Koçköprü Barajının Ornitofaunası (Erciş / Van)

Bu araştırmanın amacı Koçköprü Barajı’nda görülen kuş türlerinin varlığını ortaya koymaktır. 2018 Mart ve 2019 Haziran ayları arasında yapılan saha çalışmaları neticesinde 18 takımdan 43 familya içerisinde yer alan 141 kuş türü belirlenmiştir. IUCN ölçütlerine göre bölgede yaşadığı tespit edilen kuş türlerinin statüleri; 1 tür tehlike altında (Endangered), 3 tür yakında nesli tehlikeye girebilecek (Near Threatened), 2 tür hassas (Vulnerable), 133 tür düşük riskli (Least Concern) ve 2 tür ise kapsama dahil edilmemiştir. BERN sözleşmesine göre 95 tür Ek liste II içinde, 38 tür Ek liste III içinde ve 8 tür ise kapsam dışıdır. Biyolojik materyallerin uluslararası ticaret kurallarını belirleyen CITES’e göre belirlenen türlerin 16’sı Ek liste II içinde yer alırken, geriye kalan 125 tür listede yer almamaktadır. Koçköprü Barajı’nda görülen kuş türlerinin alan kullanım durumlarına bakıldığında ise: 7 türün Kış Ziyaretçisi, 28 türün Transit göçer, 42 türün Yerli ve 64 türün ise Yaz Ziyaretçisi olduğu görüldü. Yerli ve Yaz Ziyaretçi türlerinden 94’ü Koçköprü Barajı ve etrafında üreyebilmektedir. Bunlar incelenen türlerin %66’sını kapsamaktadır. Bu sonuç Koçköprü Baraj Gölü ve çevresinin kuş türlerinin üremesi bakımından önemini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Avifauna, Koçköprü Barajı, Ornitofauna, Tür, Van

Ornithofauna of Koçköprü Dam (Erciş / Van)

The aim of this investigation was to research existance of bird species in the Koçköprü Dam. A total of 141 species of birds, belonging to 43 families and 18 orders, were identified between March 2018 and June 2019. According to the IUCN standards, the following was the conservation status of the identified bird species: Only one Endangered, three Near Threatened, two Vulnerable, 133 Least Concern and two species are not included in the scope. According to the BERN contract, 95 species were classified in Appendix II and 38 in Appendix III, while eight species were excluded. According to CITES, which governs the laws regulating the trade in biological materials, 16 of the identified species were included in Appendix II, while the rest 125 were not listed. Considering the field usege cases, there were 7 species of Winter Visitors, 28 species of Passage Migrants, 42 species of Resident, and 64 species of Migrants. 94 of resident and migrant species are reproduce in and around the Koçköprü Dam. These account for 66% of identified species. This result demonstrates the importance of the Koçköprü Dam and the surrounding area for bird species reproduction.

Keywords:

Avifauna, Koçköprü Dam, Ornithofauna, Species, Van,

PDF

___

Adızel, Ö., & Durmuş, A. (2009). Sulak alan tahribatının Dönemeç (Engil) Deltası- Van örneğinde irdelenmesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14 (1), 42-44.
Adızel, Ö., Durmuş, A. & Kiziroğlu, İ. (2016, Mayıs). Lake Van Basin types of bird species. V. International Eurasian Ornithology Congress, Çanakkale, Turkey.
Adızel Ö., Azizoğlu E., & Kiziroğlu, İ. (2017a). A new bird species record for Turkey: Hume’s wheatear (Oenanthe albonigra, Hume, 1872), Natural Science and Discovery, 3(3), 44-47. doi:10.20863/nsd.334844
Adızel Ö., Yıldız, M.Z., Ünal, M., Azizoğlu, E., Öztürk, F., & Akman B. (2017b). Biodiversity of Van Reed, Eastern Turkey, Commagene Journal of Biology, 1(1), 16-26.
Adızel Ö., Azizoğlu, E., & Yıldız, M.Z. (2018). A biological assessment on exterior reliefs of Akdamar Cathedral in Van/Turkey: Reliefs of birds. South-Western Journal of Horticulture, Biology and Environment, 10(1), 15-27.
Anonim. (2016). Ornitoloji Ders Notları. Utku Perktaş. https://sites.google.com/site/utkuperktas/blog Erişim tarihi 15.06.2022.
Anonim. (2021). Sulak Alanlar https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Menu/31/Sulak-Alanlar Erişim tarihi 06.10.2021.
Anonim. (2022a). Latince tür isimleri. https://www.worldbirdnames.org/new/classification/family-index-2/ Erişim tarihi 18.04.2022.
Anonim. (2022b). Türkçe tür isimleri. https://ebird.org/home Erişim tarihi 18.04.2022.
Anonim. (2022c). Türkçe tür isimleri. https://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=tur_arama Erişim tarihi 18.04.2022.
Aslan, L., Adızel, Ö., Karasu, A., Özkan, A., & Gençcelep, M. (2009). Van Gölü Havzası’nda 2006-2008 yılları arasında yabani kuşlarda yaralanma ve kırık olgularının tedavileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 20 (2), 7-12.
Azizoğlu E., & Adızel Ö. (2017a). A study on the distribution and population status of the Whooper Swan (Cygnus cygnus L.1758) in The Van Lake Basin. Natural Science and Discovery, 3(2), 25-32. doi: 10.20863/nsd.305159
Azizoğlu, E., & Adızel, Ö. (2017b). Determination of seasonal habitat usage and population distributions of bird species detected in and around of Yüksekova Nehil Reed (Hakkâri -Turkey). Adyütayam, 5(1), 10-19.
Çelik, E., & Durmuş, A. (2017). Determining the seasonal ornithological potential of the Dönemeç (Engil) Delta and generate the digital maps using geographical information systems (GIS). Iğdır Üniversitesi Fen Bil. Enstitü Dergisi, 7, 73-77.
Dobinson, H. M. (1976). Bird Count. Keztrel Books, Hormondsworth: Penguin Books Ltd.
Durmuş, A., & Adızel, Ö. (2011). Gece Balıkçılı (Nycticorax nycticorax)’nın Van Gölü Havzasındaki beslenme ekolojisi. Ekoloji, 20(78), 34-40. doi: 10.5053/ekoloji.2011.786
Durmuş, A., Yeşilova, A., Çelik, E., & Kara, R. (2018). Dönemeç Deltası’ndaki kuş populasyonları üzerine poisson ve negatif binom regresyon modelinin uygulanması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 28(1), 78-85. doi : 10.29133/yyutbd.349757
Kiziroğlu, İ. (2008). Türkiye Kuşları Kırmızı Listesi. Ankara: Desen Matb.
Kiziroğlu, İ. (2009). Türkiye Kuşları Cep Kitabı. Ankara: Ankamat Matbaası.
Kiziroğlu, İ. (2015a). Türkiye ornitolojisine tarihsel süreçte genel bir bakış. Tabiat ve İnsan, 49 (191), 5-18.
Kiziroğlu, İ. (2015b). Türkiye Kuşları Cep Kitabı (The pocket book for birds of Turkey). İnkılap Kitabevi. ISBN: 7460010001
Sarı, M., & Akkuş, M. (2015). Investigation of the effects on freshwater fish of flood control studies in Ilıca and Kömürcü Streams (Erciş-Van). Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 32(3), 127-134. doi: 10.12714/egejfas.2015.32.3.02
Svensson, L., Mullarney, K., & Zetterström, D. (2009). Collins Bird Guide. Fulham Palace Road, London: HarperCollins Publishers Ltd.