"Vergiye gönüllü uyum" Konusunda Çanakkale iline yönelik Ampirik bir çalışma

nsan faktörüyle iliskili olması dolayısıyla vergilemede en önemli konulardan biri de sosyal ve psikolojik boyuttur. Gerçekten de vergilemede basarıya ulasmanın yolu, sadece bir takım teknik düzenlemelerin yapılmasından geçmemektedir. Teknik düzenlemelerin yanında yükümlülerin vergiye bakısını etkileyen faktörlerin de bilinmesi gerekmektedir. Yükümlülerin vergiye bakısının bilinmesi, vergileme sürecinde etkin ve saglıklı bir yapının kurulmasını saglayacaktır. Yükümlülerin vergiye bakısını, vergi karsısındaki tutum ve davranıslarını inceleyen çalısmalar son yıllarda artıs göstermistir. Bu çalısmalar da ortaya koymaktadır ki, yükümlülerin vergisel yükümlülüklerini zamanında ve kendiliginden yerine getirmeleri olarak adlandırılan vergiye gönüllü uyum, birçok faktör tarafından etkilenmektedir. Bu faktörler kisisel olmanın yanında sosyal, siyasal, ekonomik ve mali yapıyla da ilgilidir. Vergi uyumunun yerel ölçekte incelendigi bu çalısmada, Çanakkale ilinde yapılan bir alan çalısması ve sonuçları analiz edilmektedir. Genelde oldugu gibi Çanakkale ili merkezindeki yükümlüler de vergi uyumu konusunda bireysel ve çevresel bir takım faktörlerden etkilenmektedirler. Çanakkale ilindeki yükümlülerin, olması gerekenle mevcut duruma iliskin düsünceleri farklılık göstermektedir. Yükümlüler genel olarak yükümlülüklerin yerine getirilmesini savunurken, mevcut durumun vergi uyumunu olumsuz etkiledigini belirtmektedir.

PDF

___

AKTAN, C. C,. D. DİLEYİCİ, İ. Y. VURAL(2006), Vergileme Ekonomisi ve Vergileme Psikolojisi,Ankara: Seçkin Yayıncılık.
ALLINGHAM M.G., A. SANDMO(1972), “Income Tax Evasion: A Theoretical Analysis” Journal of Public Economics, No:1, 323-338.
ANDREONI J., B. ERARD, J. FEINSTEIN(1998), “Tax Compliance” Journal of Economic Literature, Vol.36, Jun, 818-860.
BAS, Türker(2001), Anket. 1.bs, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
BATIREL, Ömer Faruk(1996), “Vergi Kaçakçılıgı ve Vergiye Gönüllü Uyum” 1981’den 2003’e Vergi Dünyası (CD), Maliye Hesap Uzmanları Yayını, Sayı:175, Mart.
ÇOBAN, Hilmi (2004), Vergi Mükelleflerinin Vergi Karsısındaki Davranısları Üzerine Ampirik Bir inceleme: Denizli Örnegi, (Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Denizli:Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
ÇOBAN, H. ve S. SEZGİN(2004), “Vergi Mükelleflerinin Davranısları Üzerine Ampirik Bir inceleme: Denizli Örnegi”, Türkiye’de Vergi Kayıp ve Kaçakları Önlenmesi Yolları. Türkiye 19. Türkiye Maliye Sempozyumu, Yaklasım Yayınları:Ankara, 777-792.
EDİZDOGAN, Nihat(2004), Kamu Maliyesi, Bursa: Ekin Kitabevi.
GERÇEK, Adnan(1996), Türkiye’de Vergi Kaçakçılıgı ile ilgili Mükelleflerin Davranısları ve Tedbirlerin Etkinligi, (Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi) Bursa: Uludag Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KALYONCU, Rüstü(1984), “Vergi Sloganları, Vergi, Vergiden Kaçınma Yolları Üzerine Düsünceler” 1981’den 2003’e Vergi Dünyası (CD), Maliye Hesap Uzmanları Yayını,Sayı:35, Temmuz.
LAUFENBURGER, Henry(1967), Maliyenin Ekonomik ve Psikolojik Tahlili, (Çev: İsmail Hakkı Ülkmen) 5.Baskı, İstanbul : Sevinç Matbaası.
LEWIS, Alan(1982), The Psychology of Taxation. First Published, Oxford.
MUTER N., SÜREYYA S. ve ÇELEB K.(1993), Mükelleflerin Vergi Karsısındaki Tutum ve Davranısları Arastırması, Manisa ili Vergi Mükellefleri Üzerine Bir Anket Çalısması,Manisa.
MUTLU, A.ve M. TUNCER(2002), “Vergi Karmasıklıgının Vergi Uyumuna Etkisi ve Türkiye”Vergi Sorunları, Sayı:164, 101-114.
NERRE Birger(2008), “Tax Culture: A Basic Concept for Tax Politics”, Economic Analysis&Policy. Vol.38, No:1, 153-167.
ÖZDAMAR, Kazım(2004), Paket Programlar ve istatistiksel Veri Analizleri. 5. Baskı, Eskisehir:Kaan Kitabevi.
SİLVANİ, C ve KATHERİNA B. (2000), “Vergi idaresi Reform Stratejisinin Planlanması: Tecrübe ve ilkeler” (Çev: Özgür Saraç) Türk idare Dergisi, Yıl:72, Sayı:426, Mart , 189-220.
SİNANOGLU, Cengiz(1994), Verginin Psikolojik Yönü ve Kisisel Tepkilerin Mali Sonuçları,(Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi), İzmir:Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
SENYÜZ, Dogan(1995), Vergilendirmede Yükümlü Psikolojisi, Bursa.
TORGLER, Benno(2004), “Cross-Culture Comparison of Tax Morale and Tax Compliance:Evidence from Costa Rica and Switzerland” International Journal of Comparative Sociology, Vol: 45, February, 17-43.
TORGLER, B.. F. SCHNEDER (2004), “Does Culture Influence Tax Morale? Evidence from Different European Countries” Working Paper No:17, 1-38.
http://www.crema-research.ch/papers/2004-17.pdf, (06.04.2006).
TUNÇER, Mehmet, (2002), Vergi Uyumunun Artırılması ve Türkiye (Yayınlanmamıs Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Entitüsü, İstanbul.
TUNÇER, Mehmet(2003), “Vergi Ahlakı-Vergi Uyumu iliskisi ve Türkiye” Vergi Sorunları,Sayı:181, Ekim, 92-114.
USER, İnci(1992), Vergilemenin Sosyal ve Psikolojik Sınırı, (Yayınlanmamıs Doktora Tezi)İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
VIHANTO, Martti(2003), “Tax Evasion and the Psychology of the Social Contract” Journal of Socio Economics, No:32, 111-125.
WENZEL, Michael(2005a), “Misperceptions of Social Norms About tax Compliance: From Theory to Intervention” Journal of Economic Psychology, No:26, 862-883.
WENZEL, Michael(2005b), “Motivation or Rationalisation? Causal Relations Between Ethics, Norms and Tax Compliance” Journal of Economic Psychology, No:26, 491-508.
YÜKSELEN, Cemal(2006), Pazarlama Arastırmaları. 3. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık