Engin KANBUR, Volkan MAZIOĞLU, Aysun KANBUR

Küresel Havayolu İşbirliklerinin Girişimcilik Özellikleri: Üye Havayolu İşletmelerinin Misyon ve Vizyon İfadeleri Açısından Bir İnceleme

Stratejik işbirlikleri gelişen ve değişen dinamik havacılık sektöründe havayolu işletmelerinin ortak faaliyetlerde bulunma çabalarında karşılarına çıkmaktadır. Havayolu işletmelerinin yer aldığı işbirliği anlaşmaları sürdürülebilir rekabet avantajı kazanma yolunda atılan önemli adımlar olarak nitelendirilebileceği gibi üyelerine yol gösterici bir rol de üstlenmektedir. Bu çalışmanın amacı, küresel havayolu işbirliklerinin (Star Alliance, Sky Team, One World) girişimcilik özelliklerinin üyelerinin misyon ve vizyon ifadelerinin içerik analizi çerçevesinde incelenmesidir. Araştırmanın verileri üç büyük küresel havayolu işbirliği üyesi olan 59 havayolu işletmesinden toplanmıştır. Bu havayolu işletmelerinin büyük çoğunluğunun misyon ve vizyon ifadeleri web sitelerinden bazıları ise e-posta aracılığıyla elde edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre; üç büyük küresel havayolu işbirliğinin misyon ifadelerinde en çok geçen girişimcilik özelliğinin özgüven (kendine güven) en az geçen girişimcilik özelliğinin ise risk alma olduğu tespit edilmiştir. Aynı şekilde vizyon ifadelerinde en çok geçen girişimcilik özelliğinin liderlik, en az geçen girişimcilik özelliğinin ise risk alma, yaratıcılık ve başarı olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Küresel Havayolu İşbirlikleri, Havayolu İşletmeleri, Misyon, Vizyon, Girişimcilik JEL Sınıflandırması: M13, M16

Anahtar Kelimeler:

Küresel Havayolu İşbirlikleri, Havayolu İşletmeleri, Misyon, Vizyon, Girişimcilik

Entrepreneurial Characteristics of Global Airline Alliances: An Examination in terms of Member Airline Companies’ Mission and Vision Statements

Strategic alliances emerge in the efforts of airline companies to engage in mutual activities in the dynamic aviation sector that is developing and changing. Cooperation agreements involving airline companies can be described as important steps towards gaining sustainable competitive advantage, and they are undertaking a guiding role for their members. The aim of this study is to examine the entrepreneurial characteristics of global airline alliances (Star Alliance, Sky Team, One World) within the framework of content analysis of their members’ mission and vision statements. The data of the study were collected from 59 airline companies that are members of the three major global airline alliances. The mission and vision statements of the majority of these airline companies were obtained from their websites and some of them via e-mail. According to the results of the analysis, it can be revealed that the entrepreneurial characteristic mentioned the most in the mission statements of the three major global airline alliances is self-confidence (self-confidence), and the entrepreneurial characteristic that is the least mentioned is risk-taking. In the same way, it can be revealed that the entrepreneurial characteristic mentioned the most in the vision statements is leadership, and the entrepreneurial characteristic that is the least mentioned is risk-taking, creativity, and success. Key Words: Global Airline Alliances, Airline Companies, Mission, Vision, Entrepreneurship JEL Classification: M13, M16

Keywords:

Global Airline Alliances, Airline Companies, Mission, Vision, Entrepreneurship,

PDF

___

Acar, A. (2003). Stratejik yönetim ve kamuda uygulanan stratejiler. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(6), 1-15.
Aktaş, K. (2015). Uluslararası işletmelerde stratejik yönetim. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(3), 1-19.
Aktaş, M. (2019). Stratejik yönetim duyarlılığı ölçeği geliştirilmesi ve geçerlilik araştırması. (Yayınlanmış Doktora Tezi) İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Allen, L. S., Smith, E. J., & Silva D. N. (2013). Leadership style in relation to Organizational change and organizational creativity perceptions from nonprofit organizational members. Nonprofit Management & Leadership, 24(1), 23-42.
Altuntaş, G. (2014). Girişimcilik ve stratejik yönetim ilişkisi: Bir stratejik girişimcilik modeli ve Borsa İstanbul BİST - 100 endeksinde işlem gören işletmeler örneği. 13. Ulusal İşletmecilik Kongresi, (s. 1-17). Antalya.
Aysal, İ. (2019). İşletmeler arası stratejik işbirliği ve büyüme havayolları işletmelerinin analizi. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi) Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Aytaç, Ö. (2006). Girişimcilik: Sosyo-kültürel bir perspektif. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 139-160.
Başar, M. (2013). Girişimcilik ve girişimcilik süreçleri. Y. Ürper içinde, Girişimcilik (s. 2-19). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayını.
Bernstein, N. (2013). Intrapreneurship - can big business pull it off? Workforce Solutions Review, October/November, 12-16.
Besler, S. (2003). Stratejik yönetimin başarısında stratejik liderliğin rolü. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 75-86.
Bilge, H., & Bal, V. (2012). Girişimcilik eğilimi: Celal Bayar Üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 131-148.
Bilgiseven, E. B. (2020). Yeni kurulan işletmelerde girişimcilik niyetinin ortaya çıkmasında etkili olan faktörlerin analizi: Ampirik bir çalışma. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Bozkurt, Ö. Ç., Kalkan, A., Koyuncu, O., & Alparslan, A. M. (2012). Türkiye’de girişimciliğin gelişimi: Girişimciler üzerine nitel bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(15), 229-247.
Bozkurt, Y. (2019). https://uteddergi.com/havacılıkta-stratejik-yönetim-6/.Uçak Teknisyenleri Derneği. Erişim Tarihi: 25.05.2021.
Bükçüoğlu, B. (2019). Havayolu taşımacılığında stratejik planlama. Hava yolu taşımacılığı (s. 161-180). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayını.
Caniels, C. J. M., & Rietzschel, F. E. (2013). Organizing creativity: Creativity and innovation under constraints. Creativity and Innovation Management, 24(2), 184-196.
Chen, Y., & Chang, C. (2013). The determinants of green product development performance: Green dynamic capabilities, green transformational leadership, and green creativity. Journal of Business Ethics, 116(1), 107-119.
Cici, E. N. (2013). Kadınların girişimcilik yolunda karşılaştıkları sorunların öz girişimcilik yetenekleri üzerindeki etkisi: Konya ilinde bir araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Çubukçu, M. (2018). Stratejik yönetimin gelişim süreci ve stratejik yönetime dair literatürdeki güncel araştırma konularının sınıflandırılması. Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 61-84.
Dinçer, Ö. (2013). Stratejik yönetim ve işletme politikası. İstanbul: Alfa Yayınları.
Durna, U., & Eren, V. (2002). Kamu sektöründe stratejik yönetim. Amme İdaresi Dergisi, 35(1), 55-75.
Erol, Y., & Kanbur, E. (2014). Misyon ve vizyon ifadelerine göre Türkiye’nin ilk 100 büyük şirketinin girişimcilik özellikleri. Business and Economics Research Journal, 5(3), 149-165.
Erol, Y. (2017). Stratejik yönetim ve işletme analizi ilişkisi: Kavramsal bir çalışma. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12(1), 1-26.
Erol, Y., İnce, A. R., & Aras, M. (2013). Türk sanayi sektöründe stratejik yönetim yaklaşımları tercihi: ISO 1000 firmalarında bir araştırma. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(3), 75-92.
Ersarı, G. (2018). Stratejik girişimcilik: Girişimci düşünme biçimi ve girişimci liderliğin işletme performansına etkisinde rekabet stratejilerinin rolü. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum.
Etesaminia, S. (2020). İşletmelerde Stratejik Girişimcilik: Rekabet üstünlüğü sağlaması. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Bilimleri Sempozyumu , (s. 1-12). İstanbul.
Gerede, E. (2002). Havayolu Taşımacılığında Küreselleşme ve Havayolu İşbirlikleri THY AO’da bir uygulama. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eskişehir.
Goh, K., & Uncles, M. (2003). The benefits of airline global alliances: An empirical assessment of the perceptions of business travellers. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 37(6), 479-497.
Gökçek, E. (2020). Stratejik yönetim sürecinin kurumsal performans üzerine etkisi: Kalkınma ajanslarına yönelik bir araştırma. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Karabük Üniversitesi İşletme Anabilim Dalı, Karabük.
Güçlü, N. (2003). Stratejik yönetim. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 61-85.
Hisrich, D. R., Peters, P. M., & Shepherd, A. D. (2006). Entrepreneurship. Seventh Edition. Mc Graw Hill: New York. https://en.about.aegeanair.com/company/our-mission/. (2021). https://en.about.aegeanair.com/. adresinden alındı.
Ireland, R. D., Hitt, M. A., Camp, M., & Sexton, D. L. (2001). Integrating entrepreneurship and strategic management actions to create firm wealth. The Academy of Management Executive, 15(1), 963-989.
Ireland, D. R., & Webb, J. W. (2007). Strategic entrepreneurship: Creating competitive advantage through streams of innovation. Business Horizons, 50, 49-59.
İrmiş , A., Durak, İ., & Özdemir, L. (2008). Gaziantepli girişimcilerin genel özellikleri. 2. Uluslararası Girişimcilik Kongresi (s. 56-65). Bişkek: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları.
İşcan, Ö. F., & Kaygın, E. (2011). Potansiyel girişimciler olarak üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 275-286.
Kanbur, E. (2016). Algılanan örgütsel desteğin çalışanların iç girişimcilik performansları üzerindeki etkisinin incelenmesi. KAÜİİBFD, 7(14), 443-460.
Kanbur, E., & Karakavuz, H. (2017). Stratejik yönetim kapsamında küresel havayolu işbirliklerinin SWOT analiz. Journal of Aviation, 1(2), 74-86.
Kaya, İ. (2010). Konaklama işletmeciliğinde stratejik yönetim süreci: Kavramsal bir yaklaşım. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18), 27-35.
Kılıç, M. (2010). Stratejik yönetim sürecinde değerler, vizyon ve misyon kavramları arasındaki ilişki. Sosyoekonomi, 13(13), 81-97.
Markman, G. D., & Baron, R. A. (2003). Person–entrepreneurship fit: Why some people are more successful as entrepreneurs than others. Human Resource Management Review, 13, 281-301.
Meyer, G. D., Neck, H. M., & Meeks, M. D. (2002). The Entrepreneurship-Strategic Management Interface. In M. A. Hitt, R. D. Ireland, S. M. Camp & D. L. Sexton (Eds), Strategic Entrepreneurship. Oxford, UK: Blackwell Publishing.
Ming, T. L. (2013). The likelihood of corporate entrepreneurship in large corporations. British Journal of Economic, Management and Trade, 3(4), 442-452.
Muslu, Ş. (2014). Örgütlerde Misyon ve vizyon kavramlarının önemi. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3(5), 150-171.
Nag, R., Hambrick, D. C., & Chen, M. J. (2007). What is strategic management really? Inductive derivation of a consensus definition of the field. Strategic Management Journal, 28(9), 935-955.
Oktal, H., & Küçükönal, H. (2007). Dünyada bölgesel hava taşımacılığı ve Türkiye'de uygulanabilirliği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 383-394.
Orhan, G. (2016). Kaynak tamamlayıcılığı ve bütünleşme derecesi kapsamında küresel havayolu işbirliklerinde elde edilen sinerjiler. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eskişehir.
Özenen, C. G. (2003). Havaalanı yatırımlarında özelleştirme dünyadaki uygulamalar ve Türkiye için öneriler. (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi) İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü Altyapı ve Hizmetler Dairesi Başkanlığı, Ankara.
Özer, M. A. (2015). İşletmelerde stratejinin önemi üzerine değerlendirmeler. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 7(14), 69-84.
Özgür, H. (2004). Kamu örgütlerinde stratejik yönetim. M. Acar , & H. Özgür içinde, Çağdaş kamu yönetimi 2. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Öztürk, G. (2018). Küresel havayolu işbirliklerinin yolcu satın alma kararları üzerindeki etkisinde algılanan marka imajının rolü: Havayolu yolcuları üzerinde araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Öztürk, Z., & Demir, Ö. (2017). Klasik, neo-klasik ve modern yönetim yaklaşımlarının karşılaştırılmasına ilişkin bir analiz. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 3(2), 119-134.
Peetz, T., & Raybaları, L. (2011). A content analysis of sport marketing quarterly: 1992-2011. Sport Marketing Quarterly, 20(4), 209-218.
Poister, T. H. (2005). Strategic planning and management in state departments of transportation. International Journal of Public Administration, 28(13), 1035-1056.
Porter, M. (2008). Rekabet üzerine. Optimist, İstanbul.
Ramazanoğlu, F., & Bahçeci, B. (2006). Örgütlerde vizyon ve misyon kavramı. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 5(1), 52-56.
Sakin, U. (2018). Stratejik yönetimin kamuda uygulanması: Türkiye’de yaşanan on sorun. Strategic Public Management Journal, 4(7), 83-97.
Sevinç, B. (2014). Strateji kavramı ve örgütlerde bir yönetim ilkesi olarak kullanılması. Türk İdare Dergisi, 479, 213-242.
Soysal, A. (2010). Türkiye’de kadın girişimciler: Engeller ve fırsatlar bağlamında bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(1), 83-114.
Tuğ, M. A. (2017). Stratejik yönetim perspektifinden franchising uygulamalarının müşterilerin marka değer algısı ve marka bağlılığına olan etkileri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Türkmen, İ., & Yılmaz, H. (2019). Stratejik girişimcilik ve bilgi yönetimi performansı arasındaki ilişki: Bilişim 500 şirketlerinde bir araştırma. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 14(53), 1-12.
Ülgen, H., & Mirze, S. K. (2016). İşletmelerde stratejik yönetim. İstanbul: Beta Yayınları.
Wright, P., Pringle, O., & Kroll, M. (2008). Strategic management text and cases. Allyn and Bacon.
Yan, H. D. (2012). Entrepreneurship, competitive strategies, and transforming firms from OEM to OBM in Taiwan. Journal of Asia-Pacific Business, 13(1), 16-36.
Yılmaz, H., & Görmüş, A. Ş. (2012). Stratejik girişimciliğin, algılanan örgütsel destek ve örgütsel öğrenme üzerine etkilerinin araştırılması: Tekstil sektöründe ampirik bir çalışma. Journal of Yasar University, 26(7), 4483-4504.
Yurttaş, B. (2007). Havayolu ulaştırmasında yolcuların seçim ölçütleri üzerine bir uygulama. (Yayınlanmamış Tezsiz Yüksek Lisans Projesi) Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.