Türkiye'nin Gelecek Siyasi Sistem Tercihi Rasyonelleştirilmiş Parlamentarizm, Yarı-Başkanlık ve Başkanlık Sistemleri

Türkiyede siyasi sistem arayışları ile başkanlık veya yarı başkanlık sistemine geçiş tartışmaları, yeni Anayasa yapım süreciyle birlikte yeniden gündeme gelmiştir. Parlamenter rejim geleneğinden gelen Türkiyede siyasi uzlaşma kültüründeki eksiklik, siyasi istikrarsızlık, yasama organı üyelerinin etkisizli- ği, yürütme organının sorumluluğunu harekete geçirme yollarının zayıflığı eleştirileri üzerinden mevcut siyasi sistemi değerlendirmek gerekmektedir. Her siyasi sistemin kendi açısından yararları ve sakıncaları olduğundan, Türkiyede hükümet istikrarının yanı sıra siyasi istikrarı da sağlayacak, denge ve fren mekanizmalarının olduğu gerçek kuvvetler ayrılığını hayata geçiren, temel hak ve özgürlüklerin, demokrasinin ve hukukun üstünlüğünün korunmasına hizmet eden bir siyasi sistem için gerekli düzenlemeleri yapmak ve yeni bir yönetim anlayışı geliştirmek gerekmektedir.

Turkey has been exposed to the issue of adapting new governmental system and switching to a presidential or semi-presidential system with the new constitution-making process. Current parliamentary democracy of Turkey should be discussed to help resolve political problems such as lack of consensus, political i nstability, ineffectiveness of the members of the parliament and lack of control the government. There is no governmental system with zero problems. Thus, in Turkey, a new approach of governing is needed to address political and governmental stability, separation of Powers with checks and balances, and guarantees fundamental rights and freedoms, democracy and the rule of law.

___

  • ATLAY, Kamil, “Türk Parlamento Hukukunda Gensoru”, Yasama Dergisi, Sayı: 16, Eylül - Ekim - Kasım - Aralık 2010.
  • ARMAĞAN, Servet, 1961 Anayasası ve Bakanlar Kurulu, İstanbul 1978.
  • BAKIR, Gönül, 1982 Anayasası’nda Güçlü Yürütmenin Kökenleri, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
  • GÖZLER, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi Cilt I, Bursa, Ekin Yayınevi, 2011
  • GÖZLER, Kemal, “Türkiye’de Hükümetlere Nasıl İstikrar ve Etkinlik Kazandı- rılabilir? (Başkanlık Sistemi ve Rasyonelleştirilmiş Parlamentarizm Üzerine Bir Deneme),” http://www.anayasa.gen.tr/istikrar.htm.
  • KOCAMAN, Habip, Parlamenter Denetim Yolları: Genel Görüşme, Meclis Araştırması, Meclis Soruşturması ve Gensoru, Yasader, 5-6 Kasım, 2009 Ankara.
  • NEZİROĞLU, İrfan, Türk Parlamento Hukukunun Temel Kavramları, Seçkin, Ankara, 2008
  • ONAR, Erdal, “1982 T.C. Anayasasında Türkiye Büyük Millet Meclisinin Hü- kümeti Denetleme İşlevi”, 6. Milli Egemenlik Sempozyumu, Milli Egemenlik ve TBMM, TBMM Kültür ve Sanat Yayın Kurulu Yayınları No:48, Ankara.
  • ÖZBUDUN, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Ankara 2010.
  • ÖZBUDUN, Ergun, Parlamenter Rejim’de Parlamentonun Hükümeti Murakabe Vasıtaları, Ankara, 1962.
  • ÖZER, M. Akif, “TBMM’ce Uygulanan Parlamento Denetimi: Eleştirel Bir İnceleme”, Amme İdaresi Dergisi, S. 33, Haziran 2000, s . 49. Ocak-Şubat-Mart-Nisan 2009.
  • SAĞLAM, Salih, TBMM’nin Hükümeti Denetleme İşlevi Açısından Bir Model Olarak Avam Kamarası Bünyesindeki Bakanlıklar ile İlgili Özel Komisyonlar, Yasama Dergisi, Sayı 11: Ocak – Şubat – Mart – Nisan / 2009.
  • TANÖR, Bülent- YÜZBAŞIOĞLU Nemci, 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, İstanbul 2004.
  • TEZİÇ, Erdoğan, Anayasa Hukuku, İstanbul 2004.
YASAMA DERGİSİ-Cover
  • ISSN: 1306-6250
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2006
  • Yayıncı: YASAMA DERNEĞİ