EŞREF YALÇINKAYA

1 Mayıs 2003 Bingöl depremi ($M_W$=6.4) kuvvetli hareket kayıtlarının incelenmesi

1 Mayıs 2003'te yerel saatle 03:27'de meydana gelen Bingöl depremi ($M_W$=6.4), 177 kişinin yaşamını yitirmesine, 530 kişinin yaralanmasına, 308 binanın çökmesine ve 2000'in üzerinde binanın ise ağır hasar görmesine neden olmuştur. Depreme neden olan fay, Doğu Anadolu Fay Zonu'na yaklaşık dik, sağ yönlü doğrultu atım karakterine sahip ikincil bir faydır. Deprem, bölgede yer alan 4 ivme ölçer istasyonunda kaydedilmiştir. Bingöl (BNG) istasyonu KB-GD uzanımlı fay düzlemine yaklaşık 8 km uzaklıktadır ve en büyük ivme KG bileşende 546 cm/$s^2$'dir. Uzak istasyonlarda ivmelerin ampirik eşitliklerden tahmin edilenin altında kalması, bölgedeki soğurmanın yüksek olduğunu göstermektedir. BNG istasyonunun fayın güneydoğu ucuna yakın olması ve KG bileşeninde görülen yüksek ivmeler, bu istasyon kayıtlarının ileri yönlenme etkisi taşıdığını gösteriyor olabilir. Zaman kayıtlarında S dalgalarının 0.5 s kadar kesilmesi, kırık cephesinin istasyona erişmesi ile ilgili olduğu düşünülmektedir. Hesaplanan kırılma hızı yaklaşık 2.5 km/s'dir. BNG istasyonunda hesaplanan spektral ivme değerleri sadece düşük periyodlarda (0.1-0.2 s) yönetmeliğin öngördüğü değerlerin üzerindedir.

Investigation of strong motion records of the May 1, 2003 Bingöl earthquake ($M_W$=6.4)

The Bingöl earthquake of May 1, 2003 ($M_W$=6.4) occurred at 03:27 local time, with the epicenter about 15 km north of the city center of Bingöl. The earthquake resulted in 177 deaths, 530 injures, collapse to 308 buildings, and damage to more than 2000 buildings. The Bingöl earthquake was caused by the right-lateral strike slip faulting, lying in the NW-SE direction approximately normal to the East Anatolian Fault Zone. The earthquake was recorded by 4 strong motion instruments located in the region. The nearest station to the epicenter is Bingöl (BNG) station which is located 8 km far away from the KB-GD fault plane. The maximum acceleration was measured 546 cm/$sec^2$ on the NS component of the BNG station; The peak accelerations recorded at the distance stations are below the empirical predictions, because of probably high attenuation at the region. Records of the BNG station located at southeastern tip of the fault indicate the forward directivity effects. On the time records, S waves clipped during 0.5 sec may be point out to the passing of rupture front from the station. The estimated rupture velocity is 2.5 km/sec. The spectral accelerations are only higher at low periods than the amplitudes of design spectra in the current Turkish code.

___

Abrahamson, N.A., and Shedlock, K.M., 1997. Overview. Seismological Research Letters, 68, 923.

Andrews, D.J., 1976. Rupture velocity of plane-strain shear cracks. Journal Geophysical Research, 81, 5679-5687.

Arias, A., 1970. A measure of earthquake intensity. Seismic Design for Nuclear Power Plants. Editor: R.J. Hansen, MIT Press. Cambridge, Massachusetts, 438-483.

Campbell, K.W., 1997. Empirical near-source attenuation relationships for horizontal and vertical components of peak ground acceleration, peak ground velocity, and pseudo-absolute acceleration response spectra. Seismological Research Letters, 68, 154-179.

Das, S., and Aki, K., 1977. A numerical study of two dimensional spontaneous rupture propagation. Geophysical Journal Royal Astrological Society, 50, 643-668.

EERI, 2003. Preliminary observations on the May 1, 2003, Bingöl, Turkey, earthquake. EERI Special Earthquake Report, July 2003, 12 pp.

Field, E.H., 1996. Spectral amplification in a sediment-filled valley exhibiting clear basin-edge-induced waves. Bulletin Seismological Society of America, 86, 991-1005.

Koçyiğit, A., Kaymakçı, N., Gülkan, P., Akkar, S. ve Yazgan, U., 2003. 1 Mayıs 2003 Sudüğünü (Sancak-Bingöl) depremi raporu. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Rapor No:14, 36 s (yayımlanmamış).

Özbey, C., Sarı, A., Lance, M., Erdik, M., and Fahjan, Y., 2003. Empirical strong ground motion attenuation relations for northwestern Turkey. Fifth National Conference on Earthquake Engineering, 26-30 May 2003, İstanbul, Paper No: AE-040, 10 pp (in CD).

Pınar, A., Yüksel, F.A., Kanlı, A.İ., Yılmaz, H., Alptekin, Ö., Yıldırım, A., Özçelik, S. ve Haspolat, Z., 2003. 1 Mayıs 2003 Bingöl depremi (M=6.4) yerbilimleri ön raporu. İstanbul Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, 40 s (yayımlanmamış).

Sadigh, K., Chang, C.Y., Egan, J.A., Makdisi, F., and Youngs, R.R., 1997. Attenuation relationships for shallow crustal earthquakes based on California strong motion data. Seismological Research Letters, 68, 180-189.

Somerville, P.G., 2003. Magnitude scaling of the near fault rupture directivity pulse. Physics of the Earth and Planetary Interiors, 137, 201-212.

Somerville, P.G., Smith, N.F., Graves, R.W., and Abrahamson, N.A., 1997. Modification of empirical strong ground motion attenuation relations to include the amplitude and duration effects of rupture directivity. Seismological Research Letters, 68, 199-222.

Utkucu, M., Pınar, A. ve Alptekin, Ö., 2003. Uzak alan P dalga şekillerinin sonlu-fay ters çözümünden 22 Mayıs 1971 Bingöl depremi kırılma sürecinin incelenmesi. Yerbilimleri, 28, 65-79.

Wells, D.L., and Coppersmith, K.J., 1994. New empirical relationships among magnitude, rupture length, rupture width, rupture area, and surface displacement. Bulletin of the Seismological Society of America, 84, 974-1002.

Yalçınkaya, E. ve Alptekin, Ö., 2003. Basen içi yüzey dalgalarının zemin büyütmesine etkisi. Beşinci Ulusal Deprem Mühendisliği Konferansı, 2630 Mayıs 2003, İstanbul, Bildiri No: AT-073, 10 s (CD'de).