Türkiye arıcılık sektöründeki desteklemelerin kovan sayısı ve bal üretim miktarları üzerine etkilerinin değerlendirilmesi

Hayvancılık sektörleri içerisinde arıcılık sektörü 2000’li yıllardan sonra destekleme kapsamına alınmıştır. Bu çalışmanın amacı arıcılık sektörüne 2003-2007 yılları arasında verilen süzme bal desteği ile 2008 yılından günümüze kadar uygulanmakta olan ve üretim miktarından bağımsız olarak kovan sayısına göre verilen arılı kovan desteğinin yıllar içerisinde arılı kovan sayısı ve bal üretim miktarlarına etkisinin değerlendirilmesidir. Araştırmanın materyalini TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) ve AKS (Arıcılık Kayıt Sistemi) verileri oluşturmuştur. Çalışmada iki farklı tip destekleme dönemindeki bal üretim miktarı, arılı kovan sayısı, kovan başına verim rakamları ve bunlarda yaşanan değişimler ayrı ayrı ele alınmıştır. Çalışmada bağımsız değişkenler ve bağımlı değişken arasındaki ilişkinin modelinin belirlenmesinde Binary Lojistik Regresyon analizi kullanılmıştır. Destekleme tipinin değişimi ile beraber kovan sayılarındaki farklılık, yıllık bazda kovan sayılarındaki artışlar, bal üretim miktarları arasındaki farklılıklar iki destekleme dönemi için istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Destekleme tip 1'deki bal üretim miktarındaki azalma riski tip 2'ye geçişteki bal üretim miktarı azalma riskine kıyasla 4,848 kat daha fazladır. Tip 2 desteklemede kovan sayısı miktarında artış gösterme eğilimi, Tip 1 desteklemeye kıyasla 1,128 kat daha fazladır. Destekleme tipindeki değişim bal üretiminde risk faktörü olarak düşüş (negatif) eğilimi gösterirken, toplam kovan varlığında ise yükseliş eğilimi göstermektedir. Devletler desteklemeler aracılığıyla sektörlere yön verebilme yetisine sahiptir, arıcılık sektörü için de bu durum geçerlidir. Yukarıda bahsi geçen tüm nedenlerden dolayı arıcılık sektörüne yönelik desteklemeler kovan sayısını artırmaktan ziyade kovan başına verimi artıracak nitelikte olmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

arıcılık sektörü, bal üretimi, kovan sayısı, desteklemeler, lojistik regresyon

Assessment of the effects of subsidies to the beekeeping sector in Turkey on the number of hives and amount of honey produced

The beekeeping sector was included in the scope of government subsidies only after 2000s. The purpose of this study is to assess the effect of extracted honey subsidy granted to the beekeeping sector between 2003 and 2007 and the hive subsidy granted based on the number of hives, regardless of the amount of production, since 2008 on the number of hives and the amount of honey production. The material of the study consists of the data from the Turkish Statistical Institute's (TURKSTAT) databases and the AKS (Beekeeping Registration System). The study addresses the figures regarding the amount of honey production, number of hives, yield per hive in the two different subsidy periods as well as the changes in these figures over time. Binary Logistic Regression analysis was employed to identify the relationship between the independent variables and dependent variables. The differences between the number of hives, annual increase in the number of hives and amount of honey production in the two different subsidy periods were found to be statistically significant (p<0.05). The risk of honey production falling under the Type 1 subsidy is 4.848 times the risk of honey production falling under the Type 2 subsidy. The tendency of the number of hives to increase under Type 2 subsidy is 1.128 times higher than that under Type 1 subsidy. Switching to the new type of subsidy resulted in a decreasing (negative) trend for honey production, but an increasing trend for total number of hives. Governments are able to steer the development of the sectors by providing subsidies, which applies to the beekeeping sector as well. Due to the abovementioned reasons, the subsidies granted to the beekeeping sector should be aimed at increasing the yield per hive, rather than increasing the number of hives.

Keywords:

Beekeeping sector, honey production, beehives number, subsidies, logistic regression,

PDF

___

Çevrimli M, Sakarya E (2018): Türkiye arıcılık sektöründe mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 15(1), 58-67.
Çevrimli MB, Sakarya E (2014): Türkiye’de arıcılık sektörüne yönelik destekleme politikaları etkilerinin değerlendirilmesi. 4. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi. 5-9 Kasım, 2014. Muğla-Türkiye.
Çevrimli MB, Sakarya E (2018). Structural characteristics and problems of beekeeping enterprises in Aegean Region example. Eurasian Journal of Veterinary Sciences, 34(2), 83-91.
Engindeniz S, Markovic T, Uçar K, Engindeniz D, Kokot Z (2016): Recent developments in honey production and marketing of Turkey and Serbia, 5th International Mugla Beekeeping and Pine Honey Congress, November 1-5, 2016. Mugla-Turkey
FAOSTAT (2018): Beekeping statictics. Food and Agriculture Organization of The United Nations Statistics Division, Access link: http://faostat3.fao.org/download/Q/*/E. Erişim tarihi: 01.11.2018
IBM Corp. Released (2017): IBM Corp. Released 2017. IBM SPSS Statistics for Windows, Version 25.0. Armonk, NY: IBM Corp.
Kalaycı Ş (2010): SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. 5. Baskı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara, Türkiye.
Köseman A, Şeker İ, Karlıdağ S, Güler H (2016): Arıcılık faaliyetleri-I arı yetiştiricilerinin sosyo-demografik özellikleri, problemleri ve beklentileri ile arıcılıkta idari ve iktisadi mevcut uygulamalar. Kocatepe Veteriner Dergisi, 9(4), 308-321.
Özsayın D, Karaman S (2018): Arıcılık işletmelerinde bal üretim maliyetlerinin belirlenmesi. 2. Uluslararası Bilimsel ve Mesleki Çalışmalar Kongresi, 5-7 Temmuz, 2018. Nevşehir-Türkiye.
Öztürk H, Gülpınar V (2012): Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı arıcılık politikaları ve desteklemeler. 3. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi, 01-04 Kasım, 2012. Muğla-Türkiye.
Sarıözkan S, İnci A, Yıldırım A, Düzlü Ö (2009): Kapadokya’da arıcılık. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 6(2), 143-155.
Sıralı R, Konak F, Cınbırtoğlu Ş (2013): Ülkemizdeki arıcılık desteklemeleri. Arıcılık Araştırma Dergisi 9, 14-19.
TÜİK (2018): Hayvancılık istatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu. Access link: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=101&locale=tr. Erişim Tarihi: 01.10.2018
Uzundumlu A, Aksoy A, Işık HB (2011): Arıcılık işletmelerinde mevcut yapı ve temel sorunlar; Bingöl ili örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42(1), 49-55.