Devrim Sonrası “İlk Sovyet Modası’nın” Oluşturulmasına Popova ve Stepanova’nın Konstrüktivist Yaklaşımlarının Etkisi

Sanayi devriminin ardından, Avrupa’da yaşanan sosyo-ekonomik olaylar, değişen dünya görüşü ile birlikte birçok ülkede değişimve dönüşümlerin sinyallerini vermiştir. 20. yüzyıl başlarında bu değişimin algılama biçimlerine olan etkisi sanatta kendinigöstermiş ve birçok sanat hareketinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Sanatçılar natüralist üslubu reddederken ilerici olmakve kendi çağının anlayışını ortaya koymak için makineleşmeden ilham almışlardır. Ekim Devrimi, üretim biçiminin değişmesini,üreten sınıfın örgütlenmesini beraberinde getirirken; değişen ideolojiye bağlı olarak toplum her alanda yeniden inşa edilmeyebaşlanmıştır. Kapitalist dünya görüşünün kalıntıları olarak eski düzene ait ne varsa reddedilerek, makineye dayalı üretimi öneçıkaran yeni bir düzenin gücü vurgulanmaya çalışılmıştır. 1920'li yıllardaki bu yeniden inşa sürecinde “İlk Sovyet Modası” olarakbilinen tasarımları üreten Popova ve Stepanova ise Konstrüktivist yaklaşımlarını tekstil tasarımlarına uygulayarak, Sovyet tekstiltasarımlarında önemli bir dönüm noktası oluşturmakla kalmamış baskı desen tarihine ideolojik yaklaşımla üretilmiş tekstil baskıtasarımları kazandırmışlardır. Tekstil baskıcılığındaki desen birikimi, 20. yüzyıl başlarına kadar gelenekten ilham alınan, çoğunluklada Doğu'ya özgü desenlerin tekrar üretilmeleri ile oluşturulmuştur. Bu desenlerin tekstil tarihine kazandırılmasında ressamlarınkatkıları oldukça fazla olmakla birlikte, tasarımcıdan çok fabrikaların isimlerinin öne çıktığı görülmektedir. 19.yüzyılsonu ve 20.yüzyıl başlarına gelindiğinde ise çağdaş sanat hareketlerinin, tekstil baskıcılığını etkilediğini ve dönemin avant-gardesanatçılarının kendi anlayışlarını tekstil tasarımlarına da yansıttıkları izlenmektedir. Bu çalışmada sanat yaşamlarına birer ressamolarak başlayıp, “İlk Sovyet Modasının” oluşturulmasında moda ve tekstil tasarımcıları olarak çalışan Popova veStepanova’nın, Konstrüktivist sanat anlayışlarını yansıttıkları çalışmalarına değinilecektir.
Anahtar Kelimeler:

-