Çağdaş Tekstil Sanatında Aplike Tekniği

Tarihsel süreçte, çeşitli tekstil yüzey teknikleri geliştirildiği bilinmektedir. Keçe, dokuma, örme gibi teknikler ile yapılan tekstil yüzeyleri üzerine ise zamanla baskı, boyama, kırkyama, işleme, yorganlama (kapitone), aplike gibi teknikler ile uygulamalar yapılmıştır. Bu makalede; dikiş tekniklerinden biri olan ve geleneksel bir tekstil yüzey tekniği olan aplike tekniğinin çağdaş tekstil sanatındaki yerinin araştırılarak geçmişten günümüze nasıl uygulandığı, çağdaş tekstil sanatı için hangi önerilerin geliştiği gibi konuların araştırılması amaçlanmıştır. Bu bağlamda çalışmada öncelikle, tekstil yüzeylerinde genellikle bir kumaş parçasının başka bir kumaş yüzeyine çok çeşitli yollarla uygulanması ile elde edilen aplike tekniğinin tanımlarına, bilinen bazı aplike türleri ve dikiş çeşitlerine yer verilerek, 20. yüzyıl başından itibaren çağdaş tekstil sanatının gelişimi ve çağdaş tekstil sanatında aplike tekniğinin yeri incelenmiştir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği çalışmanın temel bulguları bu alanda eserleri olan sanatçılarla yapılan açık uçlu anket çalışmasından elde edilmiştir. Ayrıca, anket çalışmasından elde edilen bulguları desteklemek amacı ile çalışmalarında aplike tekniğini kullanan çağdaş tekstil sanatçılarının uygulamaları ve teknikleri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Aplike tekniği, kırkyama, yorganlama tekniği, tekstil yüzey teknikleri, çağdaş tekstil sanatı

The Applique Technique in Contemporary Textile Art

It is known that various textile surface techniques have been developed in the historical process. The applications were made by using printing, dyeing, patchwork, embroidery, quilting and applique on the textile surfaces made with techniques such as felt, weaving and knitting over time. In this article; it is aimed to search the place of appliqué technique, which is one of the sewing techniques and a traditional textile surface technique, in contemporary textile art, how it has been applied from the past to the present, and what suggestions have developed for contemporary textile art. In this context, first of all,the development of contemporary textile art and the place of applique technique in contemporary textile art have been examined since the beginning of the 20th century. Also, the definitions of the appliqué technique, which is obtained by applying a piece of fabric to another fabric surface in various ways, on textile surfaces, have been examined by giving place to some known appliqué types and sewing types. The main findings of the study, in which the qualitative research method was adopted, were achieved from the open-ended survey conducted with the artists who have works in this field. In addition, the practices and techniques of contemporary textile artists who use the applique technique in their works were examined to support the findings obtained from the survey study.

PDF

___

Akbostancı, İ. (2014). 20. ve 21. yüzyıllarda tekstil baskı tasarımı ve üretiminin değişen tanımı, Sanat- tasarım dergisi, (5), 36.
Artnet. (n.d.). Choi So Young. http://www.artnet.com/artists/choi-so-young/
Betterton, S. (2011). The history of quilts and patcwork worldwide with photographic reproductions. England: Read Book Ltd.
Dougherty, L. (n.d.). About Ann, Curator nc museum of art. http://quiltartisannharwell.com/about-ann/
……….(2002). Exploring Textile Art. Minnesota: Creative Publishing İnternational.
Gass, L. (n.d). Threading the past. https://lindagass.com/SanFranciscoBay/ThreadingThePast.html
Gillow, J. and Barnard, N. (2008). Indian textiles. London: Thames & Hudson Ltd.
Günay, A. (2011). Giyside sanatsal yaklaşım, Akdeniz sanat dergisi , 4 (7), 52.
Günay, D. (2002). Sanayi ve sanayi tarihi. Mimar ve mühendis dergisi, (31), 8-14.
Gür Üstüner, S. (2018). Türkiye’de tekstil sanatının bugünü. Uluslararası kültür, sanat ve toplum sempozyumu bildiriler kitabı içinde. (s. 1039). 18-20 Ekim 2018, Van, Türkiye, Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
Halaçeli, H. (2011). Dokuma, sıkıştırma-rezerve boyama tekniği ile kumaş yüzeylerinde üç boyutluluk araştırmaları. Tekstil mühendisleri odası, 18 (8), 33.
Hall, C. A. ve Kretsinger, R. G. (2015). The Romance of the patcwork quilt in america in three parts: history and quilt patches- quilts, Antique and modern –quilting and quilting designs. england: wellhausen press.
Hidreley. (n.d.). Artist uses vintage textiles to create sculptures of dogs, and the result ıs surprisingly beautiful. https://www.boredpanda.com/textile-dog-sculptures-holy-smoke-helen-thompson/?utm_source=google&utm_medium=organic&utm_campaign=organic
Jacquard Products. (n.d.). Linda Gass. https://www.jacquardproducts.com/linda-gass
Kapar, S. (2018). Çağdaş sanatta alternatif malzeme olarak tekstil ve zanaatten sanata dönüşümü, Journal of arts, 1 (2), 47. 10.31566/arts.2018242273
Kaygusuz, B. G. (2019). Kumaş üzerine işlenen hikayeler. İdil sanat ve dil dergisi, (59), 893.
Keser, N. (2016). İplik sanatı: sanat alanına kabul edilme mücadelesi ve çağdaş bir sanat dalı olarak yükselişi. Humanitas - uluslararası sosyal bilimler dergisi, (8), 172.
KK1. (2017). Dragonfly [Stitched fabric, 230x215cm]. Mine Art Gallery, Türkiye. Erişim adresi: http://ahuakkan.blogspot.com/2017/02/dragonfly-sewed-fabric-230x215cm-2017.html
KK2. (2018). Princes Risborough Church Street 2 [Dantel, şifon, organze, pamuk, ipek ve ışıltılı kumaş artıklarının katmanlar halinde birbirine dikilmesi ile]. Londra, İngiltere. Erişim adresi: https://www.artintextiles.co.uk/piece-piece-hand-eye-magazine-feb-2019/
KK3. (2019). Broom Jumpers [Pamuk, yün ve şifon ile kapitone ve aplikenin kullanıldığı çalışma]. Claire Oliver Gallery, ABD. Erişim adresi: https://www.artsychowroamer.com/blog/2020/12/7/bisa-butler-giving-back-identity-history-and-legacy
KK4. (2016). Kilclooney Dolmen, [taş yapıları yansıttığı bir çalışması, 58" wide x 35" high (147 cm x 89 cm)]. ABD. Erişim adresi: https://www.labadiefiberart.com/quilt-gallery/friary-wall/index.php
KK5. (2019). Travelling Through the Land of Non Sense, [Doğal pamuklu taban bezi ile eko-baskılı kumaş katmanları ve ipek iplikler ile.]. Exhıbıtıons, festıval of quılts, natural selectıon, ross belton, textıle art, Hollanda. Erişim adresi: https://moderneccentrics.wordpress.com/2019/08/02/natural-selection-at-the-festival-of- quilts/
KK6. (2020). Gentle Men On The Street. [56"h x 51"w x 4"d. pamuk, polyester, naylon, geri dönüştürülmüş giysiler ve düğmeler ile el dikişi, işleme, örgü ve tığ işi kullanılarak,eko-keçe ve ahşap çerçeveye gerilmiş kanvas üzerine.]. 11. "Lozan'dan Pekin'e" Uluslararası Lif Sanatı Bienali, Çin, ABD. Erişim adresi: https://mariebergstedtartist.com/artwork/4801034-Gentle-Men-on-the-Street.html
KK7. (2010). Peony Dimensions. [48”x 45”]. Japonya. Erişim Adresi: https://www.artemorbida.com/intervista-con-noriko-endo/?lang=en
KK8. (2018). Elfin. [Kanvas üzerine dikişli kumaş, 65 2/5 × 98 2/5 inç, 166 × 250 cm.], Galerie Lelong & Co., Paris, New York, Miami, Erişim adresi: https://www.artsy.net/artwork/ramazan-bayrakoglu-elfin-1
KK9. (2016). Seelengarten, [12 dikili kolaj, 15 x 15 cm], The wind of change, exhibition of sewn collages, Almanya. Erişim adresi: https://www.goodvibration.ch/the-wind-of-change.html
KK10. (t.y.). Grounded, [Elde boyanmış, ipek, tafta, iplik, boncuk ve düğmeler ile, makine ve el aplikeli, kapitone işlemeli, 54" x 39"], ABD. Erişim adresi: https://www.facebook.com/rosaliedacetextileartist/photos/a.214348675716681/21435731571581
Kleeman, C. (n.d.). Artist Statement. http://www.cathyquilts.com/statement.php
Koşar, A., T. (2017). Çağdaş sanat disiplinleri arası etkileşimlerde lif sanatı. İdil dergisi, 6 (35), 2038-2047.
Kozbekçi Ayranpınar, S. (2017). Giyim modasına doku ve boyut kazandıran aplike tekniği. İnönü üniversitesi sanat ve tasarım dergisi, 7(16), 206-207.
Kozbekçi Ayranpınar, S. (2019). Giyim modasında kültürel kimliğin örneklerinden; mola aplikeleri. Sanat ve tasarım dergisi, 8 (2), 34.
Lesso, L. (2020). Art, activism and protest: the arresting ımagery of faith ringgold. https://blog.fabrics-store.com/2020/09/13/art-activism-and-protest-the-arresting-imagery-of-faith-ringgold/
Mauze, M. (1999). Michel perrin, tableaux kuna. les molas, un art d'amérique. C. levi strauss (Ed.), L’Homme içinde (s. 303-304). Paris: Sosyal Bilimler Yüksekokulları Yayınları.
Meriç, D., Kurtuldu, E. ve Dinç Önlü N. (2018). Geleneksel el sanatlarının günümüze etkilerine bir örnek: yaratıcı endüstrilerin tekstil tasarımı bağlamında incelenmesi, M. A.
Eroğlu ve l. Geleishvili (Ed.). Uluslararası türk kültür ve sanatlarını tanıtma sempozyumu-çalıştayları içinde (s. 31). 20-25 Mart 2018, Tiflis, Gürcistan: Universitas Tphilisensis.
Meriç, D. ve Kozbekçi Ayranpınar, S. (2019). Gelenek-gelecek ilişkisinin 21. yüzyıl tekstil sanatına kavramsal açıdan yansımaları. Ulakbilge sosyal bilimler dergisi, , 7 (37), s. 425. 10 7816/ulakbilge-07-37-03
Not just a label. (n.d.). No. 10 runway, Nguyen Cong Trı. https://www.notjustalabel.com/collection/nguyencongtri/no10-runway
Nudelman, Z. (2016). The art of couture sewing. London: Bloomsbury Publishing.
Opening Night Supplies. (n.d.). Embroidered applique and motifs. https://www.openingnightsupplies.com/collections/embroidered-applique-and-motifs
Öngen, A. G. (2016). Geleneksel tekstil teknikleri ışığında günümüzün giyilebilir sanat algısı. İdil dergisi, 5 (24), 1240-1242.
Özcan, N. ve Alp, K. Ö. (2020). Güncel sanatta tekstil heykellerin temsil niteliği. GSF sanat dergisi, 13 (25), 338.
Özdemir, M., Odabaşı, E. ve Eken, Y. (2018). Deri yüzey süslemede kullanılan aplike tekniği. İdil dergisi, 7 (50), 1208.
Ricov, P. M. (2020). Sashıko and boro japanese handıcraft technıques as an area of research and ımpetus ın textıle desıgn. Lisans Tezi. Zagreb Üniversitesi, Tekstil Teknolojisi Fakültesi, Hırvatistan.
Belton, R. (2019, August 2). Exhıbıtıons, festıval of quılts, natural selectıon. https://moderneccentrics.wordpress.com/2019/08/02/natural-selection-at-the-festival-of-quilts/
Packer, C. E. (2010, May 3). The evolution of craft in contemporary feminist art. Scripps Senior Theses. https://scholarship.claremont.edu/scripps_theses/23/
Rundle, K. (2020, October 13). The making of norman, [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=pIpsfv2nh4U
Russeth, A. (2016, March 1). The storyteller: at 85, her star still rising, faith ringgold looks back on her life in art, activism, and education. https://www.artnews.com/art-news/artists/the-storyteller-faith-ringgold-5918/
Sakalauskaite, J. (2011). Lif sanatının kavramsal sanatla ilişkisi, Akdeniz sanat dergisi, 4 (7), 38-39.
So-Young, C. (2010). A Sightseeing City [185 x 483 cm. (72 7/8 x 190 1/8 inç, Tuval üzerine denim, kablo, iplik ve akrilik.]. Lıve auctıon 2883, Asıan 20th century & contemporary art. Korea. Erişim adresi: https://www.christies.com/en/lot/lot-5511548
Stone, S. Fsdc. (n.d.). Stitched & constructed textiles, about Sue. https://societyofdesignercraftsmen.org.uk/our-makers/sue-stone
Şahin, Y. (2000). Kumaşla resim sanatı, Art- dekor dergisi, (89), 139-140.
Şahin, Y. (2016). Her yönüyle günümüz zonguldak işlemeleri ve replikalar. (1). Ankara: Ürün Yayınları.
Tan, Ö. (2019). İşleme sanatının çağdaş bir malzemesi olarak seramik (Tez no: 579546) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi].
Tok Dereci, V. (2014). “Doku'nuşlar” tekstil sergisi üzerinden tekstil sanatında mekan, malzeme, biçim ilişkisi, Yedi:sanat tasarım ve bilim dergisi, (12), 53-63.
Uğurlu, S. S. (2018). Geleneksel tekstil teknikleriyle yeni sanatsal çalışmalar (Tez No: 541153) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Ulusal Tez Merkezi].
Van Broekhoven, H. (2019). Textiel Plus Wedstrijd, [dikiş ve dövme tekniği ile metal ve kumaştan tekstil heykeli]. Wormerveer, Holland. https://textielplus.nl/artikelen/hanneke-van-broekhoven/
Westover Gallery. (n.d). Artwork by Katy Rundle. https://www.westovergallery.co.uk/artist/katy-rundle