Pamuk Yaprakbiti, Aphis gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae)'nin farklı karpuz çeşitlerindeki popülasyon gelişimi

Bu çalışma 2010-2011 yıllarında Diyarbakır Zirai Mücadele Araştırma İstasyonu Müdürlüğü deneme alanında yürütülmüştür. Çalışmalar aynı alanda iki yıl üst üste çakılı deneme olarak yapılmış olup, dört farklı karpuz çeşidi (Crimson Sweet, Crimson Tide F1, Galactica ve Sürme) üzerinde Aphis gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae)’nin kanatlı ve kanatsız formunun popülasyon gelişiminin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yaprakbitinin popülasyon gelişimi sarı yapışkan tuzak ve yaprak örnekleme yöntemleri ile haftalık olarak izlenmiştir. Sayım sonuçlarına göre, 2010 yılında yaprakbitinin kanatsız formunun popülasyon yoğunluğu ortalama en fazla 1.5-2 yaprakbiti/yaprak olurken, 2011 yılında ortalama yoğunluk 3.5 yaprakbiti/yaprak seviyesine ulaşarak ilk yılın hemen hemen iki katı oranında bir artış görülmüştür. A. gossypii’nin kanatlı formunun en yüksek yoğunluğu 2010 yılında 38 birey/tuzak iken, ikinci yılda bu yoğunluk 380 birey/tuzak seviyelerine kadar yükselerek hemen hemen on kat daha fazla bir yoğunluk görülmüştür. Yaprakbitinin kanatlı ve kanatsız formlarının yoğunlukları 2010 yılında düşük iken, 2011 yılında artış göstermiştir. Her ne kadar yaprakbiti yoğunluğu çeşitler arasında sayısal anlamda farklı olsa da istatistiksel anlamda bir fark görülmemiştir. Bu yüzden yaprakbitinin bütün çeşitleri tercih ettiği ve çeşit ayırımı yapmadığı söylenebilir. Diyarbakır ili iklim koşullarında A. gossypii’nin kanatsız formunun popülasyonu her iki yılda da haziran ve temmuz aylarında yüksek olurken, kanatlı formunun ise ağustos-eylül aylarında popülasyonunun önemli derecede artış gösterdiği belirlenmiştir. Yaprakbiti mayıs haziran aylarında koloni olarak bulunmakta, temmuz ayının ortalarına kadar koloniler devam etmekte havaların iyice ısınması ve yaz sıcaklarının artmasıyla birlikte kanatsız erginler kanatlı forma dönüşmekte ve eylül-ekim aylarına kadar kanatlı form halinde popülasyonu devam etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Aphis gossypii, karpuz; çeşit; popülasyon takibi; Diyarbakır

Population dynamic of Cotton aphid, Aphis gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae), on different watermelon varieties

This study was carried out in Diyarbakır Plant Protection Research Station field in 2010-2011. Studies were replicated in the same field for two years, to determine population dynamics of alate and apterous forms of Aphis gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae) on four different watermelon varieties (Crimson Sweet, Crimson Tide F1, Galactica and Sürme). Population dynamics of A. gossypii were monitored weekly by yellow sticky traps and by sampling leaves of watermelon varieties. According to the results that obtained from this study the most density of apterous form of A. gossypii was monitored as 1.5-2 aphids/leave averagely in 2010, while this density has increased two folds as 3.5 aphids/leaves averagely in 2011. The most density of alate form of A. gossypii was monitored as 38 aphids/traps averagely in 2010, while this density has increased nearly ten folds as 380 aphids/traps averagely in 2011. Density of population dynamics of alate and apterous forms of A. gossypii in 2010 was lower than density of 2011. However there was numerical difference between varieties as to density of population dynamics of alate and apterous forms of A. gossypii, but there was no any statistical difference between varieties. Therefore it could be said that A. gossypii prefers all varieties and there is no variety preference of A. gossypii. Under climatic conditions of Diyarbakır province density of apterous forms of A. gossypii was the highest in June and July months in both years, while density of alate forms of A. gossypii was the highest in August and September months in both years. Aphids are present in the fields as colonies in May and June months and these colonies continue to till the middle of July, then by increasing of summer hot weather apterous aphids are converting into alate aphids from July month to till September or October.

Keywords:

Aphis gossypii, watermelon; variety; population dynamic; Diyarbakır,

PDF

___

Afshari A., Negadian E. S. and Shsihebor P. 2009. Population Density and Spatial Distribution of Aphis gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae) on Cotton in Gorgan, Iran. J. Agric. Sci. Technol., Vol. 11: 27-38.
Akkaya A. 1995. Diyarbakır ve Şanlıurfa İlleri Sebze Alanlarında Bulunan Zararlı ve Yararlı Böcek ve Akar Türlerinin Saptanması. Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana, s. 80.
Aldryhim Y. N. and Khalil A. F. 1995. Biological Studies of Melon Aphid Aphis gossypii Glover, on Squash under Field Conditions. J. King Saud Univ. Vol. 7, Agric. Sci. (1), pp. 75-83, Riyadh (A.H. 1415/1995). Anonim 2011a. http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx. (Erişim tarihi: 16 Kasım 2012). Anonim 2011b. http://www.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul. (Erişim tarihi 16.11.2012).
Atakan E. ve Özgür A. F. 1994. Pamuk Yaprakbiti (Aphis gossypii Glover) (Hom: Aphididae)nin Popülasyon Gelişmesinde Doğal Düşman Etkinliğinin Araştırılması. Türkiye III. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, 25-28 Ocak, 1994 İzmir. Entomoloji Derneği Yayınları 7, 459-470.
Atakan E. ve Özgür A. F. 1996. Pamuk tarlasında erken mevsimde Aphis gossypii Glover (Hemiptera, Aphididae) ve bunların doğal düşmanlarının popülasyon değişimlerinin araştırılması. Türk. Entomol. Derg., 20 (3): 187-197 ISSN 1010-6960.
Bayram Y. and Bayhan E. 2012. The Effect of Certain Watermelon Varieties on the Biology of Aphis gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae). XXIV. International Congress of Entomology Daegu, Korea (Oral Presentation). 1-25 August 2012.
Bayram Y. ve Bayhan E. 2013a. Aphelinus paramali (Zehavi & Rosen) (Hymenoptera: Aphelinidae)nin farklı karpuz çeşitlerinde beslenen Aphis gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae) üzerindeki popülasyon takibi. Türk. Biyo. Müc. Derg. 2013, 4 (1): 41:50, ISSN 2146-0035 Orijinal araştırma.
Bayram Y. ve Bayhan E. 2013b. Pamuk Yaprakbiti, Aphis gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae)nin Farklı Karpuz Çeşitlerinde Bazı Biyolojik Parametreleri, Popülasyon Dalgalanması, Doğal Düşmanların Tespiti ve Etkinliklerinin Belirlenmesi. Dicle Üniv. Fen Bil. Enst. Bitki Koruma ABD. Doktora Tezi. (yayınlanmamış).
Büyük M. ve Özpınar A. 1999. Diyarbakır İli Kavun ve Karpuz Ekim Alanlarında Zararlı Aphis gossypii Glover (Homoptera: Aphididae) ve Predatörlerinin Popülasyon Gelişmesi Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye IV. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, Adana, S 249-259.
Düzgüneş Z. ve Tuatay N. 1956. Türkiye Aphidleri. Ziraat Vekâleti, Ankara Zirai Mücadele Enstitüsü Müdürlüğü, Sayı:4, 63. Hollingsworth R. G., Tabashnik B. E., Ullman D.E., Johnson M. W. and Messing R. 1994. Resistance of Aphis gossypii (Homoptera: Aphididae) to Insecticides in Hawai: Spatial Patterns and Relation to Insecticide Use. J. Econ. Entomol. 87 (2): 293-300.
Karaat Ş. ve Göven M. A. 1987. Güneydoğu Anadolu Bölgesi alanlarında zararlılar ile bitki gelişim düzenleyicileri arasındaki ilişkiler. Türkiye I. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 13-16 Ekim 1987, İzmir, 75. Kozhaeva K. 1965. The melon aphid on cotton. Zashcita Rastenii of Vreditelej Boleznej, 36- 37.
Lodos N. 1986. Türkiye Entomolojisi II. Genel, Uygulamalı ve Faunistik. Ege Ü. Ziraat Fak. Yayınları 429, Bornova- İzmir, 580.
Ölmez S. 2000. Diyarbakır İlinde Aphidoidea (Homoptera) Türleri İle Bunların Parazitoit ve Predatörlerinin Saptanması (Yüksek Lisans Tezi Basılmamış). Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Balcalı, Adana, 109.
Rondon S. I., Cantliffe D. J. and Price J. F. 2005. Population Dynamics Of The Cotton Aphid, Aphis gossypii (Homoptera: Aphididae), On Strawberries Grown Under Protected Structure, Florida Entomologist 88 (2) June 2005.
Satar S., Satar G., Karacaoğlu M. ve Uygun N. 2009. Lysiphlebus confusus Tremblay and Eady, Lysiphlebus fabarum (Marshall) ve Lysiphlebus testaceipes (Cresson) (Hym.: Braconidae)in Aphis gossypii Glover (Hom.: Aphididae) Üzerinde Farklı Sıcaklıklarda Bazı Biyolojik Özellikleri. Türkiye III. Bitki Koruma Kongresi, 15-18 Temmuz 2009, Van, 326.
Satar S., Kersting U. and Yokomi R. 2013. Presence of Two Host Races of Aphis gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae) Collected in Turkey. Annals of Applied Biology, vol.162, pp.41-49.
Thomas S. P., Mistrali V., Chareyron B., Barral N., Boissot F. and Vanlerberghe M. 2009. Genetic Diversity of the Melon Aphid Aphis gossypii Glover in Different Melon Growing Areas of France. 8th International Symposium on Aphids Programme and Abstracts 8-12 Juny 2009, Catania. Vuonga P. T., Kimb J. and Songb Y. 2001. The Seasonal Occurrence of the Two Aphid Species, Myzus persicae and Aphis gossypii, and their Natural Enemies on Vegetable Crops in Chinju, Korea. Journal of Asia-Pacific Entomology. Volume 4, Issue 1, Pages 4144.