Ergenlerde Saldırganlık ve Sosyal Beceri Davranışlarının Yordayıcısı Olarak Anne Baba Tutumları

Bu araştırmanın amacı, ergenlerin anne baba tutumlarının saldırganlık ve sosyal becerisini anlamlı düzeyde yordayıp yordamadığını saptamaktır. Araştırmaya 6. ve 7. sınıfa devam eden 129 kız ve 131 erkek olmak üzere toplam 260 öğrenci katılmıştır. Öğrencilerin yaş ortalaması 12,46’dır. Araştırma genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeline uygun olarak düzenlenmiştir. Anne baba tutumlarının (kabul/ilgi, psikolojik özerklik, denetleme), olumlu sosyal davranış, olumsuz sosyal davranış ve saldırganlık puanlarını anlamlı düzeyde yordayıp yordamadığını belirlemek amacıyla çoklu regresyon analizi uygulanmıştır. Araştırma sonuçları ergenlerin anne baba tutumları bütün olarak saldırganlık ve sosyal beceri puanlarını anlamlı düzeyde yordadığını göstermektedir. Anne baba tutumları ile saldırganlık puanları arasında anlamlı ilişki olduğu görülmektedir. Kabul/ilgi, psikolojik özerklik, denetleme anne baba tutumları bütün olarak, saldırganlıktaki toplam varyansın %21’ini açıklamaktadır. Anne baba tutumları ile olumsuz sosyal davranış puanları arasında anlamlı ilişki olduğu görülmektedir. Kabul/ilgi, psikolojik özerklik, denetleme anne baba tutumları bütün olarak, olumsuz sosyal davranıştaki toplam varyansın %10’unu açıklamaktadır. Anne baba tutumları ile olumlu sosyal davranış puanları arasında anlamlı ilişki olduğu görülmektedir. Kabul/ilgi, psikolojik özerklik, denetleme anne baba tutumları bütün olarak, olumlu sosyal davranıştaki toplam varyansın %5’ini açıklamaktadır. Bu sonuçlar anne baba tutumlarının ergenlerin saldırganlık ve sosyal beceri davranışları üzerindeki önemini ortaya koymuştur. Özellikle ergenliğin başlangıcı olan bu dönem kimlik gelişimi açısından kritik yıllardır. Dolayısıyla anne babaların ergenlerle sağlıklı iletişim kurmaları ve rol model olmaları önemli olmaktadır.

Parental Attitudes As a Predictor of Aggression and Social Skills Behaviors in Adolescents

The purpose of this study was to determine whether adolescents' parental attitudes predicted aggression and social skills at a significant level. A total of 260 students, 129 girls and 131 boys, who went on to the 6th and 7th classes, participated in the research. The average age of the students was 12.46. The research was organized according to the relational screening model from the general screening models. Multiple regression analysis was applied to determine whether parents' attitudes (acceptance / interest, psychological autonomy, supervision), positive social behavior, negative social behavior and aggression scores predicted significantly. The results of the research indicated that adolescents' parental attitudes as a whole significantly predict aggression and social skills scores. There was a significant relationship between parental attitudes and aggression scores. Acceptance / interest, psychological autonomy, supervisory parent attitudes as a whole explained 21% of the total variance in aggression. There was a significant relationship between parent attitudes and negative social behavior scores. Acceptance / interest, psychological autonomy, supervisory parent attitudes as a whole explained 10% of the total variance in adverse social behavior. There was a significant relationship between parent attitudes and positive social behavior scores. Acceptance / interest, psychological autonomy, supervisory parent attitudes as a whole explained 5% of the total variance in positive social behavior. These results revealed the importance of parental attitudes on adolescents' aggression and social skills behaviors. This period, especially the beginning of adolescence, is a critical year for identity development. It is therefore important that parents communicate well with adolescents and role models.

___

  • Bacanlı, H., Ve Erdoğan, F. (2003). Matson Çocuklarda Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin (Messy) Türkçe’ye Uyarlanması. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (2 ), Kasım, 353
  • Damarlı, Ö. (2006). Ergenlerde Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Bağlanma Stilleri ve Benlik-Kavramı Arasındaki İlişkiler. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Herken, H., & Özkan, İ. (1998). Sigara alışkanlığı ve anne baba tutumu. Genel Tıp Dergisi, 8(2), 85-89.
  • İzmir Karaduman, D. (2012). İlköğretim I. Kademe 4. Ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeyleri İle Anne Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kayan, H. (2012). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Saldırganlık Ve Boyun Eğici Davranışlarının Algılanan Anne- Baba Tutumları Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Kulaksızoğlu, Adnan. Ergenlik Psikolojisi (5.Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi, 2002.
  • Özyürek, A. Özkan, İ. (2015, Temmuz). Ergenlerin algıladıkları anne baba tutumları ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), 73-88.
  • Santrock, J. W. (2015). Yaşam boyu gelişim: Gelişim Psikolojisi: Life-span development. Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık.
  • Sezer, A., Kolaç, N., Erol, S. (2013). Bir ilköğretim okulu 4, 5, ve 6. sınıf öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin anne baba tutumları ve bazı değişkenler ile ilişkisi. Müsbed, 3(4):184-190.
  • Toktamış, A. (2008). Erinlik Dönemi Öğrencilerinin Ebeveyn Tutumları İle Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Tosun Sümer, E. (2008). İlköğretim 6. Ve 7. Sınıf Öğrencilerinin Ebeveynlerinin Sosyal Kaygıları ile Çocukların Sosyal Beceri Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tez. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Tuzgöl, M. (1998). Ana-Baba Tutumları Farklı Lise Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Uğur, E., & Murat, M. (2014). Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. University of Gaziantep Journal of Social Sciences, 13(2).
  • Uzun, Ç. (1993). Anne- Babası Boşanmış Ve Boşanmamış Çocuklarda Depresyon Ve Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Yalçınkaya H., Şanlı N. (2003), İlköğretim Okulu 11-16 Yaş Öğrencilerin Ailede Karar Vermeye Katılımı Konusundaki Görüşleri, Milli Eğitim Dergisi, 29 Temmuz 2005'te http://yayim.meb. gov.tr/yayimiar/157/yalcinkaya.htm adresinden indirildi.
  • Yavuzer, Haluk. Ana- Baba ve Çocuk (5. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi, 1993.
  • Yavuzer, Haluk. Yaygın Anne- Baba Tutumları: Ana Baba Okulu (7. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi, 1998: 125-126.
  • Yavuzer, Haluk. Yaygın Anne-Baba Tutumları: Ana Baba okulu (10. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi, 2003:115-133.
  • Yıldız, E., Erci, B. (2011). Anne baba tutumları ile adölesan saldırganlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi;1(3): 6-11.
  • Yılmaz, A. (2000). Eşler Arasındaki Uyum ve Çocuğun Algıladığı Anne-Baba Tutumu İle Çocukların, Ergenlerin ve Gençlerin Akademik Başarıları ve Benlik Algıları Arasındaki İlişkiler. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Yüksel, G. (1997). Sosyal Beceri Eğitiminin Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeyine Etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara. Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • .