Türk Çokuluslu İşletmelerinin Stratejik Kadrolama Faaliyetlerinin İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı Türk Çokuluslu İşletmelerinin (ÇUİ) stratejik kadrolama faaliyetlerini incelemektir. Araştırmanın örneklemini, sektörün önde gelen, büyük ve kurumsal 8 Türk ÇUİ’si oluşturmaktadır. Veri toplama yöntemi olarak anket çalışması seçilmiştir. 8 Türk ÇUİ’sinin her birinin üst düzey İnsan Kaynakları (İK) yöneticisi (Örneğin; İK’dan sorumlu genel müdür yardımcısı, İK direktörü/başkanı) ile yapılan anket çalışmasından elde edilen veriler analiz edilmiştir. Bulgulara göre; Türk ÇUİ’lerinin tamamında “yazılı” kadrolama stratejileri bulunmakta ve kadrolama planları hazırlanırken insan kaynağına ilişkin üstünlüklere ve zayıflıklara dikkat edilmektedir. Türk ÇUİ’lerinin üst düzey İK yöneticilerinin çoğunluğu diğer bölümlerin üst düzey yöneticilerinin katıldıkları toplantılara katılmakta ve üst yönetim ekibinin içinde yer almaktadır. Türk ÇUİ’leri çoğunlukla “geosentrik” ve “etnosentrik” çokuluslu kadrolama yaklaşımlarını tercih etmektedir. Türk ÇUİ’lerinin yurt dışındaki bağlı kuruluşları için üst düzey yönetici (Örneğin; genel müdür, yönetim/icra kurulu başkanı) seçim kararı her zaman Türkiye’deki ana merkezleri tarafından verilmektedir. Türk ÇUİ’leri; İK’nın kadrolama fonksiyonunu stratejik seviyede ele almakta, stratejik kadrolama faaliyetlerini yurt dışındaki bağlı kuruluşları ile koordineli bir şekilde uygulamaktadır. Araştırma sonuçlarına göre; Türk ÇUİ’leri stratejik kadrolama faaliyetlerini etkinlikle icra etmektedir. Bu çalışmanın ileride yapılacak araştırmalara rehber niteliğinde olacağı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Çokuluslu İşletme (ÇUİ), Kadrolama, Stratejik Kadrolama, Yurt Dışındaki Bağlı Kuruluş

The Examination of the Strategic Staffing Activities of Turkish MNEs

The aim of this study is to examine the strategic staffing activities of Turkish multinational enterprises (MNEs). The sample of the study consists of leading, large and institutional 8 Turkish MNEs. The data gathering instrument was selected as a questionnaire. The data obtained from the questionnaire, which was conducted with each high-level human resources (HR) executives (e.g., vice president HR, HR director/president) of 8 Turkish MNEs, were analyzed. According to the findings, all Turkish MNEs have “written” staffing strategies and they take the strengths and weaknesses of the HR into account when preparing staffing plans. Most of the high-level HR executives of Turkish MNEs attend the meetings in which the high-level executives of other departments participate and they are the members of the top management teams. Turkish MNEs mostly prefer “geocentric” and “ethnocentric” multinational staffing approaches. The decision of selection of high-level executives (e.g., general manager, chief executive officer) for foreign subsidiaries of Turkish MNEs always belongs to the headquarters in Turkey. Turkish MNEs handle the staffing function of HR in a strategic way and they implement strategic staffing activities in coordination with their foreign subsidiaries. According to the results, Turkish MNEs efficiently implement strategic staffing activities. It is estimated that this study will be a guide for future work.

Keywords:

Multinational Enterprise (MNE), Staffing, Strategic Staffing, Foreign Subsidiary,

PDF

___

Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri – SPSS uygulamalı. 7. Baskı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
Bal, Y. (2011). Rekabet stratejilerinin insan kaynakları yönetimi uygulamalarına etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Bechet, T. P. (2000). Developing staffing strategies that work: Implementing pragmatic, nontraditional approaches. Public Personnel Management, 29(4), 465-478.
Bechet, T. P. (2008). Strategic staffing: A comprehensive system for effective workforce planning. 2nd Edition. NY, USA: AMACOM.
Belderbos, R. A. & Heijltjes, M. G. (2005). The determinants of expatriate staffing by Japanese multinationals in Asia: Control, learning and vertical business groups. Journal of International Business Studies, 36(3), 341-354.
Can, E. & Çetinarslan, H. Ş. (2017). Expatriate staffing in foreign subsidairies of multinationals: A literature review. In K. Tamzini, T. L. Ayed, A. W. Boulanouar & Z. Boulanouar (Eds.), Driving multinational enterprises through effective global talent management (pp. 19-49). Hershey, PA: IGI Global.
Cingöz, A. & Akdoğan, A. (2013). İnsan kaynakları yönetiminin stratejik bir boyut kazanması için gerçekleştirilen faaliyetlerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 42, 91-122.
Collings, D. G., Scullion, H. & Morley, M. J. (2007). Changing patterns of global staffing in the multinational enterprise. Journal of World Business, 42(2), 198–213.
Çetinarslan, H. Ş. (2015). Çok uluslu işletmelerde stratejik kadrolama. İ. Tamer (Edt.). Örgüt yönetimi: Bir derleme içinde (s. 95-114). Ankara: Nobel.
Daniels, J. D. (1974). The non-American manager, especially as third country national, in U.S. multinationals. Journal of International Business Studies, 5(2), 25-40.
DEİK. (2014). Değerlenen Amerikan dolarına rağmen Türk şirketlerinin yurtdışı yatırımları artmaya devam ediyor. http://www.deik.org.tr/2890/%C3%87okuluslu_T%C3%BCrk_%C5%9Eirketleri.html adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 01.01.2015)
Delios, A. & Björkman, I. (2000). Expatriate staffing in foreign subsidairies of Japanese multinational corporations in the PRC and the United States. International Journal of Human Resource Management, 11(2), 278-293.
Dowling, P. J., Welch, D. E. & Schuler, R. S. (1999). International dimensions of human resource management. Belmont, CA: Wadsworth.
Gaur, A. S., Delios, A. & Singh, K. (2007). Institutional environments, staffing strategies, and subsidiary performance. Journal of Management, 33(4), 611-636.
Heenan, D. A. & Perlmutter, H. V. (1979). Multinational organizational development. Reading, Mass.: Addison-Wesley.
Kühlmann, T. & Hutchings, K. (2010). Expatriate assignments vs localization of management in China: Staffing choices of Australian and German companies. Career Development International, 15(1), 20-38.
Perlmutter, H. V. (1969). The tortuous evolution of the multinational corporation. The Columbia Journal of World Business, 4(1), 9-18.
Phatak, A. V., Bhagat, R. S. & Kashlak, R. (2004). International management: Managing in a diverse and dynamic global environment. Boston: McGraw-Hill/Irwin.
Phillips, J. M. & Gully, S. M. (2009). Strategic staffing. New Jersey: Pearson Education.
Ployhart, R. E. (2006). Staffing in the 21st century: New challenges and strategic opportunities. Journal of Management, 32(6), 868-897.
Ployhart, R. E., Schneider, B. & Schmitt, N. (2006). Staffing organizations: Contemporary practice and theory. 3rd Edition. New Jersey: Lawrence Erlbaum.
Robock, S. H. & Simmonds, K. (1989). International business and multinational enterprises. 4th Edition. USA: Richard D. Irwin.
Rozkwitalska, M. (2012). Staffing top management positions in multinational subsidairies – A local perspective on expatriate management. Journal on GSTF Business Review, 2(2), 50-56.
Sadullah, Ö., Uyargil, C., Acar, A. C., Özçelik, A. O., Dündar, G., Ataay, İ. D., Adal, Z. & Tüzüner, L. (2013). İnsan kaynakları yönetimi. 6. Baskı, İstanbul: Beta.
Scullion, H. & Starkey, K. (2000). In search of the changing role of the corporate human resource function in the international firm. The International Journal of Human Resource Management, 11(6), 1061-1081.
Tahvanainen, M., Welch, D. & Worm, V. (2005). Implications of short-term international assignments. European Management Journal, 23(6), 663–673.
UNCTAD. (2017). World investment report 2017: Investment and the digital economy - Key messages and overview. http://unctad.org/en/PublicationsLibrary/wir2017_overview_en.pdf adresinden erişildi. (Erişim Tarihi: 23.07.2017)