Kamil YAZICI, Kader ŞAHİN TAN

13432

Türkiye'de Girişimciliğin Gelişimi: Kültürel ve Makro-Kurumsal Bağlamın Birlikteliği

Bu çalışmada, Türkiye'de 1990 sonrası iş sisteminde yaşanan kırılmayla birlikte ortaya çıkan girişimci örgütlerinin (TÜSÎAD ve MÜSÎAD) irdelenmesi amaçlanmaktadır. Bu irdeleme yapılırken de, Weber'in tezinden hareketle, Türkiye'de girişimciliğin gelişimi, kültürel ve kurumsal faktörler gözönüne alınarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Ortaklaşa davranış gösteren Türk kültürü, Batı'da yapılan girişimcilik tanımlanyla kıyaslandığında, gerçek girişimciler üretemediği görülmektedir. Dolayısıyla ekonomik başarısızlığın arkasındaki nedenin bu anlamdaki girişimci eksikliği olduğu ileri sürülmektedir. Makro-kurumsal bağlam incelendiğinde, 1990 yılına kadar Türkiye'de devlete bağımlı iş sisteminin baskınlığının devam ettiği, ancak bu yıllardan itibaren yaşanan kırılma noktası ve MÜSİAD'ın kurulmasıyla, farklı kapitalist biçimlerin ortaya çıktığı görülmektedir. Dolayısıyla, ortaklaşa davranış değerleri benimseyen MÜSİAD'm ekonomik açıdan da oldukça başarılı olduğu görülmektedir. Sonuç olarak, ortaklaşa davranış değerlerin de girişimci ürettiği görülmektedir. Ancak Türkiye gibi ortaklaşa davranış gösteren toplumlarda girişimcilik kavramının farklı şekilde anlamlandırılması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler:

Türkiye

Development of Entrepreneurship in Turkey: Interdependence for Cultural and Macro-Institutional Context

The purpose of this paper is to discuss entrepreneurial associations (TUSIAD and MUSIAD) emerged as a result of fragmentation of business system in Turkey after 1990s. While doing this, based on Weberian thesis, development of entrepreneurship in Turkey has been evaluated in terms of cultural and institutional factors. When compared with definitions of entrepreneurship done in Western culture, it can be said that Turkish culture whose most important feature is collectivist behaviour does not produce real entrepreneurs. Thus, it is argued that the driving force of economic failure in Turkey is the lack of entrepreneurship in the sense of Western world, When macro-institutional context is evaluated, we can say that the dominant feature of state-dependent business system continued up to 1990, but different capitalistic forms emerged as a result of the fragmentation of business system after 1990 and establishment of MUSIAD. Consequently, MUSIAD whose most important feature is collectivist values is also succesfull economically. To sum up, it is seen that collectivist values are also producing entrepreneurs. But it is necessary to conceptualize entrepreneurship in different ways in the societies having collectivist values.
Keywords:

Turkey,

PDF

___

  • Alpay, Güven, Özçelik, Hakan, Bodur, Muzaffer, Kabasakal, Hayat, 2000, "Türk Toplumunda Ermeni, Musevi ve Türk Kökenli Girişimcilerin İş Değerleri", Ayçan, Zeynep (derleyen), Türkiye'de Yönetim, Liderlik ve İnsan Kaynaktan Uygulamaları, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, s: 261-280.
  • Boisot, Max; Child, John, 1996, "From Fiefs to Clans and Network Capitalism: Explaning China's Emerging Economic Order", Administrative Science Quarterly, Vol: 41, s: 600-628.
  • Buğra, Ayşe, 1995, Devlet ve İşadamları, Çeviren: Fikret Adaman, İletişim Yayınları.
  • Buğra, Ayşe; Üsdiken, Behlül, 1997, State, Market and Organizational Form (derleyen), Walter de Gruyter, Berlin, New York.
  • Buğra, Ayşe, 1998, "Class, Culture and State: An Analysis of Interest Representation by two Turkish Business Associations"', International Journal of Middle East Studies, Vol: 30, s: 521-539.
  • Buğra, Ayşe, 1997, "The Claws of the Tigers", Privateview: Autumn.
  • Çokgezen, Murat 2000, "New Fragmentations and New Cooperations in the Turkish Bourgeoisie", Environment and Planning C; Goverment and Policy, Volume, 18: s: 525-544.
  • Erdem, Ferda, 2001, "Girişimcilerde Risk Alma Eğilimi ve Belirsizliğe Tolerans İlişkisine Kültürel Yaklaşım", Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, Vol: 2, s:43-61.
  • Fiske, Alan Page, 1991, Structures of Social Life, The Four Elementary Forms of Human Relations, The Free Press.
  • Gökşen, N.S., Üsdiken, B., 2001, "Uniformity and Diversity in Turkish Business Groups: Effects of Scale and Time Founding", British Journal of Management, Vol: 12, No:4, s: 325-340.
  • Gülfidan, Ş., 1993, Big Business and The State in Turkey: The Case of TUSIAD, İstanbul: Boğaziçi University Press.
  • Hisrich, Robert D., Peters, Michael P., 2002, Entrepreneurship, Fifth Edition, McGraw-Hill-Irwin.
  • Hofstede, G.s 1983, "The Cultural Relativity of Organizational ' Practices and Theories", Journal of International Business Studies, Vol: 14, s: 75-89.
  • Hofstede, G., Bond, M. H., 1988, "The Confucian Connection: From Cultural Roots to Economic Growth", Organizational Dynamics, Vol: 16, No: 4, s.4-21.
  • Hofstede, Geert, 1980, Culture's Consequences, Firsth Edition, Sage Publications, Thousand Oaks, London.
  • Hofstede, Geert, 2001, Culture's Consequences, Second Edition, Sage Publications, Thousand Oaks, London.
  • Inglehart, Ronalt, Carballo, Marita, 1997, "Does Latin America Exist? (And is There a Confucian Culture?): A Global Analysis ojCross-Cultural Differences", Political Science and Politics, Vol: 30, No: 1, s: 34-47.
  • Kağıtçıbaşı, Çiğdem, 2000, Kültürel Psikoloji, Kültür Bağlamında İnsan ve Aile, Evrim Yayınları, Sosyal Psikoloji Dizisi:2, İstanbul.
  • Kağıtçıbaşi, Çiğdem, 1997, "Individualism and Collectivism", John W. Berry, Marshall H. Segal Çiğdem Kağıtçıbaşı (derleyen). Handbook of Cross-CuUural Psychology, Allyn and Bacon, Volume 3, s: 1-50.
  • Kağıtçıbaşı, Çiğdem, 1994, "A Critical Appraisal of Individualism and Collectivism", Uichol Kim, Harry C Triandis, Çiğdem Kağıtçıbaşı, Sang-Chin Choi, Gene Yoon (derleyen), Individualism and Collectivism, Theory, Method and Applications, Sage Publications, s:52-65.
  • Markus, H. R.? Kitayama, S., 1991, "Culture and Self: Implications for Cognition, Emotion, and Motivation", Psychological Review, Vol: 98, s:224-253.
  • McClelland, David C, 1962, "Business Drive and National Achievement", Harvard Business Review, Vol: 40, No:4f (My), s:99-112.
  • McClelland, David C, 1965, "Achievement and Entrepreneurship: A Longitudinal Study", Journal of Personality and Social Psychology, Vol: 1, s: 389-392.
  • Nafrziger, D.? 1995, "Entrepreneurship: A Person Based Theory Approach", In. JA. Katz&H. Brockhous (derleyen), Advances in Entrepreneurship, Firm Emergence and Growth, Greenwich, CT: JAI Pres, Vol: 2, s: 21-40,
  • Öniş, Z., 1992, "Redemocratization and Economic Liberalization in Turkey: The Limits of State Economy", Studies in Comparative International Development, Vol: 27,No: 2, s.3-23.
  • Öniş, Z., 1995, "International Context, Income Distribution and State Power in Late Industrialization: Turkey and South Korea in Comparative Perspective", New Perspectives on Turkey, Vol: 13 (Fall), s:25-50.
  • Öniş, Ziya, 2002, "Entrepreneurs, Citizenship and The European Union: The Chancing Nature of State-Business Relations in Turkey", E. Fuat Keyman ve Ahmet îçduygu (derleyen), Challenges to Citizenship in a Globalizing World: European Questions and Turkish Experiences, Revised Version- December .
  • Öniş, Ziya, Türem, Umut, 2001, "Entrepreneurs, Democracy and Citizenship in Tukey", Revised Draft- July.
  • Özen, Şükrü, 2003, "Türk Holdinglerinin İlgisiz Çeşitlenmesinin Nedenleri Üzerine Bir Araştırma", 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresinde Sunulan Bildiri, s:669-674.
  • Sargut, A. Selamı, 2003, "Kurumsal Alanlardaki Örgüt Yapılarının Oluşmasında ve Ekonomik İşlemlerin Yürütülmesinde Güvenin Rolü", Ferda Erdem (derleyen), Sosyal Bilimlerde Güven, Vadi Yayınları, s:89-124.
  • Sargut, A. Selami, 2001, Kültürlerarası Farklılaşma ve Yönetim, İmge Kitabevi.
  • Schwartz, Shalom H., 1994, "Beyond Individualism/Colectivism: New Cultural Dimensions of Values'', Uichol Kim, Harry C Triandis, Çiğdem Kağıtçıbaşı, Sang-Chin Choi, Gene Yoon (der.), Individualism and Collectivism, Theory, Method and Applications, Sage Publications, s: 85-119.
  • Sitkin, S.B., Paolo, A.L., 1992, "Reconceptualizing The Determinants of Risk Behaviour", Academy of Management Review, Vol:17, No.l.
  • Şahin, Kader Tan, 2005, "Liberalleşmenin İş örgütlerinin Çeşitlenmesi Üzerindeki Etkisi: Yeni Bir Perspektif İhtiyacı", 12. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi' nde Kabul Edilen Bildiri, s:7-12.
  • Tan, Benjamin Lin Boon, 2002, "Researching Managerial Values: A Cross-Cultural Comparison", Journal of Business Research, Vol: 55, s: 815-821.
  • Trıandıs, H.C., 1994a, Culture and Social Behavior, McGraw-Hill, Inc.
  • Tnandıs, H.C., 1995, Individualism _____& Collectivism, Boulder, San Francisco, Oxford.
  • Triandis, H. C; Bhawuk, Dharm P. S., 1997, 'Culture Theory and Meaning of Relatedness", P. Christopher Earley and Miriam Erez (der.), New Perspectives on International Industrial/Organizational Psychology, The New Lexington Press, San Francisco, s: 13-52.
  • Triandis, Harry C, 1994b, "Theoretical and Methodological Approaches to the Study of Collectivism and Individualism", Uichol Kim, Harry C Triandis, Çiğdem Kağıtçıbaşı, Sang-Chin Choi, Gene Yoon (der.), Individualism and Collectivism, Theory, Method and Applications, Sage Publications, s.41-51.
  • Wasti, A., 1995, "Külturlerarası Farklılaşmanın örgütsel Yapı ve Davranışa Etkileri; Karşılaştırmalı Bir İnceleme ", ODTÜ Gelişme Dergisi, Vol: 22, No: 4, s: 503-529.
  • Weber, Max, 1995, Toplumsal ve Ekonomik Örgütlenme Kuramı, Çeviri: Özer Ozankaya, İmge Kitabevi Yayınları: 136, Ankara.
  • Whitley, R., 1994, "Dominant Forms of Economic Organization in Market Economies", Organization Studies, Vol: 15, No: 2, s:153-182.
  • Wilkonson, B., 1996, "Culture, Institutions and Business in East Asia", Organization Studies, Vol: 17, No: 3, s:421-447.
  • Yu, An-Bang; Yang, Kuo-Shu, 1994, "The Nature of Achievement Motivation in Collectivist Societies", Uichol Kim, Harry C Triandis, Çiğdem Kağıtçıbaşı, Sang-Chin Choi, Gene Yoon (derleyen), Individualism and Collectivism, Theory, Method and Applications, Sage Publications, s:239-250.
Yönetim Dergisi:İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü-Cover
  • ISSN: 1302-4221
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1975
  • Yayıncı: İstanbul Üniv. İşletme Fak. İletme İktisadı Enst.
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Fiyat Algılamasının Boyutları Arasındaki İlişkilerin Yapısal Eşitlik Modeli ile İncelenmesi

Kemal KURTULUŞ, ABDULLAH OKUMUŞ

Türkiye'de Girişimciliğin Gelişimi: Kültürel ve Makro-Kurumsal Bağlamın Birlikteliği

Kamil YAZICI, Kader ŞAHİN TAN

Pnömatik Valf Tedarikçisi Seçiminde Analitik Hiyerarşi Prosesi

Özlem KASAPOĞLU AKÇAY, Umman Tuğba ŞİMŞEK

Uluslararası Muhasebe Standardı (UMS) 21'e Eleştirel Bir Yaklaşım

E. Handan GÖĞÜŞ SÜMER

Karışık Modelli Montaj Hatlarının Genetik Algoritma Kullanılarak Dengelenmesi

Timur KESKİNTÜRK, BİRGÜL KÜÇÜK ÇIRPIN