütlerinde değişimin engel ve nedenleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,12(1), 185-202
Tunçer, P. (2011). Örgütsel değişim ve liderlik. Sayıştay Dergisi, 80,57-83.
Voogt, J. &Pelgrum H. (2005). ICT andcurriculumchange. Human Technology; An InterdisciplinaryJournal on Humans in ICT Environments , 1(2), 157-175
Yanık, B.H., Bağdat, O., Gelici, Ö. &Taştepe, M. (2016). Göreve yeni başlayan ortaokul matematik öğretmenlerinin karşılaştıkları zorluklar. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(36), 130-152.
Yapıcı, M. &Demirdelen, C. (2007). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri.İlköğretim Online,6(2), 204-212.
Yapıcı, M. &Leblebicier, N. H. (2007). Öğretmenlerin yeni ilköğretim programına ilişkin görüşleri.İlköğretim Online,6(3), 480-490.
Yıldırım, A. &Şimşek, H., (2011). Sosyalbilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Zengin, M. (2010). Yeni ilköğretim DKAB öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi.Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (SAUIFD),12(22), 121-160.