Tuğba Meliha Fatma ERCAN, Zehra GENÇ, Subhan RUSTAMLİ, Tuğba DEMİR, Özgür Deniz TATAROĞLU, Mehmet Emin ALTUN, Merve TURAN, Ahmet Doğukan DAĞDAŞ, Tayfun ÖZEL, Hüseyin TİK, Burak YEŞİLALAN, Merve PUL, Mahmut Saadi YARDIM, Lütfiye Hilal ÖZCEBE
Bir Lisenin 10. Sınıf Öğrencilerinin Sağlığı Geliştirme Davranışlarının Bazı Faktörler İle İlişkisinin Değerlendirilmesi: Kesitsel Bir Çalışma
Giriş:Adolesanlardaki sağlıklı yaşam becerileri ile okul başarısı, sosyodemografik özellikler ve aile tutumunun ilişkisini değerlendirmek için bu çalışmanın yapılması planlanmıştır. Gereç ve Yöntem:Araştırma bir lisede 8-15.12.2017 tarihlerinde arasında yapılmıştır. Evrenini lisenin 10. Sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. (n=374) . 349 öğrenciye ulaşılmış (%93,3) ve kesitsel tipte epidemiyolojik bir araştırma yapılmıştır. Değişkenler; sosyodemografik özellikler, ailenin sağlığı geliştirme davranışları, Adolesanların Sağlığı Geliştirme Ölçeği (Adolescent Health Promotion Scale-AHPS)(40 soru), vücut kitle indeksleri(Z-skorlaması), okul başarısı, anne-babaları hakkındaki vücut algıları, cep telefonu, bilgisayar ve TV başında geçirilen süredir.Bulgular:Araştırmada erkek öğrencilerin bilgisayar/tablet kullanma ve televizyonu izleme süresi kızlardan daha fazladır. Ayrıca kız öğrenciler erkek öğrencilere göre daha başarılı çıkmıştır. Adolesan Sağlığını Geliştirme Ölçeği puanları ile yapılan değerlendirmede toplam puanda, yaşam memnuniyeti, sağlık sorumluluğu, stres yönetimi ve sosyal destek alt başlıklarında iki saatten az kullananların iki saatten fazla kullananlara göre daha fazla puan aldığı görülmektedir. Okul not ortalaması 85 puan altında olanlar 85 puan üstü olanlara göre ölçek toplam puanı, yaşam memnuniyeti ve sağlık sorumluluğu başlıklarında daha düşük puan elde etmiştir. Sağlık sorumluluğu, egzersiz ve stres yönetimi alanlarında anneleri sigara içmeyenlerin içenlere göre daha yüksek puan elde ettikleri görülmüştür. Ayrıca toplam puan, ve tüm alt gruplarında babaları sigara içmeyenler içenlere göre daha yüksek puan almıştır.Tartışma: Adolesan dönemde sağlığı geliştiren davranışların geliştirilmesi için cep telefonu ve bilgisayar/tablet kullanım süreleri azaltılmalı, kız öğrenciler için beslenme ve egzersiz konularında, erkek öğrenciler için ise yaşam memnuniyeti ve sağlık sorumluklarında destekleyici çalışmalar yapılmalıdır. Ayrıca sağlıklı yaşam davranışları geliştirilirse okul başarılarının da artabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
Anahtar Kelimeler:
AHPS; Sağlığı Geliştirme; Adolesan Sağlığı
Health Development Behaviors Of 10th Grade Students Of A High School: A Cross-Sectional Study
Objective:This study was carried to explain the relationship between all of the following; family features, adolescent’s healthy living skills, school success and sociodemographic characteristics.Materyal-Metods:Study was done in a high school in Ankara at 8-15.12.2017. 10th class students of the high school create this research’s population(N=374,n=349,%93,3). This is a cross section research. Variables of the study are sociodemographic characteristics, health promotion behaviors of families, Adolescent Health Promotion Scale (AHPS-40 questions form), body mass index (Z-score), school success, body perceptions about their parents, using smartphone and tablet/pc, spending time with television. Results:Time of using smartphone and tablet/pc, and the length of time spent in front of television were higher among schoolboys than schoolgirls. Also, schoolgirls were more successful than schoolboys. When assessment with AHPS is done, in total, it was seen that using of smartphone, tablet or TV less than two hours resulted in as a higher score than others under the following subtitles; life appreciation, health responsibility, stress management, social support. Students who have less than 85 points grade point average had less score in AHPS than others in total score and under the subtitles which are life appreciation and health responsibility. Under the following subtitles; health responsibility, exercise behaviors and stress management; children whose mothers are not smoking reached higher scores than others. Also, not only in total but also under all subtitles, participants whose fathers are not smoking had higher scores than others.Conclutions: In adolescence, to develop health promotion, using smartphone and tablet/pc should be decreased and supportive activities regarding nutrition and exercise behaviors should be applied to schoolgirls while life appreciation and health responsibility are applied to schoolboys. Furthermore, it should also be considered that developing of health promotion’s behaviors can cause increasing school success.
Keywords:
AHPS, Health Promotion Adolescent Health,
___
- 1. Güler Ç, Akın L Vd, Halk Sağlığı Temel Bilgiler, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Genişletilmiş İkinci Baskı, 2012, s: 1676-16772. Mei-Yen Chen, Li-Ju Lai, Hsiu- Chih Chen And Jorge Gaete; Development And Validation Of The Short- Form Adolescent Health Promotion Scale, Cross Sectional Descriptive Study Design, Chen Et Al. BMC Public Health 2014,14:1106 (Erişim Tarihi: 06.12.2017) Https://Bmcpublichealth.Biomedcentral.Com/Articles/10.1186/1471-2458-14-1106 3. Bayık Temel A, Başalan İz F, Yıldız S, Yetim D, Türk Toplumunda Adolesan Sağlığını Geliştirme Ölçeğinin Geçerlik Ve Güvenilirliği, Jcurr Pediatr 2011; 9: 14-22 (Erişim Tarihi: 06.12.2017) [Internet] Http://Www.Guncelpediatri.Com/Article_947/Turktoplumunda-Adolesan-Sagligini-Gelistirme-Olceginingecerlik-Ve-Guvenilirligi 4. Chen MY1, Lai LJ, Chen HC, Gaete J. Development And Validation Of The Short-Form Adolescent Health Promotion Scale 2014 Oct 26; 14:1106 PMID:253446935. Relationships Gender And Psychiatric Symptoms With Duration Of Internet Use Among High School Students (Erişim Tarihi: 19.12.2017) [Internet] Https://Www.Researchgate.Net/Profile/Zehra_Golbasi/Publication/41464305_Relationships_Gender_And_Psychiatric_Symptoms_With_Duration_Of_Internet_Use_Among_High_School_Students/Links/5819a42508ae1f34d24ade94/Relationships-Gender-And-Psychiatric-Symptoms-With-Duration-Of-Internet-Use-Among-High-School-Students.Pdf.6. Education At A Glance 2012, OECD İndicators (Erişim Tarihi: 19.12.2017) [Internet] Https://Www.Oecd.Org/Edu/EAG%202012_E-Book_EN_200912.Pdf 7. Teknolojik Cihaz Kullanım Alışkanlıklarının Okul Başarısı Üzerine Etkisi, (Erişim Tarihi: 19.12.2017) [Internet] Http://Dergipark.Ulakbim.Gov.Tr/Sdusbed/Article/View/1089004451/1089004430 8. Lise Öğrencilerinin Sağlık Davranışları Ve Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi (Erişim Tarihi: 19.12.2017) [Internet] Http://Dspace.Deu.Edu.Tr/Xmlui/Bitstream/Handle/12345/10120/242200.Pdf?Sequence=1&İsallowed=Y 9. Kıbrıs’ın Kuzeyinde Yaşayan Ergenlerin Yaşam Memnuniyetleri (Erişim Tarihi: 19.12.2017) [Internet] Http://Kutaksam.Karabuk.Edu.Tr/İndex.Php/İlk/Article/View/941/703 10. Çocuk Ve Gençlerde Bilgisayar Ve İnternet Bağımlılığı Ve Çözüm Önerileri [Internet] Https://Www.Doktorsitesi.Com/Article/Cocuk-Ve-Genclerde-Bilgisayar-Ve-İnternet-Bagimliligi-Ve-Cozum-Onerileri (Erişim Tarihi: 19.12.2017)11. Health-Related Behaviors And Academic Achievement Among High School Students, (Erişim Tarihi: 19.12.2017) [Internet] Https://Www.Cdc.Gov/Mmwr/Volumes/66/Wr/Mm6635a1.Htm 12. Concordance Of Parental And Adolescent Health Behaviors (Erişim Tarihi: 19.12.2017) [Internet] Http://Www.Sciencedirect.Com/Science/Article/Pii/0277953694901937 13. Özcebe H, Gençler ve Sigara, Sağlık Bakanlığı, 2008, Yayın No:731 s:10-14 https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/t18.pdf (Erişim Tarihi: 07.02.2018) [Internet]
- ISSN: 1300-7971
- Başlangıç: 1969
- Yayıncı: Ali Cangül
Sayıdaki Diğer Makaleler
İkizden İkize Transfüzyon Sendromundan Etkilenmiş Yenidoğanların Erken Dönem Sonuçları
Aslı OKBAY GÜNEŞ, Sevilay TOPÇUOĞLU, Nilgün KARADAĞ, Elif ÖZALKAYA, Güner KARATEKİN
Tuğba Meliha Fatma ERCAN, Zehra GENÇ, Subhan RUSTAMLİ, Tuğba DEMİR, Özgür Deniz TATAROĞLU, Mehmet Emin ALTUN, Merve TURAN, Ahmet Doğukan DAĞDAŞ, Tayfun ÖZEL, Hüseyin TİK, Burak YEŞİLALAN, Merve PUL, Mahmut Saadi YARDIM, Lütfiye Hilal ÖZCEBE
Erkan ŞİMŞEK, Onur KARAASLAN, Gürcan TÜRKYILMAZ, Sevim TUNCER, Hakkı AKTAŞ