1910/1911 Tarihli İlkokul Müfettişlerinin Görevlerine Dair Yönerge’nin Günümüz Eğitim Teftişi Uygulamaları ile Karşılaştırılması

Bu çalışmanın amacı, Osmanlı Döneminde ve günümüz Türkiye’sinde yapılan eğitim teftişine ilişkin kuralları karşılaştırmalı olarak ortaya koymaktır. Bu kapsamda İstanbul Üniversitesi Kitaplığı arşivinde bulunan 1326 tarihli “Mekâtib-İ İbtidâiye Müfettişlerinin Vezâifine Dâir Talimât” transkribe edilmiştir. Yapılan bu işlemin ardından söz konusu belgedeki eğitim teftişi uygulamaları günümüz eğitim teftişi uygulamaları ile karşılaştırılmıştır. Genel olarak ilgili talimata bakıldığında müfettişlerin görevlerinin tahkikat (soruşturma), teftişat (denetim) ve vasâyâ icrası (halka öğüt verme) olduğu görülmektedir. Günümüzde geçerli 02/12/2016 tarih ve 6764 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre ise Maarif Müfettişleri’nin görevleri rehberlik, işbaşında yetiştirme, teftiş, değerlendirme, inceleme, araştırma ve soruşturma olarak belirlenmiştir. İki dönem mevzuatı karşılaştırıldığında soruşturma ve teftiş işlerinin hala müfettişlerin asli görev tanımı içinde bulunduğu; halkı aydınlatma, işbaşında yetiştirme, değerlendirme, inceleme, araştırma açılarından ise farklılıklar meydana geldiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Eğitim Teftişi, Müfettişler, Osmanlı Dönemi, Düzenlemeler

A Comparison of Legislation Document about Primary School Inspectors’ Duties Dated 1910/1911 with Today’s Supervisory regulations

Aim of this study is to compare patterns and rules of educational supervison realized in Ottoman period and in Turkish Republic. In this regard, the directives for primary school inspectors, dated according to old Ottoman calendar as 1326 (A.D. 1910-1911) dated the document named as “The Directives Related to the Jobs of Primary School Inspectors”, which was held from the Library of Istanbul University archives, was transcribed. Then, the applications of those directives were compared with the current regulations towards supervision. From a broader perspective, it can be concluded that Ottoman time duties were investigation, inspection, and advices to the people. When it comes to current practices about supervision in education, which are dependent on regulation dated 02/12/2016 and issue number 6764, roles of supervisors are guidance, in-service training, inspection, evaluation, investigation, inquisition, and research. When the two legislations are compared, investigations and inspections are still in the main task of the supervisors; it is seen that there are differences in terms of public illumination, in-service training, evaluation, examination and research. Interrogation and inspection continue to exist in the duties of inspectors. Contrarily, enlightenment of public, on-the-job learning, assessment, and investigation are differing duties of supervisors with the old ones.

Keywords:

Educational Supervision, Supervisors, Ottoman Period, Regulations,

PDF

___

Akpunar, B. (2015). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Data.
Aydın, M. (2014). Çağdaş Eğitim Denetimi (6. Baskı). Ankara:Pegem A.
Başaran, İ. E. (2000). Eğitim Yönetimi. Ankara: Ferya.
Buluç, B. (2008). Türk Eğitim Sisteminde Teftiş ve Denetim Alt Sisteminin Gelişim Süreci. Bilgi Çağında Eğitim, 4 (27-30). Bursalıoğlu, Z. (2002). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem A.
Hesapçıoğlu, M. (1989). Eğitim Planlaması ve Yönetimi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
Hesapçıoğlu, M. (1994). İnsan Kaynakları Yönetimi ve Ekonomisi. İstanbul: Beta.
http://rdb.meb.gov.tr/www/turk-egitim-sisteminde-rehberlik-ve-denetimin-tarihsel-gelisimi/icerik/9 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/09/20110914-1.htm
Karasar, N. (1997). Bilimsel Araştırma Yöntemi(9. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Öz, M. F. (2003). Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Sisteminde Teftiş. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi.
Özalp, İ., Koparal, C., ve Berberoğlu, G. (2000). Yönetim ve Organizasyon. Eskişehir: AÖF Yayınları.
Öz-Alp, Ş., Timur, N., Koçel, T., Geylan, R., ve Odabaşı, Y., (1996). Genel İşletme. Eskişehir: Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
Özmen, F., Açıkses, E., Usta, M. E., Uluerler, S. (2014). Meşrutiyetin İlanından, Cumhuriyet Dönemine, Osmanlı Devleti’nde Eğitim Denetimi (1876-1923). Fırat Üniversitesi Destekli Araştırma Projesi (FÜBAP), Elazığ.
Su, K. (1974). Türk Eğitim Sisteminde Teftişin Yeri ve Önemi. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Şahin, S. Elçiçek, Z. ve Tösten, R. (2013). Türk Eğitim Sisteminde Teftişin Tarihsel Gelişimi ve Bu Gelişim Süreci İçerisindeki Sorunlar. TheJournal of AcademicSocialScienceStudies. 6 (5), 1105-1126. doi: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1336.
Taşdemir, A. (2016) . Denetmen ve Öğretmen Görüşlerine Göre İl Eğitim Denetmenlerinin Rollerini Gerçekleştirme Düzeyleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Şanlıurfa: Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Taymaz, H. (2010). Eğitim Sisteminde Teftiş (7. Baskı). Ankara: PegemA.
Yalçınkaya, M. (1990). Türk Eğitim Sisteminde Teftişin Bütünleştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 23 (1), 246-267. doi: 10.1501/Egifak_0000000845.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin.