SİLVAN KAZÂSI’NDA YERLEŞME VE NÜFUS (XIX. YÜZYILIN İKİNCİ YARISI)

Öz XIX. yüzyılın ikinci yarısında Silvan, Diyarbekir Sancağı’na bağlı bir kazâ merkeziydi. Bu dönemde kazâda soysal ve ekonomik hayatı etkileyen önemli gelişmeler meydana gelmiştir. Bunlar; aşiretlerin kendi aralarındaki çatışmaları, çevreye rahatsızlık veren ve güvenliği bozan taşkınlıkları, bölgede zaman zaman görülen ve afet veya tabii afet olarak nitelenebilecek çekirge istilaları, kıtlıklar, aşırı yağışlar, kuraklıklar, salgın hastalıklar ve hayvan hastalıkları gibi olaylardı. Söz konusu dönemde kazâda yaşayan nüfusun ağırlıklı bir kısmını Müslümanlar meydana getirmiş iken gayr-i müslim nüfusun da Müslümanlarla bir arada sakin bir hayat sürdürdüğü görülmektedir. Bu arada şehirde huzuru bozmaya yönelik çeşitli çabalar olmakla birlikte genel olarak XIX. yüzyılın sonuna kadar herhangi ciddi bir olayın yaşanmamış olması önemlidir. Bu makalede, XIX. yüzyılın ikinci yarısında Silvan’da sosyal hayatı etkileyen olaylar ile Silvan’da yerleşme ve nüfus konusu incelenmeye çalışılmıştır.