Nurlan MAMATOV , Gülnaz KANGELDİYEVA, bahat COMBA

Yüksek Rakımlı Meraların Kullanımı ve Yak (Topoz) Etolojisinin Araştırılması

Bu çalışmada, Kırgızistan’da yüksek rakımlı meralarda yetiştirilen Kırgız Dağ Yaklarının davranışları (etolojisi) ve mera kullanım saatlerinin ölçümlerindeki değişim dinamiği araştırıldı. Çalışmada 50 adet yak kullanıldı. Araştırmaya göre, yakların sıcak havadan rahatsız olduklarında, deniz seviyesinden ortalama 3500-3600 metre yükseklikteki dağ yamaçlarına kadar tırmandıkları; saat 05:00-07:00, 13:00-16:00 ile 18:00-21:00 aralıklarında ve özellikle saat 19:34’te hayvanların daha aktif oldukları tespit edildi. Bu çalışma, gelişmiş dünyamızda bilim adamlarının yaygın olarak kullandıkları GPS (Global Positioning System) Kontrol Sistemi ile yüksek rakımlı meralarda yakların davranışlarının tespitinin Kırgızistan’da ilk olarak yapılması bakımından önem arz etmektedir

Anahtar Kelimeler:

GPS, Davranış, Etoloji, Yak, Yürüyüş, Yüksek rakımlı mera

Yüksek Rakımlı Meraların Kullanımı ve Yak (Topoz) Etolojisinin Araştırılması

Keywords:

-,

PDF

___

Ajibekov AS (2008). Kırgızistan Hayvancılığı, Makale, Duşanbe- Tadjikistan.
Anonim (1990). Kırgızistan Tarım Ansiklopedisi, Kırgız Bilimler Akademisi Yayınları, Cilt 2, 165, Frunze-Kırgızistan.
Anonim (2009). Meterolojik Enformasyon Bilgileri: Kırgızgidromet, Bişkek-Kırgızistan.
Atasever S, Erdem H (2008). Manda Yetiştiriciliği ve Türkiye’deki Geleceği, OMÜ Zir Fak Derg, 23 (1), 59-64.
Badmaev SG (1991). Оpıt marshevogo gonga yakov pri zimney koçevke, / Badmaev SG, Katsina EV, Biyolojik kaynaklar ve Buryat Özerk Cumhuriyeti devlet tapusu işlemi, 57, Ulan-Ude.
Badmaev SG (1994). Yak herding: a history of domestication and perspectives on development. A. Series of Assessmont Reports on the Proposed Okinski Noturel, Anthropological Reseree. - Washington, 43.
Çertkiyev ŞÇ (2000). Kırgızistan’da Yak Yetiştiriciliği ve Yak Eti Üretimi Kitabı. Kırgızistan Milli Tarım Üniversitesi, Bişkek-Kırgızistan.
GauptmanY (1977). Hayvan Etolojisi, Kolos, 73, Мoskova-Rusya, Vikipediya Ansiklopedisi, GPS Bilgileri.
Кangeldiyeva G (2009). Yakların Dağ Meraların Kullanımında GPS Kontrolü. Araştırma, Kırgızistan Milli Tarım Üniversitesi Dergisi, 15 (4), 145-160.
Kopıtin SА (1979). Yabani Hayvanların Koku Alması ve Etolojisi, s: 29 – 31 Мoskova-Rusya.
Mamatov NE, Mamatov AE (2010). Talas Bölgesi Ak-Dan Çiftliğinde Yak Yetiştirme ve Yak Eti Üretimini Geliştirme Projesi, Bişkek-Kırgızistan.
Semuel A, Kenov A (1992). GPS Boyun Kemeri Araştırmaları, J Ecology, 73 (5), 1860-1867. 01 02 03 04 05 06