1913-1914 YILLARINDA İZMİR’DE YAŞANAN ÇEKİRGE FELAKETİ
Doğal afetler, insanları maddi ve manevi zarara uğratan, etkisi kısa süreli olabileceği gibi uzun süreli de olabilen doğa olaylarıdır. İnsanoğlu tarih boyunca deprem, çığ, heyelan, sel, kuraklık gibi birçok doğal afet yaşamıştır. Yıkıcı etkileri olan ve kalıcı zararlar bırakan çekirge istilaları da bu doğal afetlerden biridir. Osmanlı Devlet’i topraklarında farklı yer ve zamanlarda çekirge istilaları yaşanmıştır. Özellikle geniş ve önemli tarım arazileri bulunan Aydın vilayetinde meydana gelen istilalar hükümeti zor duruma sokmuştur. Bu makalede Aydın vilayetinin merkezi olan İzmir şehrinde 1913-1914 yıllarında yaşanan çekirge felaketine değinilmiştir. Çalışmanın ana kaynağı olan Ahenk ve Köylü gazetelerinde konuyla ilgili yer alan haberler incelenerek; çekirge ile ilgili mücadele yöntemlerine, çekirge felaketi için şehrin mıntıkalara ayrılmasına, itlafta görevli olan memurlara, felaketin önlenmesi için yapılan masraflara, mücadele sırasında yapılan usulsüzlüklere ve sonucunda uygulanan yaptırımlara değinilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler:
İzmir, gazete, çekirge felaketi
___
- Âhenk Gazetesi, 14 Mart Sene-i-15 Mart 1915 (Belirtilen tarihler arasındaki sayılar).
- Köylü Gazetesi, 16 Mart 1329/29 Mart 1913-7 Şubat 1329/20 Şubat 1914 (Belirtilen tarihler arasındaki sayılar). Özer, Sevilay (2016), Anadolu’da Görülen Çekirge İstilaları ve Halk Üzerindeki Etkisi(1914-1915), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Gökmen, Ertan (2010 Nisan), “Batı Anadolu’da Çekirge Felaketi (1850-1915)”, Belleten, Cilt LXXIV: 127-180.
- Yıldırım, Mehmet Ali (2014), “Birinci Dünya Savaşı Yıllarında Osmanlı Devleti’nin Beşinci Düşmanı: Çekirgeler”, Gaziantep University Journal of Social Sciens, Vol.13(4): 1017-1042.
- Kızılkaya, Oktay- Akay, Tolga (2017 Ekim), “ XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Kıbrıs’ta Çekirge İstilasına Karşı Alınan Tedbirler” Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Sayı (13) : 171-193.
- Erler, Mehmet (2010), Osmanlı Devleti’nde Kuraklık ve Kıtlık Olayları (1800-1880), İstanbul: Libra Yayınları. Çavuş, Remzi (2017), “Osmanlı Devleti’nde Çekirgelere Karşı Mücadele(1908-1918)”,Osmanlı Bilimi Araştırmaları, Cilt XVIII/2: 59-76.
- Demirtaş, M. (2010),” XVI. Yüzyılda Meydana Gelen Tabii Afetlerin İstanbul’un Sosyal Ve Ekonomik Hayatına Etkilerine Dair Bazı Misaller”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 4 (2): 38-50.
- Varol, Nehir -vd. (2019), ”Anadolu’da İklime Bağlı Kıtlık Afeti ve Risk Yönetimi”,Antropoloji, Sayı (37): 81-89.
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Yeditepe Üniversitesi