Broiler Tavuklarda ve Japon Bıldırcınlarında Karaciğer Bağ Doku Liflerinin Histolojik Olarak İncelenmesi

Organizmadaki en yaygın doku türü olan bağ dokusunu oluşturan unsurlar arasında bağ doku lifleri vardır. Bunlar kolajen lifler, retiküler lifler ve elastik liflerdir. Yaşam için temel organlardan biri olan karaciğer, vücudun en büyük bezidir ve bağ doku organın çatısını oluşturmaktadır. Karaciğerin bağ dokusu hastalıklarından etkilenen bir organ olduğu düşünüldüğünde organın çatısını oluşturan bağ doku daha fazla önem kazanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Japon bıldırcını ile Broiler tavuk karaciğeri bağ doku liflerinin varlığı ve dağılımını karşılaştırmalı olarak histolojik metotlarla ortaya koymaktır. Çalışmada 6’ şar adet erişkin tavuk ve bıldırcın karaciğer doku örnekleri kullanılmıştır. Karaciğerden alınan doku örneklerine retiküler lifleri göstermek için Gordon Sweet's gümüşleme yöntemi, elastik lifler için Verhoeff's Van Gieson (EVG) ve kolajen lifler için Masson Trichrome boyama tekniği uygulanmıştır. Boyanan preparatlar ışık mikroskobunda incelendikten sonra fotoğrafları çekilerek gruplar arasındaki farklılıklar histolojik olarak değerlendirilmiştir. Tavuk karaciğeri Glisson kapsülünde ve portal aralığa ait oluşumların çevresinde kolajen liflerin daha kuvvetli boyandığı görüldü. Retiküler lifler, tavuk karaciğerindeki hepatositlerin çevresinde, vena sentralis duvarında ve Glisson kapsülünde bıldırcın karaciğerinden daha yoğun olarak görüldü. Elastik liflerin ise hem bıldırcın hem de tavuk karaciğerinde benzer yapıda ve oranda olduğu fark edildi.

Anahtar Kelimeler:

Bağ doku, bıldırcın, karaciğer, tavuk

Histological Examination of Liver Connective Tissue Fibers in Broiler Chickens and Japanese Quails

Connective tissue fibers are among the elements that make up the connective tissue, which is the most common type of tissue in the organism. The liver, one of the basic organs for life, is the largest gland in the body and connective tissue forms the roof of the organ.Considering that the liver is an organ affected by connective tissue diseases, the connective tissue that forms the roof of the organ gains more importance. The aim of this study is to reveal the presence and distribution of connective tissue fibers in Japanese quail and broiler chicken livers by histological methods. As material, liver tissue samples of 6 adult chickens and 6 quails were used. Gordon Sweet's silver method was applied to show reticular fibers, Verhoeff’ s Van Gieson for elastic fibers and Masson Trichrome staining technique for collagen fibers were applied to tissue samples taken from liver. After the stained preparations were examined under a light microscope, their photographs were taken and the differences between the groups were evaluated histologically. It was observed that collagen fibers stained more strongly in chicken liver Glisson's capsule and around the formations of the portal space. Reticular fibers were seen more densely in the wall of central vein, between hepatocytes and Glisson's capsule in the chicken liver than in the quail liver. Elastic fibers were found to be similar in structure and proportion in both quail and chicken livers.

Keywords:

Chicken, connective tissue, liver, quail,

PDF

___

Aktümsek A (2004). Anatomi ve Fizyoloji. 2. Baskı. Nobel Yayınları, İstanbul.
Aydın S, Tekelioğlu Y, Odacı E, Arvas A, Arvas H (2000). İnsan fetus karaciğerinin ışık mikroskobik ve akım sitometrik incelenmesi. Turkiye Klinikleri J Med Sci, 20 (2), 57-65.
Elias H (1955). Origin and early development of the liver in various vertebrates. Acta Hepatologica, 31: 1-56.
Ertürkoğlu ŞA (2007). Bağ ve Destek Dokusu. Seçkin İ (Ed). Genel Histoloji (pp.47-65). Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yayınları.
Eşrefoğlu M (2004). Renkli Resimli Genel ve Özel Histoloji. Pelikan Tıp Teknik Yayıncılık, Ankara.
Gartner LP, Hiatt JL (2006). Digestive system: Glands. Color Textbook of Histology- e book (pp. 413-436). 3nd Edition. Elsevier health sciences, Philadelphia.
Ghosh ML, Emery JL (1970). The connective tissue in livers of children. J Clin Pathol, 23 (7), 599–603.
Girgin A, Liman N, Özfiliz N et al. (2011). Temel Histoloji. 3. Baskı. Dora Yayıncılık, Bursa.
Hall A, Cotoi C, Luong TV et al. (2021). Collagen and elastic fibres in acute and chronic liver injury. Sci Rep, 11 (1), 1-12.
Hamburger V, Hamilton HL (1951). A series of normal stages in the development of the chick embryo. J Morphol, 88 (1), 49-92.
Junqueira LC, Charneiro J (2005). Basic Histology text&atlas. 11nd Edition. The McGraw-Hill Companies. Kanta J (2016). Elastin in the liver. Front Physiol, 7, 491.
Karagöz E (2002). Özel Histoloji. Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları.
Karan M, Baygeldi SB, Özkan ZE et al. (2018). Japon Bıldırcınlarında (Coturnix coturnix japonica) Karaciğerin Morfolojik Yapısının İncelenmesi. F Ü Sağ Bil Vet Derg, 32 (3), 209-212.
Kaya FÖ, Sezgin G, Nalbant S (2017). Bağ dokusu hastalıkları ve karaciğer. Maltepe Tıp Derg, 9 (2), 38-41.
Luzzatto AC (1981). Hepatocyte differentiation during early fetal development in the rat. Cell Tissue Res, 215 (1), 133-142.
Petorak I (1986). İnsan Embriyolojisinin Ana Hatları. Beta Basım Yayıncılık, İstanbul.
Rashidi H, Sottile V (2009). The chick embryo: hatching a model for contemporary biomedical research. Bioessays, 31 (4), 459-465.
Rauterberg J, Voss B, Pott G, Gerlach U (1981). Connective tissue components of the normal and fibrotic liver. Klin Wochenschr, 59 (14), 767-779.
Suksaweang S, Lin CM, Jiang TX, Hughes MW, Widelitz RB, Chuong CM (2004). Morphogenesis of chicken liver: identification of localized growth zones and the role of β-catenin/Wnt in size regulation. Dev Biol, 266 (1), 109-122.
Swatland HJ (1994). Structure and development of meat animals and poultry. Technomic publishing Co., Inc, Lancaster.
Şentürk M, Karabıyık TN (2019). Hepatektomi ve Karaciğer Rejenerasyonu. Rating Academy Ar-Ge Yazılım Yayıncılık Eğitim Danışmanlık ve Organizasyon Ticaret Limited Şirketi, Çanakkale.
Tarek K, Amine B, Eddine RD, Abdelhafidh M, Hanane A (2019). Morpho-histological comparisons of liver between the broiler chickens and wild boar in Algeria Adv Anim Vet Sci, 7 (1), 24-29.
Taşçı SK (2018). Sindirim Sistemi-I, Sindirim Sistemi-II. Aslan Ş (Ed). Kanatlı Histolojisi (pp.45-69). 1. Baskı. Dora Basım-Yayın Dağıtım Ltd. Şti., Bursa.
Youssef WI, Tavill AS (2002). Connective tissue diseases and the liver. J Clin Gastroenterol, 35 (4), 345-349.