Bu çalışmanın amacı, modanın ve moda endüstrisinin özellikle de 1980’li yıllardan sonra, kadını estetik vegüzel olma yolunda toplumsal bir proje haline getirerek, bedeni nasıl daha fazla görünür kıldığını değerlendirmektir.Giyimin katı kurallarının gevşediği 20. Yüzyılın sonunda kapitalizm, dünyanın hemen her yerinde insanlaratemel yaşam biçimleri sunarken bu süreçte ortaya çıkan ürünlerin tüketicisi olmak için bir dizi kural ve sembolüöğrenme koşulunu da zorunlu hale getirmektedir.Sonuç olarak çeşitli sosyolojik çözümlemelerde de başat bir yer tutan beden kavramı ele alındığında, artık yeni“tasarı beden” leri tanımlayan belirgin bir dönüşüm sürecine girilmiştir. Bu dönüşüm süreci içinde de, modanınkadın bedenini tasarlamasındaki etkisi oldukça güçlü bir şekilde belirginleşmiştir.
___
KAYNAKÇA
• Batur, Enis; Kediler Krallara Bakabilir, Kuşbakışı Moda Tarihi,
Remzi Kitabevi,İstanbul,1996
• Barnard, Malcolm; Fashion As Communication, Routledge,1996
• Bocock, Robert; Tüketim, Dost Kitabevi, Ankara,1997
• Barcan, Ruth; Regaining What Mankind Has Lost Through
Civilization: Early Nudism and Ambivalent Moderns” Fashion
Theory, V.Steele (ed.), Berg,Volume 8, Issue 1, pp 1-2,2002
• Crane, Diana; Moda ve Gündemleri, Çev:Özge Çelik,Ayrıntı
Yayınları:402, İnceleme Dizisi:187,İstanbul,2003
• Çabuklu, Yaşar; “Modern ve Postmodern Toplumlarda
Moda”,Virgül dergisi, Ocak 2003
• Davis, Fred; Moda, Kültür ve Kimlik, çev: Özden Arıkan,Yapı
Kredi Yayınları,İstanbul,1997
• Grogan, A.S.; Body Image: Understanding body dissatisfaction
in men, women & children. Routledge,1995
• Işık, Emre; Beden ve Toplum Kuramı, Bağlam Yayınları,1998
• Kaiser, Susan. B.; Social Psychology of Clothing: Symbolic
Appearances in Context, Fairchild Publications, New York,1998
• Nazlı, Aylin; Beden ve Tüketim: Tüketim Kültürü İçinde Kadın
Bedenine Bir Bakış, Sivil Toplum,2(8),2004,ss.25-34
• Nazlı, Aylin, “Görünmeyen” Bedenden “Görünen” Bedene:
Beden’in Sosyolojisi, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi/Journal of
Sociological Research 2005/2, ss.71-87
• Nazlı, Aylin, Modernin Ötekisi: Kadın ve Bedeni, Kadın
Çalışmaları Dergisi, I(I), 2006, s.10-15
• Roach, Mary Ellen, Musa, Kathleen Ehle, New Perspectives on
the History of Western Dress, Nutri Guides Inc.,1980
• Sayın, Önal; “Moda ve Toplumsal Katmanlar”, Sosyoloji Dergisi,
Ege Üniversitesi, Sayı:5, 1994
• Schilling, C., The Body and Social Theory. Sage Pub.,2000
• Tekelioğlu, Orhan; M.Foucault ve Sosyolojisi, Bağlam
Yayınları,1998
NOTLAR
Schilling, C., The Body and Social Theory. Sage Pub.,2000
Nazlı, Aylin; “Beden ve Tüketim: Tüketim Kültürü İçinde Kadın
Bedenine Bir Bakış”, Sivil Toplum,2(8),2004,s.31
Batur, Enis; Kediler Krallara Bakabilir, Kuşbakışı Moda Tarihi,
Remzi Kitabevi,İstanbul,1996,s.29
Crane, Diana; Moda ve Gündemleri, Çev:Özge Çelik,Ayrıntı
Yayınları:402, İnceleme Dizisi:187,İstanbul,2003,s.151
Nazlı, Aylin, “Görünmeyen” Bedenden “Görünen” Bedene:
Beden’in Sosyolojisi, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi/Journal of
Sociological Research 2005/2,s. 72-74
Işık, Emre; Beden ve Toplum Kuramı, Bağlam Yayınları,1998,s.14 ve
Nazlı, Aylin, “Görünmeyen” Bedenden “Görünen” Bedene: Beden’in
Sosyolojisi, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi/Journal of Sociological
Research 2005/2,s. 72-74
Işık, Emre; Beden ve Toplum Kuramı, Bağlam Yayınları,1998,s.14
Davis, Fred; Moda, Kültür ve Kimlik, çev: Özden Arıkan,Yapı Kredi
Yayınları,İstanbul,1997,s.190
Çabuklu, Yaşar; “Modern ve Postmodern Toplumlarda
Moda”,Virgül dergisi, Ocak 2003,s.52
Simmel’in endüstrileşme döneminin başladığı yıllarda metropol insanını
ve yaşadığı dönemi incelediği bu çalışmada modanın imitasyon ve farklılaşma
prensibine dikkat çekilmektedir. Simmel’e göre moda, sonsuza kadar
sürecekmiş gibi başlayıp aynılaşınca tekrar yeni arayışlar içine girer. Moda
aynılaşırsa yok olur. Hem gelecek hem de geçmişin eşiğinde durur ve güçlü
bir şimdi duygusu yaratır (Simmel,2008:112). Georg Simmel, Modern
Kültürde Çatışma, Der Konflikt der Kultur, Elçin Gen, Nazile
Kalaycı, Tanıl Bora (çev), Ali Artun ( Ed.), İletişim 955, 5.Baskı Şubat
, İstanbul
Batur, Enis; Kediler Krallara Bakabilir, Kuşbakışı Moda Tarihi,
Remzi Kitabevi,İstanbul,1996,s.227
Roach, Mary Ellen, Musa, Kathleen Ehle, New Perspectives on the
History of Western Dress, Nutri Guides Inc.,1980,s.13
Nazlı, Aylin, “Görünmeyen” Bedenden “Görünen” Bedene:
Beden’in Sosyolojisi, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi/Journal of
Sociological Research 2005/2,s. 84
Nazlı, Aylin; “Beden ve Tüketim: Tüketim Kültürü İçinde Kadın
Bedenine Bir Bakış”, Sivil Toplum,2(8),2004,s.27
Nazlı, Aylin; “Beden ve Tüketim: Tüketim Kültürü İçinde Kadın
Bedenine Bir Bakış”, Sivil Toplum,2(8),2004,s.26
Fred Davis, Moda, Kültür ve Kimlik, çev: Özden Arıkan,Yapı Kredi
Yayınları,İstanbul,1997
Fred Davis, Moda, Kültür ve Kimlik, çev: Özden Arıkan,Yapı Kredi
Yayınları,İstanbul,1997
Barnard, Malcolm; Fashion As Communication, Routledge,1996,
s.50-56
Kararsızlık (ambivalence) kavramını Fred Davis, birden çok anlamı
olan ancak kesinlikle anlamsız olmayan bir kavram olarak ele almaktadır.
Modanın cinsiyet üzerindeki karasızlığı da cinsiyet üzerindeki söylemlerin
kadınlar ve erkekler için farklı dönemlerde farklı anlamlara gelmesini ifade
eder. Fred Davis, Moda, Kültür ve Kimlik, çev: Özden Arıkan,Yapı
Kredi Yayınları,İstanbul,1997
Sağlık ve zindelik salgını 1970’lerin ortalarında yayılmaya başlar başlamaz
moda, jimnastik salonlarında, jogging ve bisiklet parkurlarında
görülen çeşit çeşit giysileri kendine mal etmiş, onlara stil kazandırmış ve
sahip çıkmıştır, o kadar ileri gitmiştir ki bu akım, moda bilinci gelişmiş
birçok kadın artık modanın bir zamanlar vücutlarının “güzel görünmesini”
sağlayan o “küçük beyaz yalanlardan”, kamuflajlardan, gözbağlarından
sunmadığını söyleyerek şikayet etmektedir (Davis,1997:193).
Birçok moda tasarımcısı için ise, moda kadını cinsel obje haline sokmanın
ötesinde kendi özgürlüğünü kazanan, kendine güvenen, bedeniyle
barışık kadını anlatmaktadır.
Fred Davis, Moda, Kültür ve Kimlik, çev: Özden Arıkan,Yapı Kredi
Yayınları,İstanbul,1997,s.194
Cassell,1974’den aktaran s.87, Crane, Diana; Moda ve Gündemleri,
Çev:Özge Çelik, Ayrıntı Yayınları: 402, İnceleme Dizisi: 187, İstanbul,
, s.167
Kaiser,Susan. B.; Social Psychology of Clothing:Symbolic
Appearances in Context, Fairchild Publications, New York, 1998,
s.97-141
Nazlı, Aylin, “Görünmeyen” Bedenden “Görünen” Bedene:
Beden’in Sosyolojisi, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi/Journal of
Sociological Research 2005/2,s. 81-83
Işık, Emre; Beden ve Toplum Kuramı, Bağlam Yayınları,1998, s.153-160
Grogan, A.S.; Body Image: Understanding body dissatisfaction in
men, women & children. Routledge,1995
Crane, Diana; Moda ve Gündemleri, Çev:Özge Çelik,Ayrıntı
Yayınları:402, İnceleme Dizisi:187,İstanbul,2003,s.265,266
Fred Davis, Moda, Kültür ve Kimlik, çev: Özden Arıkan,Yapı Kredi
Yayınları,İstanbul,1997,s.194
Nazlı, Aylin, “Modernin Ötekisi: Kadın ve Bedeni”, Kadın
Çalışmaları Dergisi, I(I), 2006, s.11-13
-