Türkiye'nin Mukayeseli Üstünlüğe Sahip Olduğu Hizmet Alt Sektörlerinden İnşaat; Sorunlar ve İmkanlar

Her ülkenin üretimde sahip oldugu bazı üstünlükleri vardır. Ülkeler, söz konusu üstünlüklerinden faydalanarak mal ve hizmet üretimlerini artırmaya ve ticaretini gerçeklestirerek gelir seviyelerini yükseltmeye çalısmaktadır. Uluslararası ktisatta bu kapsamda agırlıklı olarak ele alınan teori, Mukayeseli Üstünlükler’dir. Hizmet ticareti açısından bir ülkenin sahip olabilecegi üstünlükler arasında çesitli faktörler sıralanabilir: Mesela; insan kaynagı, bilgi birikimi, teknolojik alt yapı ve kabiliyet donanımı gibi faktörler bunlardan bir kısmıdır. Dolayısıyla bir ülke bu ve benzeri üstünlüklerinden faydalanarak hizmet üretimini nispeten düsük maliyetle gerçeklestirebilir ve uluslararası alanda ticarî payını artırabilir. Her ülkenin bütün hizmet alt sektörlerinde aynı derecede basarılı olması mümkün olmayabilir. Bu sebeple, Mukayeseli Üstünlükler Teorisi çerçevesinde mal ticaretinde uygulandıgı gibi, hizmet ticaretinde de sadece belli alt sektörlerde uzmanlasmaya gidilmesi gerekmektedir. Böylece ticarî açıdan daha basarılı olunabilecektir. Türkiye’nin de hizmet ticareti açısından sahip oldugu bazı üstünlükleri vardır. Dolayısıyla bunlar dikkate alınarak hangi alt sektörlerde mukayeseli üstünlüklere sahip olunduguna iliskin tespitler yapılabilir. Bu gerçeklestirilirken bazı sınıflandırmalardan faydalanılabilir. Bu çerçevede kullanılabilecek sınıflandırmalardan birine göre hizmetler; teknoloji içeriklerine göre “Bilgiye dayalı” ve “Geleneksel” olmak üzere iki grupta ele alınmaktadır. Bu çalısmada, “Bilgiye dayalı hizmetler” dahilinde insaat sektörü ele alınmaktadır. nsaat kapsamında; mimarlık-mühendislik, teknik müsavirlik ve müteahhitlik hizmetleri toplu sekilde degerlendirilmektedir. Çalısmada, öncelikle Türkiye’nin hizmet ticaretine iliskin incelemeler yapılmakta, daha sonra alt dalları itibariyle insaat sektörü ayrıntılı bir sekilde ele alınmaktadır.

Construction, as One of the Sub-Service Sectors in Which Turkey Has Comparative Advantages; Issues and Possibilities

Each country has some advantages in production. A country endeavours to increase production of goods and services through its comparative advantages, and thus raises its income level by trading them. It is “Theory of Comparative Advantages” that is mainly used in International Economics for explaining the matter. Various factors among advantages that a country has in trade in services may be mentioned. For instance; the factors such as human capital, information accumulation, technological infrustructure and skills endowment are some of them. Therefore, a country can realize its production relatively cheaper by benefiting from such advantages, and it might increase its commercial share worldwide. All countries can not be successful in all sub-service sectors at the same level. Consequently, according to the Theory of Comparative Advantages, as it is in trade in goods, they should specialize only on some sub-service sectors. Thus, it will be possible to be more successful in international trade. Turkey also has some comparative advantages in trade in services. So, it is possible to determine which sub-service sectors it has comparative advantages in. When doing this, some classifications might be used. According to one of the classifications that can be used in this context, services are taken intoaccount in two categories which are “Information based” and “Traditional”. In this article, “construction sector” as one of the “information based services” is dealt with. In context of construction sector, “architecture-engineering services, technical consultancy services and contracting services” are studied. In the article, first of all, the share of Turkey in trade in services is researched. Then, construction sector as to its sub-services is studied in details.

PDF

___

Aygün, Nazım (2002), “insaat Sektörü ve Sorunları”, Yapı 2002 İzmir Fuarı, Dünya Eki, 24 Ekim,s.6.
Cantürk, Güven (2003), “Avrupa Birligi’ne Aday En Dinamik Yeni Yıldız Türkiye”, Yapı 2003 İzmir Fuarı, Dünya Eki, 23 Ekim, s.6.
Çorbacıoglu, Sevket (2002), “nsaat Sektörü ile Mühendislerin Sorunları”, Dünya, 6 Mart, s.11
Demirtas, Ekrem (2003), “Ekonominin Nabzı ‘insaat Sektörü’ Atmıyor”, Yapı 2003 İzmir Fuarı,Dünya Eki, 23 Ekim, s.19.
DİE (2003), Hizmet istatistikleri 2001, Ankara, Ekim.
DİE (2005), istatistikler, http://www.die.gov.tr/ep.html, 1 Aralık.
DPT (2000), Hizmet Ticaretinin Serbestlestirilmesi, 8.BYKP, Özel ihtisas Komisyonu Raporu,Ankara, DPT:2543-ÖİK:559, http://www.dpt.gov.tr.
DPT (2001), İnsaat, Müteahhitlik, Mühendislik ve Müsavirlik Hizmetleri, 8.BYKP, Özel ihtisas Komisyonu Raporu, Ankara, DPT:2566-ÖİK:582, http://www.dpt.gov.tr.
Dura, Cihan., Atik, Hayriye (2002), Bilgi Toplumu, Bilgi Ekonomisi ve Türkiye, İstanbul,Literatür Kitabevi.
Ekinci, Mehmet Behzat (2004), “Uluslararası Hizmet Ticaretindeki Kurumsal Liberalizasyon Süreci ve Türkiye”, Basılmamıs Doktora Tezi, İstanbul, İstanbul Üniv., Sosyal Bilimler Enst.,iktisat ABD.
Gezici, Rusen (2002), “Global Sanayi Dünyasında Mukayeseli Üstünlüklerimiz”, Mimar ve Mühendis, Sayı:31, s.55.
Kazançoglu, Akın (2003), “Irak’ın Yeniden Yapılandırılması ve Türk nsaat Sektörü”, Yapı 2003 zmir Fuarı, Dünya Eki, 23 Ekim, s.17.
Kırval, Levent (2001), Uluslararası Hizmet Ticareti ve Kamu Alımları Piyasaları:Türkiye ile AB Arasında Hizmet Ticaretinin ve Kamu Alımları Piyasalarının Karsılıklı Olarak Serbestlestirilmesi, İstanbul, İKV Yayınları, No:165.
Koçoglu, M.Sükrü (2002), “nsaat Sektörünün Ekonomimizdeki Yeri ve Önemi”, Endüstriyel Yapı insaatı, Dünya Eki, 12 Mart, s.16-17.
Özdemir, Nihat (2003), “insaat Sektörünü Krizden Çıkarmak Mümkün”, Yapı 2003 İzmir Fuarı,Dünya Eki, 23 Ekim, s.22.
Sever, Kadir (2001), “insaat Sektörü, Çözüm Arayısında”, Dünya, 23 Ekim, s.13. Seyidoglu, Halil (2003), Uluslararası iktisat-Teori, Politika ve Uygulama, 15.baskı, İstanbul,Güzem Yayınları.
TCMB (2005), Ödemeler Dengesi istatistikleri, http://tcmbf40.tcmb.gov.tr/cbt.html, 1 Aralık.
WTO (2002), “Doha Development Agenda: Services Negotiations”, Press Release, Press/300, 28 June, (02-3693), pp.10-12.
WTO (2004), Statistics, http://www.wto.org/english/res_e/statis_e.htm, 20 Oct.
WTO (2005), Statistics, http://www.wto.org/english/res_e/statis_e.htm, 15 Nov.
“Bayındırlık ve skan Bakanı Zeki Ergezen:nsaat Sektörü Canlanacak”, Yapı 2003 İzmir Fuarı,Dünya Eki, 23 Ekim 2003, s.7.
“TOBB insaat Sektörü Raporu’na Göre; insaat Sektörü 51 Ülkede 45 Milyar Dolarlık iş Hacmine Sahip”, Yapı 2003 İzmir Fuarı, Dünya Eki, 23 Ekim 2003, s.20.