Sibel KÜÇÜKOĞLU, Sevinç POLAT, Emine GÜDEK

ANNELERİN EVDE İLAÇLARI SAKLAMA KOŞULLARIYLA İLGİLİ BİLGİ VE UYGULAMALARININ BELİRLENMESİ

Amaç: Bu araştırma annelerin evde ilaçları saklama koşullarıyla ilgili bilgilerini ve uygulamalarını değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma iki üniversite hastanesinin çocuk kliniklerinde Kasım 2008- Mart 2009 tarihleri arasında tedavi gören 0-12 yaş grubu çocukların anneleriyle yapılmıştır. Araştırma basit rastgele örneklem yöntemi kullanılarak seçilen 202 anne ile tamamlanmıştır. Veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan soru formu kullanılarak toplanmıştır. Değerlendirmede yüzdelik, ortalama ve ki-kare testi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan annelerin %51.4’ünün 26-35 yaş grubunda olduğu, %69.8’inin ilkokul mezunu ve %87.1’inin ev hanımı olduğu, %65.3’ünün çekirdek ailede yaşadıkları belirlenmiştir. Annelerin %50,9’unun ilaçların son kullanma tarihini 3 ayda bir kontrol ettikleri ve çoğunun ilaçları ambalajında sakladıkları bulunmuştur. Çalışmada annelerin %65.3’ünün ilaçların saklanması ile ilgili bilgiye ihtiyaç duydukları belirlenmiştir. Annelerin eğitim düzeyi ve yaş grupları ile “ilaçların üzerindeki saklama koşullarına ilişkin bilgileri okuma” ve “ilaçların son kullanma tarihini kontrol etme” arasında; annelerin çalışma durumu ile ilacın nerede ve ne koşulda saklanacağını bilme ve evinde ecza dolabı olma arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmiştir (p < 0.05). Sonuç: Araştırma sonucunda, annelerin saklama koşullarına uymamalarına bağlı ilaç israflarının olduğu ve annelerin ilaçların evde uygun şekilde saklanması ve kullanılması konusunda bilgi almak istedikleri belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda, sağlık çalışanı tarafından ilaçların evde saklanması, kullanılması ve tarihi geçen ilaçların uygun şekilde imha edilmesi ile ilgili annelere bilgi verilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Anne, ilaç saklama, bilgi, hemşirelik

Determining Mothers’ Knowledge and Applications of Keeping Conditions of Medicine Which Are Used At Home Purpose: This study reports the knowledge and applications of keeping conditions of medicine that mothers use at home. Methods: Research was conducted with mothers of children aged 0-12 who were treated on pediatric wards of two university hospitals between November 2008-March 2009. Research was completed by 202 mothers who were selected by using simple random sampling method. Data were collected using a questionnaire prepared by the researchers. In evaluation, percentage, mean and chi-square test were used. Results: According to the results of the study, it was determined that 51.4% of the mothers involved in the study were in the age group 26-35, 69.8% were primary school graduated and 87.1% were housewives, 65.3% lived in the nuclear family. It is found that 50.9% of mothers check the expiry date of medicines per three months and most of them (93%) keep the medicines in their boxes. Likewise, it is found that 65.3% of mothers indicated that they need to know how to keep medicines. There is significantly difference between mothers’ education levels and ages, between reading the instructions of how to keep medicines and checking the expiry date, between mothers’ working status, knowing where and what condition the drug is stored and having firstaid box at home statistically (p

Keywords:

Mother; medicine storage; information; nursing.,

PDF

___

Açıkel CH. Akılcı İlaç Kullanımı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2003; 1(11): 5-6.

Atay O. Sağlıkta İlacın Yeri, Sorunları; Yeni Türkiye Mecmuası 2001; 7(40): 147-56.

Baybek H, Bulut D, Çakır A. Muğla Üniversitesi İdari Çalışanının İlaç Kullanma Alışkanlıklarının Belirlenmesi. Muğla Üniv. Sosyal Bil. Ens. Derg. (İLKE) 2005; 15: 53-67.

Bilgili N, Karatay G. Sait Yazıcı Sağlık Ocağı Bölgesinde Yaşayan Bireylerin İlaç Tüketimi İle İlgili Bazı Uygulamalarının Belirlenmesi. Hacettepe Üniv. HYO Dergisi 2005; 12(1): 39–48.

De Bolle L, Mehuys E, Adriaens E, Remon JP, Van Bortel L, Christiaens T. Home Medication Cabinets and Self-Medication: A Source of Potential Health Threats? Ann Pharmacother 2008; 42(4): 572-9.

Ekedahl ABE. Reasons Why Medicines Are Returned To Swedish Pharmacies Unused. Pharm World Sci 2006; 28(6):352-358.

Göçgeldi E, Uçar M, Açıkel CH, Türker T, Metin M, Ataç A. Evlerde Atık İlaç Bulunma Sıklığı ve İlişkili Faktörlerin Araştırılması. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2009;8(2): 113-8.

Yapıcı G, Balıkçı S, Uğur Ö. Birinci Basamak Sağlık Kuruluşuna Başvuranların İlaç Kullanımı Konusundaki Tutum ve Davranışları. Dicle Tıp Dergisi 2011; 38(4): 458-65.

Işık S. Akılcı ilaç kullanımı “Hemen Şimdi”. Hacettepe Toplum Hekimliği Bülteni 1996; 15(2):3-4.

Karakurt P, Hacıhasanoğlu R, Yıldırım A, Sağlam R. Üniversite Öğrencilerinde İlaç Kullanımı. TAF Preventive Medicine Bulletin 2010; 9(5): 505-12.

Mackridge AJ, Marriott AJ. Returned Medicines: Waste or A Wasted Opportunity? J Public Health 2007; 29(3):258–62

Mollahaliloğlu S, Özgülcü S, Alkan A, Öncül HG. Toplumun Akılcı İlaç Kullanımına Bakışı, Edt: Akdağ R., Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Ankara, 2011: p: Özçelikay G. Serbest Eczane Atıkları ve Yönetimi Üzerinde Bir Çalışma. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 2002; 59(1):13-20.

Özkan S, Özbay OD, Aksakal FN, İlhan MN, Aycan S. Bir Üniversite Hastanesine Başvuran Hastaların Hasta Olduklarındaki Tutumları ve İlaç Kullanım Alışkanlıkları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2005; 4(5): 223-37.

Pınar N. Ülkemizde İlaç Harcamaları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2012; 19(1):59-65. Saygı Ş, Battal D, Şahin NÖ. Çevre ve İnsan Sağlığı Yönünden İlaç Atıklarının Önemi. Marmara Eczacılık Dergisi 2012;16(2): 82-90.

Uskun E, Uskun SB, Öztürk M, Kişioğlu AN. Sağlık Ocağına Başvuru Öncesi İlaç Kullanımı. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2004; 13(12): 451-54.