Fuat ODABAŞIOĞLU, Yahya ÖZTÜRK, Mikail ARSLAN

Akkaraman, Hampshire DownxAkkaraman(Fl), CorriedalexAkkaraman (Fİ) kuzularda Yaşama Gücü ve Büyüme Özelliklerinin Araştırılmas

Bu araştırma, Akkaraman korunlarının döl verimi özellikleri ile Akkaraman, Hampshire Down x Akkaraman (Fİ) ve Corriedale x Akkaraman (Fİ) kuzularının yarı entansif şartlardaki büyüme ve yaşama güçlerinin tesbiti amacıyla yapılmıştır.Koyunlara sıfat öncesi ve sıfat süresince meraya ilave olarak ek yemleleme uygulanmıştır. Kuzulara süt emme döneminde anne sütüne ilave olarak ad libutum saman ve kuzu büyütme yemi verilmiştir.Araştırmada büyüme ve yaşama gücü yönünden 22 baş saf Akkaraman, 12 baş Hampshire Down x Akkaraman(Fl) ve 16 baş Corriedale x Akkaraman (Fİ) melezi kuzularından, döl verimi yönünden ise 61 baş Akkaraman koyundan elde edilen veriler kullanılmıştır.Genotipin, kuzuların doğum ağırlığına ve sütten kesim ağırlığına etkisi önemsiz olup , büyümenin 45.gününde (p<0,001) ve 60.günü (p <0,01) önemli bulunmuştur. Cinsiyetin etkisi tüm dönemler için önemsiz iken, doğum tipinin etkisi doğumda ve 30. günde (p<0.001); 45, 60 ve 75. günlerde (p<0.01) önemli;15 ve 90. günlerde ise önemsiz bulunmuştur.Akkaraman, Hampshire Down x Akkaman(Fl), ve Corriedale x Akkaraman(Fl) kuzularında ortalama doğum ağırlığı sırasıyla 3.17, 3.61 ve 3.63 kg, sütten kesim ağırlığı (90 günlük yaş ) 20.50, 24.41 ve 19.62 kg, doğumdan itibaren sütten kesime kadarki günlük canlı ağırlık artışı ise 193, 231, 178 g olarak bulunmuştur. Yukarıdaki genotip sırasına göre 30, 60 ve 90.günlere kadar yaşama gücü %100, %100 ve %80 olarak tesbit edilmiştir. Akkaraman, Hampshire Down ve Corriedale koçları ile tohumlanan Akkaraman koyunlarında östrus oranı koç grubuna göre; sırası ile %l00, %l00 ve %lOO; gebelik oranı %91.30 , %63.16 ve °/o84.21, bir doğuma ortalama kuzu sayısı 1.05 , 1.00 , 1.33 olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Akkaraman, Melezleme, Büyüme, Yaşama gücü, Döl verirmi

The investigation of Survival Rate and Growth characteristics of Akkaraman, HampshirexAkkaraman (Fİ), Corriedale * Akkaraman (Fİ) Lambs

This research has been conducted to investigate the grouoth, survival ability of Akkaraman and Hampshire Douon x Akkaraman(Fl), Corriedale x Akkaraman(Fl) lambs and fertility characteristics of Akkaraman sheep under semi-intensive conditions.The sheep uoere fed on pasture and concentrated feed before and during mating. During suckling period lambs uoere fed uoith milk, strauo and concentrated feed, adlibutum.In the research data uoere obtained from 22 Akkaraman, 12 HampshirexAkkaraman(Fl) and 16 CorriedalexAkkaraman(Fl) crossbreed lambs for grouoth and survival rate and 61 Akkaraman sheep for fertility chracteristics.The effects of the genotype on birth and uoeaning uoeights were found insignificant uohile uoere significant on 45 and 60 days of grouoth (p<0.001 and p<0.01, respectively). Effect of sex uoas found insignificant for the uohole period. The effect of birth type uoas significant on birth, 30, 45, 60 and 75 days of grouoth (p<0.001 and p<0.01 respectively), but uoas not significant in 15 and 90 days of growth.For Akkaraman, HampshireDouonxAkkaraman (Fİ)and CorriedalexAkkaraman (Fİ) crossbreed lambs, birth ıveight averaged 3.17, 3.61 and 3.63 kg; uoeaning uoeight (90 days of age) 20.50, 24.41 and 19.62 kg; daily live uveight gain from birth to 90 days of age, 193, 231 and 178 g; and survival rate 100, 100 and 80 % respectively. Akkaraman sheep have been mated uoith three differentgenotype rams (Akkaraman, Hampshire Down, Corriedale). According to ram groups, in the euoes, the estrus rate uoas 100, 100 and 100%; pregnancy rate uoas 91.30, 63.16 and 84.21%; average number of lambs per gestation uoas 1.05, 1.00 and 1.33, respectively.

Keywords:

Akkaraman, Crossbreed, Grouoth, Survival rate, Fertility,

PDF

___

YalçınB.C.(1990). Özel Zootekni (KoyunveKeçi Yetiştirme) Ders Notlan. İ. Ü. Vet. Fak. Zootekni Anabilim Dalı Akçapmar, H. (1994). Koyun Yetiştiriciliği 1 .Baskı, Medisan Yayınları No:8 Ankara.
Yalçın, B. C.ve Aktaş, G. (1969). Ergin İvesi ve Akkaraman koyunlarının Konya Ereğlisi şartlarındaki performanslan, L.Z.A.E. Derg., 9 (3-4) 1-14.
Akçapmar, H.;Kadak,R.;Odabaşıoğlu, F. (1982). Morkaraman ve Kangal-Akkaraman Koyunlarının Döl Verimi ve Süt Verimi Üzerine Karşılaştırmalı Araştırmalar, A. Ü. Vet. FakDerg. 29 (3-4) 379-391.
5 . Örkiz, M.; Kaya, F.; Çatta,H. (1984). Kangal tipi Akkaraman koyunlannın bazı verim özellikleri , L.Z.A.E Derg., 24 (1-4) 15-33.
Aşkın,Y.; Işık,N.; Kaymakçı,M. (1983). Türkiye’de koyun ve keçilerde döl veriminin artınlması üzerine yapılan çalışmalar , Uluslararası Akdeniz Bölgesi koyun ve keçi üretimi simpozyumu Avrupa Zootekni Federasyonu, Türk Standartlar Enstitüsü, Ankara.
Başpınar, Hz Uludağ,N.; Yorul,Oz Oğan,M.; Akgündüz,V.; Stierdem, M; Karakaş, E. (1991). İthalEtçi Koyun Irklarının Yarı Entansif Koşullarda Verim Performanslan ve Adaptasyon Kaabiliyetleri, L.Z. AE.Derg.,31. (1.2) 52-70.
Zhang, H.W.; Tao, X.J.; Zhang, M.Z.; Fu, Z.W.; Lı,X.L. (1991). Growth andproductivity of Corriedale sheep indroduced into Grozhou province. Gansu Nongye Daxue Xuebae, 26(3) 235-239.
Antüık, E. (1983). Genel Zootekni A. Ü. Vet. Fak. Yayınlan No:395 Ankara.
Akçapınar, H. ve KadakR. (1982). Morkaraman ve Kangal-Akkaraman kuzularının büyüme ve yaşama kabiliyeti üzerine karşılaştırmalı araştırmalar. F. Ü. Vet. Fak. Derg. 9(1-2)203-212
Kadak, R.; Akçapmar, H.; Tekin, M.E.; Akmaz, A.; Müftüoğlu, Ş. (1993). Alman Siyah Başlı Etçi x Akkaraman, Hampshire DownxAkkaraman, Alman Siyah Başlı Etçixİvesi ve Hampshire Downxîvesi Fİ kuzuların Büyüme, Besi ve Karkas Özellikleri. Hay. Araşt. Derg., 3(1) 1-7.
Tekin, M.E.; Akçapmar, H. (1994). TüıkMerinosu ve LincolnxTürk Merinosu F1 melezi kuzuların büyüme, besi ve karkas özelliklerinin karşılaştırılması: 1. Büyüme ve Yaşama Gücü. Tr.J.of Veterinaıy and Animal Sciences 18(4) 181- 187.
Yalçın, B.C.; Müftüoğlu, Ş.; Yurtçu, B.(1972). Konya Merinoslarının önemli verim özelliklerinin seleksiyonla geliştirilme imkanları: 1. çeşitli özellikler bakımından performans seviyeleri. A.Ü. Vet.Fak. Derg., 9 (1-2)227-255.
Akçapmar, H. (1983). Bazı Faktörlerin Akkaraman ve Morkaraman Kuzularının Büyüme Kabiliyeti Üzerine Etkileri. A. Ü. Vet. Fak. Derg., 30 (1) 183-200
Çep, S. (1994). Hampshire Down ve Alman Siyah Baş Etçi ırklarının Akkaraman ırkı ile kullanma melezlemesi yönünden karşılaştırılması. A. Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora tezi.
Roda, D.S.; Otto, P.A.; Sanyos, L.E.; Dos; Dupas, W.; Feıtoza, A.S.; Bıanchım, D. (1990). Effect of type of pregnancy (single or twin) on the viability and growth of Pohvart and Corriedale lambs. Boletim de Industria Animal 47(2)115-119
Kremer, R.; Barbato, G.; Bılltto, R; Perdigon, F. (1984). Growth in Corriedale lambs. Anales de la Fakulted de Veterinaria. 18(20), 53-64 Uruguay.
18 . Yamaki, K. (1988). Growth of lambs and reproduction of Finnsheep, suffolk , Corriedale and crossbredewes. Japanese -Joumaj-of- Zooechnical -Science 59(11)985-993.
Düzgüneş, O.; Kesici, T.; Kavuncu, O.; Gürbüz, F. (1987): Araştırma ve Deneme Metottan (İstatistik Metotlan -II) A. Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları: 1021 Ankara
Altınel, A.; Evrim, M.; Deligözoğlu, E; Özcan, M.; Güneş, H. (1994): Kıvırcık, Sakız, Alman Siyah Başlı koyun ırkları arasında yapılacak melezleme yoluyla döl ve et verimi özelliklerinin geliştirilmesi: 1. Kıvırcık koyunlannda döl verimi, Sakız*kıvırcık Fİ kuzularında yaşama gücü büyüme özellikleri Hayvancılık Araşt. Derg., 4 (1) 29-33, Konya
Oğan, M.Mz Deligözoğlu, F.; Yavuz, H.M.; Başpınar, Hz Akgündüz, V.; Çelik, î. (1994): Karacabey Merinosu Koyunlarda Tohumlama Mevsimi ve Sıfat Öncesi Farklı Düzeyde Beslemenin Döl Verimine ve Kuzu Doğum Ağırlığına Etkileri. Hay. Araşt. Derg., 4 (2) 85-89.
Arıtürk,E.; Akçapınar,H.; Aydoğan,M. (1985): Karayaka koyun ırkının saf yetiştirme ve melezleme ile ıslahı. Doğa, Veteriner ve Hayvancılık Derg. ,9(1) 21-26
Golodnov, AV. (1973). Commercial Crossing of Edilbaev ewes with short-wooled mutton rams. Animal - Breeding-Abstracts 1973 041-03969
Baş, S.; Özsoy,M.K.; Vardı, Y. (1986): Koç katımı öncesi farklı sürelerde yemlemenin koyanlarda döl verimine, kuzularda büyüme yaşama gücüne etkileri. Doğa Vet. ve Hay. Derg., 10(3)221-230. Ramachandraıah, K.; Sreemannarayana, O.; Rao, A.V.N. (1991): Comparative performanceof crossbred and indigenous sheep under fîeld conditions. Livestock Adviser, 16(8)7-10.
Nıznıkowskı, R.; Rant, W. (1992): The effect of crossbreedig of sheep of the Polish Corriedale Breed with the East Friesian milk sheep on chosen commercial characteristics of their progneny. IV. Meat productivity. Annals of Agricultur al University SGGW-AR Animal Science No:27,51-56.
Müftüoğlu, Ş. (1969): Konya Harasında Yetiştirilen Değişik Genarasyonlardan Merinos x Akkaraman Melezi koyunların Önemli Verim Özellikleri Üzerine Araştırmalar L.Z.AE. Yayın No:24.
Yalçın, B.C.; Ayabakan, Ş.; Köseoğlu, H.; Sincer, N. (1977): Dağlıç koyunlannmverimlerinin geliştirilmesinde Rambouillet ırkından yararlanılma olanakları: 1.Döl verimi, kuzu yaşama gücü ve büyüme hızı. î. Ü. Vet. Fak. Derg., 3(1-2) 1-21 10.