Women in Academia in Turkey: Challenges and Opportunities

Bu çalışma ortaöğretim sonrası eğitim kurumu olan akademide Türk kadının statüsünü araştırmaktadır. Araştırma sürecinde, kadınların işgücü piyasasına düşük katılımı dikkate alınmış ve akademik anlamda bazi gelişmiş Avrupa ülkelerine kiyasla daha iyi konumda olan Türk kadınlarının durumunu incelenmiştir. Aynı zamanda, Türkiye'de yüksek sayıda olan kadın akademisyenlerin ve bu mesleği tercih nedenleri araştırılmaktadir. Farklı disiplinlerde çalışan kadın akademisyen dağılımına baktığımızda, genelde kadın branşı olarak kabul edilen bölümlerde daha çok kadın olduğu gözlemlenmektedir. Bununla beraber, kadın akademisyen sayısının başlama düzeyinde yüksek olmasına karşın, pek çok kadın akademisyenin üst düzey mevkilerde yer alamamasının sebebi mesleki cinsiyet ayrımcılığının yaşanmasının bir göstergesidir. Bu durum kadınların yüksek eğitimde yeterli olmaları durumunda da devam etmektedir. Bunun en bilinen nedeni, akademide kadınların kurumlar içerisinde gerek terfi gerekse kendi kişisel tercihleri için ataerkil yapıdan kaynaklanan cinsiyet eşitsizliği ile uğraşmak zorunda olmasıdır. Bu yaklaşımlar, toplum içerisinde sosyokültürel yapı olarak kabul edilmesinden dolayı insanlar tarafıdan çok yadırganmaz. Ama kadınların akademik alanda ilerlerken tercih ettikleri uzmanlık alanlarını etkileyebilmektedir. Bu durum baz alındığında, kadın akademisyenlerin ve profesörlerin sayısı tüm disiplinlerde göreceli olarak artış göstermektedir. Bu çalışmanın diğer bir vurgusu da çocuk ile ev isleri, temizlik ve yemek yapmak gibi kadınlardan beklenen geleneksel aile görevleri ne yazık ki kadınların akademik verimliliklerini ve potansiyelleri olumsuz etkilediği yönündedir. Bu durumun ortadan kaldırılması için kadınların kendileri başta olmak üzere ailelere ve devlete de önemli görevler düşüğü bilinmektedir. Aile düzeyinde, bilinçli yaklaşımlar ile erkek ve kız çocuklar arasındaki iş bölümüne dikkat edilmelidir. Devletler ise ayrımcılığın her türlüsünün yasaklanması için yasaları yeniden düzenleyebilir ya da ayrımcılığa müdahale edebilir. Son olarak, bu yaklaşımın değişmesi büyük ölçüde kadınların kendilerine ve ayrımcı tutumlara karşı gösterdikleri farkındalığa ve cinsiyetçi örgütsel kültürleri degiştirme isteklerine bağlıdır.

Türkiye'de Akademide Kadınlar: Zorluklar ve Fırsatlar

This study has explored the status of Turkish women in the academic profession in post-secondary educational institutions. In the course of the research, it is examined the status of the Turkish women, which is discovered bettered those of other developed European countries considering their generally low participation in the labour market. It is also attempted to find out some plausible reasons behind the current high number of female academicians in Turkey. A look at the distribution of female academicians across the different disciplines revealed that there are more women in disciplines that are traditionally considered feminine. Furthermore, the number of female academia at the entry level is high, but not many of them make it to the top, an indication that the academic profession is not immune to gender discrimination. This situation persists even when these women have attained the highest educational qualification. An obvious reason for this is that women in the academic profession have to contend with certain level of gender inequality as well as stereotype either in the promotion or their personal choices that are further promoted by the patriarchal structure of these institutions. These barriers are quite invisible as a result of their sociocultural acceptance, but they also affect the area women choose to specialize in as well as choosing whether or not to climb the academic ladder. Even with this discovery, it was also observed that the number of female academicians and professors is on a steady increase across all the disciplines. Others findings of this study are that traditional family duties expected of women such as housekeeping, domestic chores, catering for the children and others usually affect their academic efficiency and the overall potentials of these women. It is suggested that in breaking this barrier, the family, the government and the women themselves have their roles to play. At the family level, conscious efforts should be paid to the division of tasks between male and female children. The government can also come up with legislations tailored at intervening and outlawing discrimination of any sort. Finally, the means of changing this trend may largely depend on the women themselves, their awareness of discriminatory structures and the willingness to challenge gendered organisational cultures.

PDF

___

Acar, Feride. Women and University Education in Turkey, Higher Education in Europe,1993, 18(4), 65-77.
Acar, Feride. Women's University Faculty of Turkey', Ayşe Berktay Hacımirzaoğlu (eds.), 75 Türkiye Üniversitelerinde Kadın Öğretim Üyeleri, Istanbul: Foundation Publications, s. 313- 321.
Acar, Feride. Türkiye'de Kadin Akademisyenler: Tarihsel Evrim ve Bugünki Durum'. Akademik Yasamda Kadın: Frauen in der akademischen Welt, Hasan Coskun (eds.), Turkish-German Cultural Affairs, s. 75-87.
Acar, Feride; Ayata, Ayşe Güneş; Varoğlu, Demet. Gender -Based Discrimination: The Case of Education Sector in Turkey. Ankara: Prime Ministry General Directorate T. C. Satatü and Problems of Women, 1999.
Chan, Anita K. Gender, School Management and Educational Reforms: A Case Study of a Primary School in Hong Kong, Gender Education 16, 2004, s. 491-510.
Donovan, Clair; Hodgson, Barbara; Scanlon, Eileen; Whitelegg, Elizabeth. Women in Higher Education: Issues and Challenges for Part-Time Scientists', Women's Studies Intl. Forum 28, 2005, s. 247-258.
Ecevit, Yıldız. Çalışma Yaşamında Kadın Emeğinin Kullanımı ve Kadın - Erkek Eşitliği, Kadın -Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset, (İstanbul: TUSIAD, 2000).
Healy, Geraldine; Özbilgin, Mustafa; Aliefendioğlu, Hanife. Academic Employment and Gender: A Turkish Challenge to Vertical Segregation, European Journal of Industrial Relations, 11 (2), 2005, s. 247-264.
Köker, Eser. Turkiye'de Kadın, Eğitim ve Siyaset: Yukseköğrenim Kurumlarında Kadının Durumu Üzerine Bir İnceleme (Basılmamış Doktora Tezi, Ankara University, 1988).
Neusel,Ayla; Bradatsch, Christiane; Gülşen, Yalçın. The Higher Education System as a Factor Determining the Scientific Career of Women', Women in Academic Life 9, 1996, s. 366 - 393.
Öncü, Ayşe. Turkish Women at Professional Professions, Nermin Abadan-Unat, (eds.) içinde Women in the Turkish Society, (Ankara: Sosyal Bilimler Dernegi Yayını, 1978).
Özbay, Ferhunde. Kadınlarin Ev ici ve Ev dışı Uğraşlarıındaki Değişme, Şirin Tekeli (eds.) 1980'ler Türkiyesinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar (Istanbul: İletişim Yayınları, 1993).
Özbilgin, Mustafa. A Cross-Cultural Comparative Analysis of Sex Equality in the Financial Services Sector in Turkey and Britain. (Doktora Tezi, University of Bristol, 1998).
Özbilgin, Mustafa; Healey, Geraldine. The Gendered Nature of Career Development of University Professors: The Case of Turkey, Journal of Vocational Behavior, 64(2), 2004, s. 358-371.
Özel,Ali. The Status of the Female Academicians in Turkish Universities During the Process of EU Admission, Journal of Applied Sciences, 7, 2007, s. 3678-3686.
Özkanlı, Özlem; Korkmaz, Adil. Academic Women in Turkey: The Structure of Attitudes Towards Role Conflict (The Global Awareness Society International Ninth Annual International Conference Proceedings Book, New York, ABD, May 2000).
Özgüç, Nazmiye. Kadınların Coğrafyası (İstanbul: Çantay Kitabevi, 1998).
Palaz, Serap. Gender Segregation in the Turkish Institutes of Higher Education Employment. (The International Association for Feminist Economics 2000 Conference, August, Istanbul: Boğaziçi University, 1999)
Peker, Resat M. Internal Migration and the Marginal Sector. Eser Kahveci, Nadir Sugur and Theo Nichols, Work and Occupation in Modern Turkey (eds.), (London: Mansell, 1996).
Perna, Laura W. The Benefits of Higher Education: Sex, Racial/Ethnic and Socioeconomic Group, Review on Higher Education 29, 2005, s. 23-52.
OECD (2015), accessed on 18 July 2016 and retrieved from http://www.oecd.org/ edu/education-at-a-glance-19991487.htm Ourliac, Guy. The Feminisation of Higher Education in France: Its History, Characteristics and Effects on Employment, European Journal of Education 23, 1988, s. 281-292.
Republic of Turkey Higher Education Council Student Selection and Placement Center, 2014. The numbers of lecturers at high education programs at graduate level according to their field.
Republic of Turkey Higher Education Council Student Selection and Placement Center, 2015. The numbers of the lecturers with respect to their academic status.
Reskin, Barbara F.; Roos, Patricia A. Job Queues, Gender Queues: Explaining Women's Inroads into Male Occupations, (Philadelphia: Temple University Press, 1990).
Sandler, Bernice. Women in higher education, What Constitutes Equity? (Paper Presented at the 27th National Conference on Higher Education, 1972).
She Figures, 2012. Retrieved from: http://data.europa.eu/euodp/sv/data/dataset/ she-figures-2013-gender-in-research-and-innovation, accessed on 18 July 2016.
Tan, Mine. Bir Kadın Mesleği: Öğretmenlik, Necla Arat (eds.), Kadın Gerçeklikleri, İstanbul: Say Yayınları.
The Council of Higher Education, 2006. Retrieved from http://siteresources.worldbank.org/EXTECAREGTOPEDUCATION/Resources/444607-1192636551820/ Turkey_Higher_Education_Paper_062907.pdf , accessed on 18 July 2016.
The Council of Higher Education, 2014. Retrieved from http://www.yok.gov.tr/ documents/10348274/10733291/TR'de+Yükseköğretim+Sistemi2.pdf/9027552a- 962f-4b03-8450-3d1ff8d56ccc, accessed on 18 July 2016.
Tokol, Aysen. Women Workforce of the World, (Tebliğ, Proceeding of Women Workforce of Turkey-I, Ankara, 1999), s.19-27.
TUIK, 'Istatistiklerle Kadin', 2016. Retrieved from: http://www.tuik.gov.tr/PdfGetir.do?id=18619