Alkali-silika reaksiyonu (ASR) betonda büyük genleşmelere yol açarak betonun çatlayıp kısa sürede bozulmasına yol açan kimyasal bir reaksiyondur. Sıcaklık, nem ve basıncın artması da bu reaksiyonları arttırmaktadır. Bu çalışmada, farklı agregalarla üretilen silis dumanı katkılı harçlarda alkali silika reaksiyonunun (ASR) gelişimi araştırılmıştır. Harçların üretiminde doğal kum, kırma kum, beton atığı kum ve mermer atığı kum kullanılmıştır. Silis dumanı, harçlara çimentoyla %0, %10, %20, %30 ve %40 oranlarında ağırlıkça yer değiştirilerek katılmıştır. ASR deneyi, ASTM C 1260 standardına göre gerçekleştirilmiştir. Harç çubukları (25x25x285 mm) 14 gün boyunca yüksek alkali ortamda ve yüksek sıcaklığa maruz bırakılmıştır. Daha sonra boy değişimleri ölçülerek silis dumanı ve agrega tipinin ASR üzerindeki etkisi belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, en fazla genleşme doğal kumda görülürken, en az genleşme de kireçtaşı kökenli agregalarla üretilen harçlarda görülmüştür. Diğer yandan silis dumanının %10-30 arasında kullanılmasıyla, tüm harçlarda ASR etkisinin önemli derecede azaldığı görülmüştür. Anahtar kelimeler: Silis dumanı; puzolan; harç; alkali-silika reaksiyonu

Alkali-silica reaction (ASR) is a chemical reaction that cause to cracking and led to deterioration of concrete in a short time because of led to huge expansion in the concrete. The increase of temperature, humidity and pressure increases these reactions. In this study, the alkali silica reaction (ASR) development was investigated in silica fume blended mortars produced with different aggregates. In the production of mortars, natural sand, crushed sand, waste concrete sand and waste marble sand were used. Silica fume was replaced with cement in ratio of 0%, 10%, 20%, 30% and 40% by weight in the in the mixtures. ASR test was conducted according to ASTM C 1260 standards. Mortar bars (25x25x285 mm) have been exposed to high alkali environment and high temperatures for 14 days. Then, the influence of aggregate type and silica fume was determined on the effect of ASR by measuring the length change of mortar bars. According to the results obtained, the maximum expansion was seen in mortars with the natural sand, and the minimum expansion was observed in mortars produced with limestone aggregate origin. On the other hand, by use of silica fume in ratio of 10%-30%, it was observed that expansion of all the mortars was significantly decreased. Keywords: Silica fume; pozzolan; mortar; alkali-silica reactivity.