TANAP’ın Orta Asya ve Avrupa Enerji Pazarlarına Etkisi

Türkiye ve Avrupa ülkeleri gibi yetersiz enerji kaynaklarına sahip olan ülkelerin ihtiyacıolan enerjiyi makul ve istikrarlı bir şekilde ithal etmeleri ekonomilerinin sürdürülebilirliğiaçısından önemlidir. Bunu başarmak için bu ülkelerin kendi aralarında ortaklıklar yoluyla yenienerji projeleri ortaya koydukları anlaşılmaktadır. Ortaklıklar söz konusu olduğunda, enerjikaynağının hem ihraç eden hem ithal eden hem de aracılık yapan ülkeler arasında önemlikazanımlar sağladığı görülür. Bu durumu en güzel özetleyen projelerden biri olarak TANAPkarşımıza çıkmaktadır.Çalışmada tükettiği enerjinin büyük bir bölümünü ithal eden Türkiye ile ihracatgelirlerinin yüzde seksen gibi büyük oranını enerjiden elde eden Azerbaycan’ın ortak olduklarıTANAP Projesinin iki ülke, Avrupa ve Orta Asya Devletlerini nasıl etkileyeceği incelenmektedir.Karşılıklı bağımlılık yaklaşımıyla yapılan değerlendirme sonucu Türkiye ve Azerbaycan’ın bu projeile bölgesel önemlerinin artmakta olduğu görülmüştür. Aynı zamanda çalışmada TANAP’ın Hazarve Orta Asya enerji kaynaklarının dünyaya çıkış kapısı olduğunu bununla birlikte Avrupa’nınartacak enerji ihtiyacını karşılamada Orta Asya ülkelerindeki enerji kaynaklarından yararlanmaolasılığının arttığı özellikle Türkiye ile Avrupa pazarındaki Rus doğal gazını dengeleyebileceğiortaya konulmuştur.

The Effect of TANAP on Central Asian and European Energy Markets

Countries with insufficient energy resources have begun an effort to obtain a reasonable price and a stable source of energy from imports. Turkey and European countries want to trade energy from uninterrupted and stable sources because their energy sources are inadequate. To achieve this, countries have proposed their own energy projects through partnerships among themselves. In the case of these partnerships, the country with the energy source and the countries which import energy have large common interests. This paper examines what the TANAP Project will bring to two partner countries; Turkey which imports its consumed energy three-quarters, Azerbaijan providing revenues over eighty percent from energy export, and the Central Asian Republics. At the same time, it will be introduced in order to compensate for the Russian natural gas in Turkey and European markets. The results of the evaluation of this independent approach in this Project reflects the fact that both Turkey and Azerbaijan have increased their roles in the region. At the same time, the Project foresees that the Caspian and Central Asian energy resources will be exit doors for the world and for Europe, which will need more energy in the near future, and which will be more possible to benefit from this Central Asian energy.

PDF

___

Uslubaş, F. (2009) Küresel Enerji Jeopolitiği ve Türkiye, Jeopolitik, İstanbul, 8 (65). 18-29
TPAO (2015) 2013 Yılı Ham Petrol ve Doğal Gaz Sektör Raporu, http://www.tpao.gov.tr/tp5/docs/rapor/2013-YILI-HAM-PETROL-VE-DOGALGAZSEKTOR- RAPORU.pdf Erişim Tarihi: 15.09.2015
Sevim, H. (2006) Uluslararası İlişkilerde Küreselleşme Olgusu ve Ulus-Devlet Kavramını Yeniden Düşünmek, Uluslararası İlişkiler, 3 (9)
Rzayeva G., (2015) The Outlook for Azerbaijani Gas Supplies to Europe: Challenges and Perspectives, OIES Research Associate
Özkan, G. (2010) “Türkiye’nin Orta Asya ve Kafkasya’daki Bölgesel Politikasında Enerji Güvenliği”, Akademik Bakış, Cilt 4, No:7, Kış 2010, s. 17-40.
Özdemir, H. (2008) Uluslararası İlişkilerde Güç: Çok Boyutlu Bir Değerlendirme, A.Ü.S.B.F. Dergisi, C. 63, S. 3
MÜSİAD (2014) Cari Açığa Karşı Kobi’ler ve Tarım 2014 Türkiye Ekonomisi Raporu, Araştırma Raporları: 92, İstanbul
MÜSİAD (2006), Türkiye’nin Enerji Ekonomisi ve Petrolun Geleceği, İbrahim Öztürk ve Sohbet Karpuz (ed.) Araştırma Raporlar:49, İstanbul.
Laçiner S. (2006) Hazar Enerji Kaynakları ve Enerji Siyaset İlişkisi, Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK), 1 (1)
Keohane, O.R., Nye,J.S. (1977); Power and Interdependence: World Politics in Transition, Brown Company,Boston
Keohane, O.R., Nye,J.S (1987) Review: Power and Interdependence evisited, International Organization, 41 (4)
Keohane, O.R., Nye, J. S. (2001) Power and Interdependence, 3. baskı, New York, Addison Wesley Longman,
Keohane, O. R., Nye, J. (1989) Power and Interdependence, Harper Collins Publishers, Preface to Second Edition
IEA (2008) Open Questions for Caspian Natural Gas Supply to Europe, Perspectives on Caspian Oil and Gas Development, International Energy Agency Working Paper Series
HASEN (Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi) (2014) Azerbaycan Enerji Görünümü, http://www.hazar.org/UserFiles/yayinlar/raporlar/24_10_2014_Azerbaycan_Enerji/A ZERBAYCAN_1_.pdf Erişim Tarihi: 11.03.2018
Hasanov, M. (2014) Some Remarks of Economic Benefits of TANAP for Turkey, Caspian Report, 126
Griffiths, M. Roach, S. C. Solomon, M. S. (2009) Fifty Key Thinkers in İnternational Relations, Oxon, Routledge
Glebov, S. (2009) The EU’s Policies Toward the Ukraine, der. Bezen Balamir Coşkun ve Birgül Demirtaş Coşkun, Neighborhood Challenge: The European Union and Its Neighbors, Universal Publishers, 329-351
Furuncu, Y. (2016) Karşılıklı Bağımlılık Ekseninde Enerji Bağımlılığı Ve Güvenlik İlişkisi: Türkiye Örneği, Doktora Tezi, Düzce Üniversitesi
Erol, M. S. (2010), İran’ın Orta Asya Politikası, Orta Asya ve Kafkasya Rekabetten İşbirliğine, Tayyar Arı, (Der.), MKM Yayıncılık, Bursa.
Ediger, V. Ş. (2011) Enerjide Yeni Dünya Düzeni ve Türkiye, Ankara, Türkiye Bilimler Akademisi
Dışişleri Bakanlığı (2016) Türkiyenin Enerji Profili ve Stratejisi, http://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin-enerji-stratejisi.tr.mfa, Erişim Tarihi: 28.03.2018
Dışişleri Bakanlığı (2009) Türkiye’nin Enerji Stratejisi, http://www.mfa.gov.tr/data/DISPOLITIKA/EnerjiPolitikasi/T%C3%BCrkiye'nin%20Ener ji%20Stratejisi%20(Ocak%202009).pdf, Erişim Tarihi: 07.04.2018
BP (2016) Statistical Review of World Energy, https://www.bp.com/content/dam/bp/pdf/energyeconomics/ statistical-review-2016/bp-statistical-review-of-world-energy-2016-fullreport. pdf Erişim Tarihi: 11.02.2018
BOTAŞ (2015) TANAP Projesi, http://www.botas-ahk.gov.tr/tr/proje/tanap-projesi.aspx
BOTAŞ (2012) 2012 Yılı Sektör Raporu, Ankara, http://www.botas.gov.tr/docs/raporlar/tur/sektorap_2012.pdf Erişim Tarihi:05.03.2017
BOTAŞ (2013) 2012 Yılı Sektör Raporu, Ankara, http://www.botas.gov.tr/docs/raporlar/tur/sektorap_2012.pdf
Bloomberg (2017) Dünyada en fazla doğalgaz rezervi İran'da, http://www.bloomberght.com/enerji/haber/2025390-dunyada-en-fazla-dogalgaz-rezerviiranda, Erişim Tarihi:02.03.2017
Bilginoğlu, M. A. (2007), Dünya Enerji Piyasalarındaki Gelişme Eğilimleri ve Türkiye’nin Enerji Politikası Stratejisi, Türkiye’nin Jeoekonomisi ve Jeopolitikası: Türkiye Geleceğin Neresinde?, Doğan, Nejat, Kula, Ferit, vd., (Der.), Nobel Yayınları, Ankara, s.445-471
Belkin, P. (2008) The European Union’s Energy Security Challenges, CRS Report for Congress, http://www.fas.org/sgp/crs/row/RL33636.pdf Erişim Tarihi: 19.04.2016
Bayraç, H. N. (2009) Küresel Enerji Politikaları ve Türkiye: Petrol ve Doğal gaz Kaynakları Açısından Bir Karşılaştırma, ESOGÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (1)
Barysch, K. (2008) Pipeline Politics And Power, The Future Of EU-Russia Energy Relations, London: Center For European Reform (CER)
Balkır, C. (2001) International Relations: From Europe To Central Asia, Turkey Since 1970 Politics, Economics And Society, Debbie Lovatt (Ed.) New York: Palgrave, 2001.
Baldwin, D. A. (1997) The Concept of Security, Review of International Studies, 23 (1), s. 5–26
Ayhan, V. (2009), Avrupa'nın Enerji Arz Güvenliğinde Türkiye:Petrol, Doğal gaz ve Entegrasyon, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 5(20), s.155-178. Balkır, 2001: 213
Arı, T. Pirinççi, F. (2010) 11 Eylülün Gölgesinde Orta Asya’ya Yönelik Amerikan Politikası, Orta Asya ve Kafkasya Rekabetten İşbirliğine, Tayyar Arı, (Der.), MKM Yayıncılık, Bursa
Akdoğan, Ö. (2008) Rusya’nın Enerji Politikasının Avrupa Birliği Eneji Güvenliğine Etkisi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Açıkel, A. E. (2011) Katar-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Mümkün mü?,http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/2011110_orsam.katar.tr.pdf Erişim Tarihi: 11.04.2018