Bu çalışmanın amacı, üç farklı sulandırıcı ile sulandırılarak dondurulan epididimal boğa sperması üzerine sulandırıcı etkilerinin araştırılmasıdır. Spermalar 9 adet Holstein boğa testisinden (12-24 aylık) elde edildi ve TRIS-fruktoz-sitrik asit-gliserol (TYS) (%7 v/v) – yumurta sarısı (%20 v/v) sulandırıcısı, soya özlü bir ticari sulandırıcı olan Andromed® (Minitube, Germany) ve hayvansal protein içermeyen ticari bir sulandırıcı olan OPTIXcell® (Imv, L’Aîgle, France), ile sulandırıldı. Spermalar, 80 milyon spermatozoa/mL’lik son konsantrasyon olacak şekilde sulandırıldıktan sonra 0,25 mL’lik payetlere dolduruldu ve 4 saat boyunca ekilibrasyona tabi tutuldu. Ardından sıvı azot buharında donduruldu. Spermatolojik özellikler [motilite (%), canlı spermatozoa (%), anormal spermatozoa (%), HOST (+) spermatozoa (%)] taze, soğutulmuş ve dondurulmuş spermada değerlendirildi. Araştırmada farklı sulandırıcılarda yapılan spermatolojik muayenelerin istatistik değerlendirmesinde, motilite sonuçlarında gruplar arasında dondurulmuş spermada farklılık önemsizken, taze (P<0,001) ve soğutulmuş spermada (P<0,01) farklar önemli bulunmuştur. Canlı spermatozoa bulgularında gruplar arası farklar önemlidir (P<0,001). Anormal spermatozoa bulgularında kuyruk kısmına bağlı anomalilerde gruplar arasında taze spermada ve soğutulmuş spermada farkların önemli olduğu gözlenmiştir (P<0,05). HOST (+) sonuçlarında gruplar arası farklar önemli bulunmuştur (P<0,01). OPTIXcell® sulandırıcısı ile diğer sulandırıcılara göre daha olumlu sonuçlar elde edilmiştir. Bu veriler ışığında, hayvansal protein içermeyen OPTIXcell® sulandırıcısının TYS ve Andromed® sulandırıcılarına göre, epididimal boğa spermasının dondurulmasında daha uygun olduğu düşünülmektedir.

The aim of present study was to compare the characteristics of frozen-thawed epididymal bull semen processed with three different cryopreservation media. Semen (n=9) were collected from 9 Holstein bull testes (aged 12-24 months) and semen processed using one-step dilution with a TRIS-fructose-citric acid-glycerol (7 % v/v)-(TFEY) egg yolk (20 % v/v) extender, Andromed® (Minitube, Germany) a soy extract diluents commercial brand and with OPTIXcell® (imv, L’Aîgle, France), a commercially available animal protein-free medium. Semen extended to a final dilution of 80 million spermatozoa/mL was packaged in 0.25 mL straws and equilibrated for 4 h, then frozen in liquid nitrogen vapour. Sperm characteristics [motility(%), viability (%), abnormal spermatozoa (%), HOST (+) spermatozoa (%)] were assessed on fresh, extended and cryopreserved semen. In the statistical evaluation of spermatological examinations performed in different diluents, differences in frozen sperm were not significant among the groups in the motility results, but differences in fresh (P <0.001) and chilled sperm (P <0.01) were significant. Viability results were found to be important for each group (P <0.001). Differences in fresh sperm and chilled sperm were found to be significant (P <0.05) among the groups in the anomalies connected to the tail part in the abnormal spermatozoa results. The differences between the groups in the HOST (+) results were found to be significant for each group (P <0.01). With OPTIXcell® extender, more favourable results were obtained compared to other extenders. In conclusion, the animal proteinfree medium OPTIXcell® is well suited for cryopreservation of epididymal bull sperm according to TFEY and Andromed®.