Bır Ortaokulda Farklı İkı Yöntemle Verılen Dıyabet Eğıtımının Karşılaştırılması

Amaç: Kadınlarda ve kentsel bölgelerde yaşayanlarda daha sık görülen diyabet mortalite ve morbiditeye yol açan kronik bir hastalıktır. Yaşlanma, obezite, hipertansiyon, ailede diyabet varlığı, eğitimsizlik, gelir düzeyi ve alışkanlıklar diyabet riskini artıran faktörler arasındadır. Bireyin olumlu sağlık davranışlarının kazandırılması ve sürdürülmesinde sağlık eğitimi büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma ortaokul öğrencilerine sunum yöntemi ve video eğitim yöntemi ile verilen diyabet eğitiminin karşılaştırılması amacıyla planlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Yarı-deneysel modellerden tek grup ön testson test deneme modeli ile tasarlanan araştırmanın evrenini bir ortaokulun 7. sınıf öğrencileri (90 öğrenci) oluşturdu. Araştırmaya katılan öğrencilerin %51,6'sı kız, %70,8'i 13 yaşındadır. Mart-Haziran 2015 tarihleri arasında, velileri tarafından izin verilen ve çalışma dahil edilme kriterlerine uyan 90 öğrenci randomizasyon yapılarak seçilen video eğitim grubu (n=45) ve sunum grubu (n=45) olmak üzere iki ayrı gruba ayrıldı. Çalışma; video eğitim grubu 45, sunum grubu 44 olarak toplam 89 öğrenci ile tamamlanmıştır. Sunum grubuna araştırmacılar tarafından hazırlanan sunum yapıldı. Video grubunda ise diyabet eğitim videosu kullanıldı. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan sosyo-demografik özellikler bilgi formu ve öğrencilerin bilgi düzeylerini belirlemek için diyabet eğitimi bilgi formu eğitimden iki hafta önce ve eğitimden iki hafta sonra olmak üzere her iki gruba uygulandı. Elde edilen bulguların istatistiksel analizleri için SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 17.0 programı kullanıldı. Çalışmanın verilerini değerlendirmek için tanımlayıcı istatistik yöntemleri (ortalama, ortanca, sayı, yüzde); eşleştirilmiş örneklem t testi, bağımsız örneklem t testi, ANOVA testi kullanılmıştır. Sonuçlar %95 güven aralığında, anlamlılık ise p 0,05).Sonuç: Her iki eğitim yönteminin de öğrencilerin bilgi düzeyini artırdığı saptanmıştır. Ancak iki farklı eğitim arasında anlamlı fark olduğu bulunmamıştır. Bu nedenle Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin diyabet eğitiminde her iki eğitim yöntemi de kullanılabilir

Comparison of Two Different Forms of Diabetes Education in A Middle School

Purpose: Diabetes is more common in women and those living in urban areas is a chronic disease that causes morbidity and mortality. Aging, obesity, hypertension, diabetes mellitus in the family, education, income level and habits are among the factors that increase the risk of diabetes. To gain and maintain positive health behaviors of individual health education is of paramount importance. In this study, the middle school students with the methods of presentation and video training methods are planned to compare the diabetes education.Material and Method: The study universe comprised the seventh grade students of a middle school (90 students). This study was designed using a model with one group pretest-posttest control group of quasi-experimental model. Of the participating students, 51.6% were female, and 70.8% were 13 years of age. Ninety students, who were allowed by their parents and met the study inclusion criteria between March and June 2015, were divided into two groups using randomization. The experimental group was the video training group (n=45), and was the presentation group (n=45). A presentation prepared by the researchers was given to the presentation group. A diabetes education video was used with the video group. A socio-demographic information form prepared by the researchers and a diabetes education information form developed to determine the students' knowledge levels were administered to both groups two weeks before and two weeks after the diabetes education. Data analysis was performed using descriptive statistics tests, paired sample t test, independent sample t test and the ANOVA test

___

World Health Organization; 2016. Diabetes. Eri- şim: 23.04. 2016. http:// www. who.int/ mediacentre/ factsheets/ fs312/en/.
Seçginli S, Erdoğan S, Demirezen E. Okul Sağlığı Tarama Programı: Bir Pilot Çalışma Örneği. STED ; 13 (12):462. Sawtell M, Jamieson L, Wiggins M, Smith F, Ingold A, Hargreaves K. et.al. Implementing a structured educa- tion program for children with diabetes: lessons learnt from an integrated process evaluation. BMJ Open Dia- betes Research and Care 2015;3:e000065. doi:10.1136/ bmjdrc-2014-000065.
Türkiye Diyabet Önleme ve Kontrol Programı Eylem Planı. Ankara; 2011. Erişim: 23.04.2016
Satman I, Omer B, Tutuncu Y, Kalaca S, Gedik S, Dinccag N, Karsidag K, Genc S, Telci A, Canbaz B, Turker F, Yilmaz T, Cakir B, Tuomilehto J; TURDEP-II Study Group. Twelve-year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and prediabetes in Turkish adults. Eur J Epidemiol. 2013;28(2):169-180.
Roglic G, Unwin N, Bennett PH, et al. The burden of mortality attributable to diabetes. Realistic estimates for the year 2000. Diabetes Care 2005;28:2130-5.
Wild S, Roglic G, Green A, et al. Global prevalence of diabetes: estimates for the year 2000 and projections for 2030. Diabetes Care 2004;27:1047-53.
Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı tara- fından yürütülen Okulda Diyabet Programı Erişim: 02.2016. http://www.okuldadiyabet.org/.
Tosun AS, Zincir H. Tip 2 Diabetes Mellitus'ta sağ- lık davranış değişiminde Transteoretik Model temelli Motivasyonel Görüşme Tekniği. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2016; (1):32-41 doi: 10.5455/cap.20150626120351.
American Diabates Association (ADA).Standards of medical care in diabetes-2014. Diabetes Care.2014; (1): 14-80.
Lange K, Swift P, Pankowska E, Danne T. Diabe- tes education in children and adolescents. Pediatric Diabetes 2014; 15(Suppl. 20): 77-85. doi: 10.1111/ pedi.12187.
Robinson C ve Thomas S. The interaction model of client health behavior as a conceptual guide in the exp- lanation of children"s health behaviors. Public Health Nursing, 2004; 21:73-84.
Haney M Ö ve Erdoğan S. Factors related to die- tary habits and body mass index among Turkish school children: a Cox's interaction model-based study. Jour- nal of Advanced Nursing 2013; 69(6): 1346-1356. doi: 1111/j.1365-2648.2012.06126.x.
Sürücü HA. Diyabet Özyönetim Eğitimi, Grup Te- melli Eğitim ve Bireysel Eğitim. DEUHYO ED. 2014;7 (1): 46-51.
Steinsbekk A, Rygg L, Lisulo M, Rise MB, Fretheim A. Group based diabetes self-management education compared to routine treatment for people with type 2 di- abetes mellitus. A systematic review with meta-analysis. BMC Health Services Research 2012 ;12: 213-222.
Avdal EÜ. Web tabanlı verilen diyabet eğitiminin bakım sonuçlarına etkisi randomize kontrollü çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora tezi, İzmir 2010. Ek-1: