Bilge Döndü DURNA, İlhan ÇETİN, Mustafa FİLİZ

Sağlık Çalışanlarında Stres ve Stres Yönetimi Üzerine Bir Algı Çalışması: Sivas Numune Hastanesi Örneği

Amaç: Bu çalışma, sağlık çalışanlarının stres algılarını ve stres düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Materyal ve Metot: Çalışmanın evreni Sivas Numune Hastanesi’nde görev yapan 1950 sağlık personelidir. Araştırmanın örneklemi ise çalışmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden 600 sağlık personelidir. Veri toplama aracı olarak Cohen ve ark., (1983) tarafından geliştirilen ve Eskin ve ark. (2013), tarafından Türkçe güvenirlik ve geçerlilik çalışması yapılan ‘‘Algılanan Stres Ölçeği’’ kullanılmıştır. Bulgular: Elde edilen bulgulara göre, sağlık çalışanların genel olarak ortalamanın üstünde stres yaşadıkları, ebe-hemşire mesleğinde olanların diğer meslek gruplarına göre daha çok stres yaşadıkları ve kadınların stres seviyelerinin erkeklerin stres seviyesine göre daha yüksek oldukları görülmüştür. Diğer yandan yaş, eğitim, hizmet yılı, kurumda çalışma süresi, çalışılan bölüm, mevcut bölümde çalışma süresi, medeni durum ve çalışılan bölümde risk durumu değişkenlerine göre çalışanların stres düzeyleri arasında ilişki görülmemiştir. Sonuç: Stres önleyici faaliyetlerin artırılması ve çalışanlara stres kontrol eğitimi verilmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Stres, stres yönetimi, sağlık çalışanları

A Perception Study on Stress and Stress Management in Healthcare Professionals: Sivas Sample Hospital Example

PDF

___

Alaşık O. Gazi Üniversitesi Tıp, Diş Hekimliği ve Sağlık Bilimleri Fakülteleri Son Sınıf Öğrencilerinde Algılanan Stres Düzeyi Ve Depresyon Belirtileri Sıklığının Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Uzmanlık tezi. 2020. Ankara.
Altıntaş E. Stres Yönetimi. Alfa Yayınları. 2003. İstanbul.
Arıkan D, Karabulut. Hemşirelerde İşe Bağlı Gerginlik ve Bunu Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2004; (7): 1.
Arrington P. Stress At Work: How Do Social Workers Cope? National Association of Social Workers, 2008. Washington.
Aslan SH. İşe bağlı gerginlik ölçeğinin sağlık alanında çalışanlarda geçerlik ve güvenirliği. Düşünen Adam. 2008;11(2): 4-8.
Aslan SH, Aslan H, Gürkan BS, Girginer HU. İşe bağlı gerginlik ölçeğinin bir hemşire örnekleminde geçerlik ve güvenirliği. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmokoloji Dergisi. 1996; 4(4): 276-283.
Atasoy A, Yorgun S. Sağlık Çalışanlarında İş Gerilimi ve İş Stres Düzeyinin Değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi. 2013; 6(2):71-88.
Aydın R, Kutlu Y. Hemşirelerde İş Doyumu ve Kişiler arası Çatışma Eğilimi ile İlgili Değişkenler ve İş Doyumunun Çatışma Eğilimi ile Olan İlişkisini Belirleme. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2007; 5(2): 37-45.
Cohen S, Kamarck T, Mermelstein R. A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior. 1983; 24:385-396.
Çınar O. Eğitim ve Sağlık Alanı Çalışanlarının İş Stresi Düzeyler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2011; 9(33): 101-121.
Demir AH. İlköğretim Öğrencilerinde Stres Yaratan Yönetici Davranışları ve Öğrencilerin Başa Çıkma Davranışları, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2002. Ankara.
Engindeniz F. İzmir İl Sağlık Müdürlüğü Acil Hizmetler Şubesi ve 112 Ambulans Servisinde Çalışan Personelin İş Stresinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı. 2010. İzmir.
Eskin M, Harlak H, Demirkıran F, Dereboy Ç. Algılanan stres ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: güvenirlik ve geçerlilik analizi. New Symposium Journal. 2013; 51(3):132-140.
European Agency for Safety and Health at Work. The Business Case for Managing Stress and Psychosocial Risks National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH), (2014), Stress at Work. http://www.cdc.gov/niosh/docs/99-101/pdfs/99-101.pdf. (Erişim Tarihi: 3 Ocak 2017).
Filiz M, Karagöz N. Kamu Hastane Birliklerinin Ülke Sağlık Politikalarına Katkısını Belirlemede Sağlık Personelinin Algısı [Sivas İli Örneği]. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2020; 21(1): 105-127.
Filiz M, Bardakçı S. Sağlık çalışanlarının örgütsel iklim algıları ve örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Artvin ili örneği, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 19(73):436-449.
Gökgöz H. Stresin Çalışanların Performansı Üzerine Etkisi: Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 2013. Edirne.
Gökler R, Işıtan İ. Modern Çağın Hastalığı; Stres ve Etkileri Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi. 2012; 1-3.
Güney S. Sendikacılık akademisi ders notları 3. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, 2013. Ankara.
İştar E. Stres ve Verimlilik İlişkisi Akademik Bakış Dergisi. 2012: 33: 1-21.
Karagöz Y. SPSS and AMOS 23 Applied statistical analysis. Nobel Press; 2016. Ankara.
Liu C, Xie B, Chou C-P KC, Zhou D, Palmer P et al. Perceived stress, depression and food consumption frequency in the college students of China Seven Cities. Physiol Behav. 2007; 92(4): 748–754.
Misra R MM. College students’ academic stress and its relation to their anxiety, time management, and leisure satisfaction. Am J Heal Stud. 2000; 16(1):41.
Okutan M, Tengilimoğlu D. İş Ortamında Stres ve Stresle Başa Çıkma Yöntemleri: Bir Alan Uygulaması, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2002; 4(3): 15-42.
Park J. Work Stress and Job Performance”, Perspectives Statistics, Canada, 2007. December. Rowshan A. Stres Yönetimi. Sistem Yayıncılık. 2000. İstaanbul.
Sauter S, Murphy L, Colligan M, Swanson N, Hurrell J, Scharf F, et al. Stress At Work. Prepared by a NIOSH working group. Publication, No. 99–101. Cincinnati, OH: National Institute for Occupational Safety and Health. 1999.
Sökmen A. Yönetim ve Organizasyon, 1. Baskı, Detay Yayıncılık, 2010. Ankara.
Sünter AT, Canbaz S, Dabak Ş, Öz H, Pekşen Y. Pratisyen hekimlerde tükenmişlik, işe bağlı gerginlik ve iş doyumu düzeyleri. Genel Tıp Dergisi. 2006; 16 (1): 9-14.
Taçgın FT. Üniversite Çalışanlarının Stres Algılarına Yönelik Bir Araştırma. Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü işletme Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. 2020. Karabük.
Yıldız V, Güç K, Erdem S. Stresle Başa Çıkma Tutumlarının İnsani Değerler Açısından İncelenmesi: Kamu Kurumu Çalışanları Üzerine Bir Çalışma. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi Science Journal of Turkish Military Academy Haziran/June 2015; 25(1): 41-62.