CERRAHİ KLİNİKLERDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERİN YÜKSEK RİSKLİ İLAÇ UYGULAMALARI KONUSUNDAKİ BİLGİ DURUMLARININ VE İLAÇ HATALARIYLA İLGİLİ TUTUM VE DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ
Öz
ÖZETAmaç: Cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin yüksek riskli ilaç uygulamaları konusundaki bilgi durumlarını ve ilaç hatalarıyla ilgili tutum ve davranışlarını incelemekti.Yöntem: Tanımlayıcı türde olan çalışma, Ağustos 2012- Ocak 2013 tarihleri arasında Erzincan Devlet Hastanesi ve Mengücek Gazi Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde yapıldı. Araştırmaya çalışmayı kabul eden 130 hemşire alındı. Veriler, yüksek riskli ilaçlarla ilgili bilgi, ilaç hatalarının nedenlerine ve raporlanmasına yönelik tutum ve davranışlar formuyla toplandı. Veriler, sayı, yüzdelik dağılım, Kolmogrov Smirnov, Mann Whitney U, Kruskal Wallis testleri, Cronbach’s α analizi ve Spearman korelasyonuyla değerlendirildi.Bulgular: Hemşirelerin yüksek riskli ilaçlara yönelik bilgi düzeylerinin %43.6; ilaç hatalarının nedenleri ve hataların raporlanmasına yönelik tutum skorlarının %71.9 ve ilaç hatalarına yönelik davranış skorlarının %50.5 oranında doğru olduğu saptandı. Cinsiyetle tutum; eğitimle bilgi ve tutum; toplam çalışma saatiyle bilgi; çalışma yılıyla bilgi ve çalışılan klinikle bilgi ve tutum skoru ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulundu.Sonuç: Bulgular incelendiğinde, hemşirelerin bilgi düzeylerinin düşük olduğu; tutum sorularına doğru yanıt verenlerin hepsinin tutumu davranışa dönüştüremediği ve eğitim düzeyi yükseldikçe bilgi ve tutum düzeylerinin de yükseldiği söylenebilir.İlaç hatalarının ortadan kaldırılmasına yönelik sürekli eğitim programlarının uygulanması ve ilaç uygulamalarıyla ilgili politika ve prosedürler oluşturularak düzenli denetlemelerin yapılması önerilebilir.Anahtar Kelimeler: Bilgi; cerrahi klinik; davranış; hata; hemşire; ilaç; tutum. ABSTRACTInvestigating Knowledge Levels of Nurses, Working in Surgical Clinics, About High Risk Medicines and Their Attitudes and Behaviors Regarding Medication ErrorsObjective: This study was prepared descriptively with the aim of determining the effect of level of anger in nurses to job satisfaction.Method: This descriptive study is conducted between August 2012 and January 2013 in Erzincan State Hospital and Mengücek Gazi Training and Research Hospital. The working in surgical clinics. 130 nurses accepting to participate in the study are included. The form on knowledge related high risk medicines, attitudes towards reasons and reporting of medication errors, and behaviors is used to collect data. Number, percentage distribution, Kolmogrow Smirnov test, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis test, Cronbach’s α analysis, and Spearman's correlation are used to assess data.Results: It is determined that nurses' knowledge levels of high risk medicines are 43.6%, their score for attitudes towards reasons and reporting of medication errors is 71.9% and their score for behaviors regarding medication errors is 50.5%. There is a statistically significant difference between gender and attitude mean score; education and knowledge and attitude mean scores; total working hour and knowledge mean score; working year and knowledge mean score; clinic they work in and knowledge and attitude mean scoresConclusion: Examining the results; nurses' knowledge level is low, all those responding correctly attitude questions could not convert the attitude to behavior; and as educational level increases, knowledge and attitude levels increase, too.Accordingly, it is recommended to implement continuing training programs for exactly eliminating medicine errors and perform regular inspections by establishing policies and procedures on drug administrationKey Words: Knowledge; surgical clinic; behavior; error; nurse;medicine; attitude
___
- Agalu A, Ayele Y, Bedada W, Woldie M. Medication prescribing errors in the intensive care unit of Jimma University Specialized Hospital, Southwest Ethiopia. Journal of Multidisciplinary Healthcare 2011;4(4):377-82.
- Akıncı Ö. Nörolojik ve Nörocerrahi sebepli sıvı ve elektrolit bozuklukları: Diyabetes insipidus, uygunsuz ADH salınımı ve serebral tuz kaybettirici sendrom, Yoğun Bakım Derneği Dergisi 2005;3(1):52- 7.
- Aslan Ö, Ünal Ç. Cerrahi yoğun bakım ünitesinde Parenteral ilaç uygulama hataları. Gülhane Tıp Dergisi 2005;47(3):175-78.
- Aşti T, Kıvanç M. Ağız yolu ile ilaç verilmesine ilişkin hemşirelerin bilgi ve uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2003;6(3):1-9.
- Atan ŞÜ, Dönmez Ş, Duran ET. Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde Hasta Güvenliği Kültürünün İncelenmesi. F.N. Hemşirelik Dergisi 2013;21(3):172-180.
- Aygin D, Cengiz H. İlaç uygulama hataları ve hemşirenin sorumluluğu. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni 2011;45(3):110-14.
- Balas MC, Scott LD, Rogers AE. The prevalence and nature of errors and near errors reported by hospital staff nurses, Applied Nursing Research 2004;17(4):224- 30.
- Chang KY, Mark B. Antecedents of severe and nonsevere medication errors. Journal of Nursing Scholarship 2009,41(1):70-78.
- Dikmen YD, Yorgun S, Yeşilçam N. Hemşirelerin Tıbbi Hatalara Eğilimlerinin Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2014;1(1):44-56.
- Ertem G, Oksel E, Akbıyık A. Hatalı tıbbi uygulamalar (Malpraktis) ile ilgili retrospektif bir inceleme. Dirim Tıp Gazetesi 2009;84(1):1-10.
- Evans SM, Berry JG, Smith BJ, Esterman A, Selim P, O'Shaughnessy J et al. Attitudes and barriers to incident reporting: A collaborative hospital study. Qual Saf Health Care 2006;15(1):39-43.
- Hicks RW, Sikirica V, Nelson W, Scheın JR, Cousıns DD. Medication errors involving patientcontrolled analgesia,Am J Health-Syst Pharm 2008;65(5):429-40.
- Holdsworth MT, Fichtl RE, Behta M, Raisch DW, Mendez-Rico E, Adams A et al. Incidence and Impact of Adverse Drug Eventsin Pediatric Inpatients 2003;157(1):60-5.
- Hsaıo GY, Chen I J, Yu S, Wei IL, Fang YY, Tang FI. Nurses' knowledge of high-alert medications: instrument development and validation. Journal of Advanced Nursing 2010;66(1):177-190.
- İntepeler ŞS, Dursun M. Tıbbi hatalar ve tıbbi hata bildirim sistemleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;15(2):129-135.
- Jordan S. Signposting the causes of medication errors. International Nursing Review 2011;58(1):45-6.
- Kumar KS, Venkateswarlu K, Ramesh A. A study of medication administration errors in a tertiary care hospital. Indian Journal of Pharmacy Practice 2011;4(2):37-42.
- Lo TF, Yu S, Chen IJ, Wang KWK, Tang FI. Faculties' and nurses' perspectives regarding knowledge of high-alert medications. Nurse Education Today 2013;33(3):214-21.
- Lu MC, Yu S, Wang KWK, Wu HF, Tang FI. Nurses' knowledge of high-alert medications: A randomized controlled trial, Nurse Education Today 2013;33(1):24-30.
- Mayo AM, Duncan D. Nurse perceptions of medication errors: What we need to know for patient safety. Journal Nurse Care Quality 2004;19(3):209- 17.
- Nath SB, Marcus SC. Medical errors in psychiatry, Harv Rev Psychiatry 2006;14(4):204-11.
- Özata M, Altunkan A. Hastanelerde tıbbi hata görülme sıklıkları, tıbbi hata türleri ve tıbbi hata nedenlerinin belirlenmesi: Konya örneği. Tıp Araştırmaları Dergisi 2010;8(2):100-11.
- Parshuram CS, To T, Seto W, Trope A, Koren G, Laupacis A. Systematic evaluation of errors occurring during the preparation of intravenous medication, CMAJ 2008;178(1):42-8.
- Rogers AE, Hwang WT, Scott LD, Aiken, LH, Dinges DF. The working hours of hospital staff nurses and patient safety. Health Affairs 2004;23(4):202-12.
- Roy V, Gupta P, Srivastava S. Medication errors: causes & prevention. Health Administrator 2005;19(1):60-4.
- Shara MA. Factors contributing to medication errors in Jordan: a nursing perspective. İranian Journal of Nursing and Midwifery Research 2011;16(2):158- 161.