Hayvan kesiminde gönenç (refah) kıstasları
Geleneksel Batı düşüncesi, Batılı olmayanlara oranla hayvanlara karşı daha az saygılı olsa da çağdaş hayvan hakları düşüncesinin doğuşu Batı’da gerçekleşmiştir. Avrupa Birliği (AB), Amsterdam Antlaşmasında (1 Mayıs 1999) hayvan gönencinin korunması “düşüncesi” ilk kez gündeme getirilmiş, hayvanlardan “hissedebilen varlık” olarak söz edilmiştir. Hayvanın yaşamına ilginin artması, beraberinde hayvan gönencinin bilimsel bir konu olarak araştırılıp tartışılmasını getirmiş, hukuksal düzenlemelere gidilmesini yolunu açmıştır. Avrupa Konseyi 1979 yılında, hayvanların kesim ve öldürülmelerine yönelik uygulamalar için hazırlamış olduğu 88/306/EEC sayılı Konsey Kararını imzaya açmış, ilgili karar topluluk üyeleri tarafından onaylanmıştır. AB devletleri hayvan gönencine ilişkin standartları güncelleştirmiş ve 22 Aralık 1993 tarihli 93/119/EC direktifle bunlar uygulamaya konmuştur. AB ülkeleri hayvansal üretim ve ticarette Türkiye’de hayvancılık işletmelerinin onay numarası alabilmeleri için hayvan sağlığı yanında hayvan gönencini de önemli kıstaslar arasına almıştır. Türkiye’de bugüne kadar kesimhanelerde hayvan gönencine ilişkin ayrı bir mevzuat olmasa da hayvanların gönencinin gözetildiği ve uygulama detaylarının görüldüğü hükümler bulunmakta, kanatlı kesimhanelerinde kesim öncesi bayıltılmalara ilişkin yöntem hali hazırda uygulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Türkiye, kanunlar, hayvan refahı, hayvan kesimi
Welfare eriteria in animal slaughter
Traditional Western thought, less respectful for the animals thanks to non western people but the birth of the modern animal rights idea was in the West. European Union (EU) was brought about the protection of animal welfare for the first time at the Amsterdam Treaty (May 1, 1999), animals was talking about that “they were asset which can feel.” The growing interest in animal brought animal welfare as scientific investigation and discussed area, it provided preparing of legal arrangements. European Council opened the Council Decision 88/306/EEC for signature in applications for slaughtering and killing animals in 1979, that decision was approved by the members of the community. EU members improved states on the terms of the current animal welfare and this situation has been implemented directive 93/119/EC, dated December 22, 1993. EU countries take animal health and also animal welfare as an important criteria to receive an acknowledgment number of livestock enterprises in Turkey for animal production and trade. Up to days, there isn’t a separate legislation for the animal welfare at slaughterhouse in Turkey. Implementation details of animal welfare provisions are provided stun before cutting method already being implemented in the poultry slaughterhouse.
Keywords:
Turkey, legislation, animal welfare, slaughter,
___
- 1. Anıl MH ve Ark (2005): Koyunlarda Dini Kesim İle Kesim Öncesi Bayıltmayı İçeren Metotların Karşılaştırılması ve Kan Akımında, Hematokrit Değerde ve Et Kalitesi Parametlerinde Farklılığın Bulunmaması. 125-128. Türkiye’de Birinci Hayvan Refahı ve Veteriner Hekimliği Eğitimi Konferansı, Twinning Project TR02/IB/AG-01 European Union Financia Assistance Programme to Turkey, Ankara.
- 2. Arık M (2005): Türkiye’de Hayvan Refahına İlişkin Mevzuatın Uygulanması. 9-13. Türkiye’de Birinci Hayvan Refahı ve Veteriner Hekimliği Eğitimi Konferansı, Twinning Project TR02/IB/AG-01 European Union Financia Assistance Programme to Turkey, Ankara.
- 3. DeGrazia D (2006): Hayvan Hakları (Çev. Hakan Gür). 15, 16, 20, 22, 39. Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
- 4. Harung J, Briese A, (2005): Türkiye’de Birinci Hayvan Refahı ve Veteriner Hekimliği Eğitimi Konferansı Önsöz. 5. Twinning Project TR02/IB/AG-01 European Union Financia Assistance Programme to Turkey, Ankara.
- 5. Özdemir İ (2005): Kesimhanelerde Hayvan Refahına İlişkin Konferans Metin Özeti. 31-32. Türkiye’de Birinci Hayvan Refahı ve Veteriner Hekimliği Eğitimi Konferansı, Twinning Project TR02/IB/AG-01 European Union Financia Assistance Programme to Turkey, Ankara.
- 6. Özgür A (2005): Hayvan Gönenci Açısından Türkiye’deki Veteriner Hekimlik Mevzuatının Değerlendirilmesi. 49, 52. Twinning Project TR02/IB/AG-01 European Union Financia Assistance Programme to Turkey, Ankara.
- 7. Resmi Gazete (1986): Hayvan Sağlığı Zabıtası Kanunu, Tarih: 16.05.1986, Sayı:19109 Yayımlandığı Düstur: Tertip: 5 Cilt: 25 Sayfa: 209
- 8. Resmi Gazete (2004): Hayvanları Koruma Kanunu, Tarih: 01.07.2004, Sayı:25509 Kanun No: 5199, Kanun Kabul Tarihi: 24.06.2004
- 9. Resmi Gazete (2002): Kurban Hizmetlerinin Diyanet İşleri Başkanlığınca Yürütülmesine Dair Yönetmelik, Tarih:18.08.2002, Sayı: 24850.
- 10. Resmi Gazete (2005): Kırmızı Et ve Et Ürünleri Üretim Çalışma ve Denetleme Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik (Değişiklik Tarihi: 31.10.2005, Sayı: 25974), Tarih: 05.01.2005, Sayı: 25691.
- 11. Resmi Gazete (2005): Kanatlı Hayvan Eti ve Et Ürünleri Üretim Tesislerinin Çalışma ve Denetleme Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik (Değişiklik Tarihi: 31.10.2008, Sayı: 27040), Tarih: 08.01.2005, Sayı: 25694.
- 12. Yaşar A (2005): Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesinde Hayvan Gönenci Eğitimi. 39 - 41. Türkiye’de Birinci Hayvan Refahı ve Veteriner Hekimliği Eğitimi Konferansı, Twinning Project TR02/IB/AG-01 European Union Financia Assistance Programme to Turkey, Ankara.
- 13. Yazır EH (2005): Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali. Sadeleştiren: M. Sadi Çöğenli, Huzur Yayın; Kuran ve Hadis; İstanbul, ISBN 9758666924.
- ISSN: 0377-6395
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1930
- Yayıncı: Veteriner Hekimler Derneği