Kuzeydoğu Anadolu'da Hayvanlarda ve İnsanlarda Myiasis
Bu derlemede, Türkiye'nin kuzeydoğusunda ki hayvanlarda ve insanlarda myiasis etkenlerinin yayılışı, korunma ve kontrolü ile ilgili bilgi verilmiş ve eldeki veriler değerlendirilmiştir. Erzurum ilinde yapılan bir araştırmada, Sarcophagidae familyasına ait 17 tür bildirilmiştir. Kars ilinde iktisadi zarar açısından önemli olan Hypoderma bovis'in yaygınlığı sığırlarda % 31,9 olarak tespit edilmiştir. Enfeste hayvan başına düşen ortalama larva sayısı ise 8,46 olarak bulunmuştur. Oestrus ovis'e ise koyunlarda % 40,3 oranında rastlanılmıştır. Bu parazite ait ortalama larva sayısı muayene edilen hayvanlarda 1,8 iken, enfeste hayvanlarda 4,5 olarak bulunmuştur. Bölgedeki hayvanlarda görülen bu myiasis oranları hem Avrupa ülkelerine hem de Türkiye’nin batı bölgelerine göre yüksektir. İnsanlarda, ektoparaziter enfestasyonlar içerisinde myiasis Kuzeydoğu Anadolu’da da önemli bir yer tutmaktadır. Koyun ve sığır yetiştiriciliğinin yoğun olarak yapıldığı bu bölgede hem meradakiler ve hem de ahır/ağıl çevresindeki insanlar myiasis riski altındadırlar Bölgede ki insanlarda ve hayvanlarda fakültatif myiasis etkeni olarak en çok Lucilia sericata ve yanı sıra Wohlfahrtia magnifica'ya da rastlanmaktadır. Bölge genelinde sinek popülasyonunun yoğun olduğu Mayıs-Ekim ayları süresince klinik muayenelerde myiasis açısından hekimlerce dikkate alınmalıdır.
Anahtar Kelimeler:
Hayvan, İnsan, Myiasis, Kuzeydoğu Türkiye
___
- Akduman D., Arslan MO., Gul S., 2010. A case of otomyiasis in a child with chronic otitis media. Int. J. Pediatr. Extra, 6, 116-118.
- Arslan M.O., Kara M., Gıcık Y., 2009. Epidemiology of Oestrus ovis infestations in sheep in Kars province of the north-eastern Turkey. Trop. Anim. Health Prod., 41, 299-305.
- Bayındır T., Miman Ö., Miman MC., Atambay M., Şaki CE., 2010. magnifica): A case with chronic suppurative otitis media. Türkiye Parazitol. Derg., 34, 65-67.
- Dagcı H., Zeyrek F., Gerzile YK., Sahin SB., Yagcı S., Üner A., 2008. A case of myiasis in a patient with psoriasis from Turkey. Parasitol. Int., 57, 239-241.
- Daldal N., Atambay M., 2007. Myiasis (Miyaz). Özcel MA. eds. Özcel’in Tıbbi Parazit Hastalıkları, Meta Basım Matbaacılık Hizmetleri, İzmir, s. 867-881.
- Dinçer Ş., 1997. İnsan ve Hayvanlarda Myiasis. Özcel MA., Daldal N. eds Parazitolojide Artropod Hastalıkları ve Vektörler., Türkiye Parazitol Dern Yay No: 13, İzmir, s. 169-234.
- Gödekmerdan A., Kaplan M., Burma S., Kuk S., Saral Y., 2001. Diabetli bir hastada saptanan eksternal miyazis: Olgu sunusu. Türkiye Parazitol. Derg., 25, 72-74.
- Güven E., Kar S., Doğan N., Karaer Z., 2008. Bir kadında Psychoda albipennis’in neden olduğu ürogenital myiasis. Türkiye Parazitol. Derg., 32, 174-176.
- Kara M., Arslan MÖ., Gıcık Y., 2005. The prevalence of Bovine Hypodermosis in Kars province. Trop. Anim. Health Prod. 3, 617-622.
- Kettle DS., 1990. Medical and Veterinary Entomology. CAB International, Wallingford, s. 241-261.
- Kılıç K., Arslan MÖ., Kara M., 2011. Kars’ta bir kadında Lucilia sericata’nın (Diptera: Calliphoridae) neden olduğu postoperatif yara myiasisi. Türkiye Parazitol. Derg., (Baskıda).
- Kökçam I, Şaki CE., 2005. A case of cutaneous myiasis caused by Wohlfahrtia magnifica. J. Dermatol., 32, 459-463.
- Namazi M., Fallahzadeh MK., 2009. Wound myiasis in a patient with squamous cell carcinoma. Scientific World J., 1, 1192-1193.
- Pekbey G., Hayat R., 2010. Faunistic studies on the family Sarcophagidae (Diptera) species from Erzurum province (Turkey). Turkish J. Entomol., 34, 263-275.
- Sevgili M., Şaki CE., Özkutlu Z., 2004. Şanlıurfa yöresinde tespit edilen external myiasis sineklerinin yayılışı. Türkiye Parazitol. Derg., 28, 150-153.
- Şaki E., Özer E. 1999a. Morphology and development of several external myiasis larvae recorded in Elazig. Turkish J. Vet. Anim. Sci., 23, 723-731 Suppl. 4.
- Şaki E., Özer E. 1999b. Morphology and seasonal distributions of external myiasis flies determined in Elazığ province. Turkish J. Vet. Anim. Sci., 23, 733- 746 Suppl. 4.
- Yazar S., Dik B., Yalçın Ş., Demirtaş F., Yaman O., Öztürk M., Şahin İ., 2005. Nosocomial oral myiasis by Sarcophaga sp. in Turkey. Yonsei Med. J., 46, 431- 434.
- Başlangıç: 2022
- Yayıncı: Atatürk Üniversitesi