Meral DOĞAN, Kahraman Ahmet Salih EMRİ

Environmental health problems related to mineral dusts in Ankara and Eskişehir, Turkey

ISSN: 1301-2894
Yayın Aralığı: 3
Başlangıç: 1976
Yayıncı: Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi

Malign plevral mezotelyoma (akciğer zarı kanseri) (MPM), kalsifiye plevral plak (CPP) ve plevral kalınlaşma (PT) Türkiye'de yaygın olarak görülür. Bu hastalıkların nedenleri ve mineral tozları ile ilişkileri dünyada hala tartışma konusudur ve çelişkilidir. Bu çalışmanın amacı; Ankara (Ilgaz, Çankırı ve Elmadağ) ve Eskişehir (Mihallıççık, Sorkun ve Çardak) yörelerinde sağlığa zararlı minerallerin türleri, kaynak kayaçları, boyutları, mineral tozlarına maruz kalınan süre, hastalık türleri ve oranları birlikte değerlendilerek belirtilen hastalıklarla mineral tozlarının ilişkisini saptamaktır. Sonuç olarak, yaşam boyu ince ve kısa krizotil, tremolit ve antigorit lifleri Çankırıda; yaşam boyu ince ve kısa krizotil, tremolit, antigorit ve antofiliit liflerinin Eskişehir yörelerinde MPM nedeni olabileceği saptanmıştır, llgaz ve Elmadağ yörelerinde görülen CPP ve PT nedeni ise, asbestiform olmayan, ancak yapay olarak yöre halkı tarafından kullanım için toz haline getirilen düşük dozda, kalın ve uzun ve kısa tremolitlerdir. Yukarıda bahsedilen sağlığa zararlı minerallerin kaynağı serpentinit, amfibolü, metahornblendit ve metapiroksenittir.