Elektrik Motorlarında Enerji Verimliliği Uygulamaları: Kastamonu Entegre A.Ş., Adana MDF Tesisi Örneği

Türkiye'de tüketilen elektrik enerjisinin %36'sı, endüstride yaygın olarak kullanılan asenkron motorlar tarafından tüketilmektedir. Sanayi elektrik tüketimine bakıldığında ise elektrik motorlarının payının %70 mertebelerine çıktığı görülmektedir. Fosil yakıtların hızla tükenmekte olması ve enerji arzında önemli bir paya sahip olan bu kaynakların neden olduğu çevresel sorunlar göz önüne alındığında, enerjiyi yoğun bir şekilde kullanan elektrik motorlarının verimliliği ve tasarruf potansiyeli önemlidir. Bu çalışmada, 2019 yılı ISO 500 verilerine göre Türkiye'nin en büyük sanayi tesisleri arasında 46. sırada yer alan Kastamonu Parça Levha Tesisi (Kastamonu Entegre AŞ), Adana MDF Tesisinde kullanılan B1 grubu 18.5 kW, B2 grubu 15 kW ve F1 grubu 315 kW IE2 verimlilik sınıfı motorlarının IE3 sınıfına yükseltilmesi durumunda sağlanan enerji tasarruf potansiyelleri hesaplanmış ve geri ödeme süreleri sunulmuştur. Buna göre, B1 grubu motor tarafından sağlanan enerji tasarrufu yılda 1923 kWh (119 $/Yıl) ve geri ödeme süresi 5,01 yıl olarak hesaplanmıştır. B2 grubu motorla elde edilen enerji tasarrufu yılda 2340 kWh (145 $/Yıl) ve geri ödeme süresi 3,95 yıl olarak belirlenmiştir. Diğer yandan, F1 grubu motorla elde edilen enerji tasarrufu yılda 18815 kWh (1167 $/Yıl) ve geri ödeme süresi 8,68 yıl olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Elektrik motorları, Enerji verimliliği, Verimlilik sınıfı

Energy Efficiency Applications in Electric Motors: A Case Study for Kastamonu Entegre Co, Adana MDF Facility

36% of the electrical energy consumed in Turkey is used by asynchronous motors, which are widely used in the industry. When considering industrial electricity consumption, it is observed that the share of electric motors in consumption reaches around 70%. Considering the rapid depletion of fossil fuels, which have a significant share in the energy supply, and the environmental problems caused by these sources, the efficiency and savings potential of electric motors, which use energy so intensely, is important. In this study, according to the ISO 500 data of 2019, Kastamonu Particle Board Plant (Kastamonu Entegre Co), which ranks 46th among the largest industrial establishments in Turkey, is used in Adana MDF Facility, B1 group 18.5 kW, B2 group 15 kW and F1 group the energy saving potentials provided by the 315 kW IE2 efficiency class motors in case they are upgraded to the IE3 class are calculated and payback periods are presented. According to this, the energy saving provided by the B1 group motor is 1923 kWh/Year (119 $/Year), and the payback period is 5,01 years. In the B2 group motor, the energy saving provided is 2340 kWh/Year (145 $/Year), and the payback period is 3,95 years. On the other hand, the energy savings achieved in the F1 group motor is 18815 kWh/Year (1167 $/Year), and the payback period is determined as 8,68 years.

Keywords:

Electric motors, Energy efficiency, Efficiency class,

PDF

___

REFERENCES [1] Ener Ruşen, S., Koç, M. (2018). Bir Fabrikada Elektrik Motorlarının Verimlilik Sınıflarının İncelenmesi. Uluslararası Marmara Fen ve Sosyal Bilimler Kongresi (IMASCON-2018), Bildiriler Kitabı, Kocaeli, Türkiye, pp. 630-632 (In Turkish).
[2] EIE, 2012. General Directorate of Electrical Power Resources Survey & Development Administration (EIE), Energy Efficiency Report. (In Turkish)
[3] Electricaltechnology.org (2023). Losses in an Induction Motor – Power Stages in Asynchronous Motor. [Online]. Available: (https://www.electricaltechnology.org/2022/07/power-stages-losses-induction-motor.html) [Accessed: Aug. 07, 2023].
[4] Ercan, A.A. (2014). Elektrik Motorlarının Verimlilik Standartları. Journal of ETA Maritime Science, Vol. 2, No. 1, pp. 31-40. (In Turkish).
[5] Zöhra B., Akar M. (2019). Türkiye’de verimli elektrik motorlarına geçiş süreci ve Şebeke Kalkışlı Sabit Mıknatıslı Senkron Motorlar, International Journal of Multidisciplinary Studies and Innovative Technologies, Volume : 3 Number: 2, p. 236 (In Turkish).
[6] Schneider Electric, (2017) NEMA and IEC Premium Efficiency Motors Choosing the Right Motor Control and Protection Components Data Bulletin, USA.
[7] Türk Standartları Enstitüsü, (2010). TS EN 60034-30, Döner elektrik makinaları - Bölüm 30, Tek hız kademeli, üç fazlı kafesli endüksiyon motorlarının verimlilik sınıfları (IE kodu) (In Turkish).
[8] Türk Standartları Enstitüsü, (2012). TS EN 60034-30, Döner elektrik makinaları - Bölüm 30: Tek hız kademeli, üç fazlı kafesli endüksiyon motorlarının verimlilik sınıfları (IE kodu) (In Turkish).
[9] Türk Standartları Enstitüsü, (2014). TS EN 60034-30-1, Döner elektrik makineleri - Bölüm 30-1: Şebeke tarafından beslenen a.a motorlar için verimlilik sınıfları (IE kodu) (In Turkish).
[10] Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2021). Net Elektrik Tüketiminin Sektörlere Göre Dağılımı. [Online]. Available: (https://tuikWeb.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1029) [Accessed: Apr. 19, 2021], (In Turkish).
[11] Siemens, (2013). Siemens EFF-IE Dönüşüm Raporu ve Fiyat Listesi (In Turkish).
[12] Kastamonu Entegre A.Ş. (2021). [Online]. Available: (https://kastamonuentegre.com.tr/tr/keas-kurumsal/3/sirket-profili) [Accessed: Apr. 21, 2021], (In Turkish).
[13] EPDK, 2021. Elektrik Faturalarına Esas Tarife Tabloları. [Online]. Available: (https://www.epdk.gov.tr/detay/icerik/3-100/elektrik-faturalarina-esas-tarife-tablolari) [Accessed Apr. 21, 2021], (In Turkish).