Yerfıstığı İşletmelerinin Verimliliğini Etkileyen Faktörlerin Lojistik Analizi
Gıda sanayi için önemli bir hammadde olan yerfıstığının yurtiçi üretiminin düşük olması ve iç talebi karşılayamamasından dolayı yerfıstığı sürekli ithalat lehine dış ticaret açığı vermektedir. Oysa ülkemiz yerfıstığı üretimi açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Ancak bugüne kadar bu üretim biriminin ihmal edilmesi ve gerekli teşvik ve yönlendirmelerin yapılmaması mevcut sorunu doğurmuştur. Bu sorunu inceleme için, yerfıstığının ana vatanı olan Osmaniye ilinin ekolojik ve topografik yapısı ile işletmecilerin sosyo-ekonomik ve demografik niteliklerinin işletme verimliliği üzerine etkilerinin lojistik analizi yapılmıştır. Lojistik analiz sonuçlarına göre; yerfıstığı yetiştiriciliği yapan işletmecilerin yaşının ve yerfıstığı ekim alanının artırılması işletme verimliliğinde başarıyı azaltmaktadır. Fakat işletmecilerin sözleşmeli tarıma yönelmeleri, kaliteli tohum kullanmaları, aile işgücü miktarının ve yeni teknoloji transferi yatırımlarının artırılması, eğitim düzeyinin iyileştirilmesi ve Düziçi Merkez ilçe işletmelerinin ekolojik, toprak ve konuşlanma niteliklerinin avantajlarından dolayı işletme verimliliğinde başarı oranı artmaktadır. Türkiye yerfıstığı dış ticaret açığının kapatılabilmesi için ekolojik ve topografik nitelikleri uygun olan işletmelerin münavebe sisteminde bu ürüne yer verilmesi ve işletmecilerin sosyo-ekonomik ve demografik niteliklerinin işletme yönetimindeki etkinliği işletmeleri optimum üretim miktarına ulaştırabilir. O zaman, üretim maliyeti minimum kılınarak, işletmelerin rekabet ve pazarlık gücü artabilir ve hedeflenen arz miktarına ulaşılabilir.
Anahtar Kelimeler:
-
Logistic Analysis of Factors Affecting the Productivity of Peanut Farms
Due to low domestic production, the domestic peanut demand cannot be met and therefore, foreign trade always gives deficit in favor of import. Peanut is an important raw material for food industry, and Turkey has potential to increase her peanut production capacity. However, up to now, neglecting this production unit and not taking required incentives and guidance for producers have created current problems. To explore these problems, the effects of ecologic and topographic structures of Osmaniye (native land of peanut) and farmers' socioeconomic and demographic features on the productivity of farms have been analyzed by logistic analysis. According to logistic analysis results; as farmers' age get older and peanut plantation increases, farms' productivity success decreases. However, the success in productivity of peanut farms increase if farmers use contract farming, high quality seed, increase family labor amount, invest in new technologies, and improve education levels. In addition, the ecologic, soil and local characteristics of Düziçi Central District have positive effect on the farm's productivity. To shrink the deficit in foreign trade of peanut, firstly, farms with suitable ecologic and topographic characteristics should adopt peanut as an alternative product. Secondly, socio-economic and demographic characteristics of farmers must be used efficiently in order to reach optimum production level. Hence, the target supply level can be reached since the production cost can be minimized, and the competition and bargaining power of farmers can increase.
Keywords:
-,
___
- 1. Anonim, 2007a, Yerfıstığının Tanımı ve Önemi, İklim ve Toprak İsteği, Yetiştirme Teknikleri. www.osmaniyepeanut.com/yerfistigi 2. Anonim, 2007b, Yerfıstığının Üretim Özellikleri, Gıda Endüstrisindeki Yeri ve Önemi. www.tr.wkipedia.org 3. Anonim, 2007c, Osmaniye Tarım İl Müdürlüğü Verileri
- 4. Anonymous, 2000, Applied Categorical and Nonnormal Data Analysis, www.gseis.ucla.edu 5. Anonymous, 2006, State Data Analysis Examples Probit Regression, www.ats.ucla.edu/stat 6. FAO, 2006, Dünya Yerfıstığı İthalat, İhracat ve Üretim Verileri, www.fao
- org/disticaret 7. Freese, J. and Long, J.S., 2006, Regression Models for Categorical Dependent Variables Using, Stata. College Station: Stata Pres
- 8. Gujarati, D. N., 2005, Temel Ekonometri, Yayıncılık Dağıtım, İstanbul, 540-578 s
- 9. Kalaycı, Ş., 2005, SPSS Uygulamalı, Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, Ankara, 273-305 s
- 10. Kızıloğlu, S., Birinci, A. ve Topcu, Y., 2000, Sözleşmeli Tavuk Yetiştiriciliğinin Tarım İşletmelerinin Tarımsal Yapısına Olan Etkisinin Ekonomik Analizi (Erzurum Örneği), Türkiye 4. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 6-8 Eylül 2000, Tekirdağ
- 11. Topcu, Y., 2004, Gıda Sanayinde Üretim ve Pazarlama Politikalarının Toplam Kalite Yönetimiyle Entegre Edilebilirliğinin Değerlendirilmesi, Tarım Ekonomisi Derg., (10): 27-41
- 12. Topcu, Y., 2004a, A Study on the Meat Cost and Marketing Margins of Cattle Fattening Farms in Erzurum Province, Turk J. Vet. Anim. Sci. 28 (6): 1007-1015, TUBİTAK
- 13. Topcu, Y., 2004b, Erzurum İli Sığır Besiciliği İşletmelerinde Girdi Kullanımı ve Üretim Maliyeti Üzerine Bir Araştırma, Atatürk Üni. Zir. Fak
- Derg., 35 (1-2): 65-73
- 14. Topcu, Y. and Demir, N., 2005, Functional Analysis of Fattening Farms: The Case of Erzurum Province, J. of Applied Sci. 5 (6): 1071–1077 s
- 15. TÜİK, 2006, İşletme Büyüklüğü ve Tiplerine Göre İşletme Sayıları, www
- tuik.gov.tr (veriler_bilgi) 16. Yavuz, F., Aksoy, A., Topcu, Y., Erem, T., 2004, Kuzeydoğu Anadolu Bölgesinde Kırsal Alandan Göç Etme Eğilimini Etkileyen Faktörlerin Analizi, Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, 16-18 Eylül 2004, Tokat
- ISSN: 1013-1388
- Başlangıç: 2004
- Yayıncı: T.C. SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI STRATEJİK ARAŞTIRMALAR VE VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ