İsmail AYTEKİN, Yıldıray KALKAN, Nuri MAMAK, Arif ÖZKAN

Mycobacterium Bovis ile Enfekte Bir İnekte Saptanan Granulomatöz Lezyonlar

Afyonkarahisar yöresinde, 9 yaşlı Montofon ırkı, daha önceden tedavi görmüş bir inek kronik öksürük, mukoprulent burun akıntısı, aşırı zayıflama şikayetiyle kliniğe getirildi. Klinik muayenede hayvanda vücut sıcaklığı 39,1ºC, solunum sayısı 43/dk ve kalp frekansı 77/dk tespit edildi. Öksürük, anoreksi, aşırı zayıflama, burunda mukoprulent bir akıntı ve solunum güçlüğü görüldü. Klinik muayeneler sonucu inekte tüberküloz olabileceği düşünülerek “Sığır Tüberkülozu Yönetmeliğine” göre alerjik bir test olan tüberkülin uygulaması sonucu pozitif çıkan hayvan kesime gönderildi. Kestirilen hastada makroskopik muayenede göğüs kafesinin iç yüzeyinde parietal plörada 2-5mm arasında değişen büyüklükte sert kıvamlı, boz-beyaz renkli, kesit yüzü lobullü, merkezinde kazeifiye alanlar bulunan granulomatöz odaklar gözlendi. Hastadan alınan marazi maddeler (akciğer, karaciğer, böbrek ve lenf yumrusu) Konya Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’ne gönderildi. Laboratuvarlarda bakteriyolojik incelemede lezyonlu dokulardan Ziehl-Neelsen boyama ile yapılan direkt mikroskopik muayenede Mycobacterium etkenleri izole ve identifiye edildi. Histopatolojik incelemelerde yaygın kazeifikasyon, lenfohistoyositik infiltrasyonla birlikte epiteloid ve langhans tipi dev hücre oluşumu ile fibröz proliferasyon gözlendi. Sonuç olarak; kronik öksürük, solunum güçlüğü ve aşırı zayıflama gibi semptomlar gösteren sığırlarda tüberküloz’un göz önünde bulundurulması gerektiği kanısına varıldı.

Anahtar Kelimeler:

İnek, Tüberküloz

PDF

___

Akay Ö., Aydın N., Arda M., Hazıroğlu R., 1984. Bir mink’te saptanan tüberkülozis olgusu üzerinde araştırma, Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg. 31, 463.
Akay Ö., Hazıroğlu R., Kutsal O., 1985. Bir kedide rastlanan tüberküloz olgusu, Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg. 32, 438.
Anonim., 1978. Sığır tüberkülozu yönetmeliği, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Yönetmelik sayısı:12.
Anonim., 2008. Hayvan Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele Programı. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü., Ankara. 27-29.
Ayele WY., Neill SD., Zinsstag J., Weiss MG., Pavlik I., 2004. Bovine tuberculosis, an old disease but a new threat to Africa. Int J Tuberc Lung Dis 8, 1–14.
Aydın N., İzgür M., Diker KS et al., 2006. Veteriner Mikrobiyoloji. Mycobacterium İnfeksiyonları. Yardımcı H. (Editör). İlke-Emek Yayınları, Ankara, 87-107.
Barlow AM., Mitchell KA, Visram KH., 1999. Bovine tuberculosis in lama (Lama glama) in the UK. Vet. Rec., 145, 639- 640.
Beytut E., 2001. Kars ili ve yöresinde sığırlarda tüberküloz insidensi ve lezyonların lokalizasyonu üzerine patolojik incelemeler. Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 7, 15-25.
Carter GR., Wise DJ., 2004. Essentials of veterinary bacteriology and mycology, Iowa State Press, Ames, Iowa, USA. Dungworth DL., 1993. The respiratory system. In.: Pathology of Domestic Animals, Ed.:, Jubb, K. V. F., Kennedy, P. C., Palmer, N., 4th Edn., Academic Press, Inc., San Diego, California, p, 641-652.
O'Reilly LM., Daborn CJ., 1995. The epidemiology of Mycobacterium bovis infections in animals and man: a review. Tuber Lung Dis. 76, 1-46.
Özbey G., Kalender H., Muz A., 2008. Sığır Tüberkülozu’nun Epidemiyolojisi ve Teşhisi 22 (5), 307-314 http://www.fusabil.org Palmer MV., Waters WR., 2006. Advances in bovine tuberculosis diagnosis and pathogenesis: What policy makers need to know. Vet Microbiol, 112, 181–190.
Pritchard DG,. 1988. A century of bovine tuberculosis 1888-1988: Conquest and controversy. J Comp Path. 99, 357-399.
Sevcikova Z., Ledecky V., Capik I., Levkut M., 1999. Unusual manifestation of tuberculosis in an ostrich (Struthio camelus). Vet. Rec. 145, 708.