Mehmed Nuri Efendi’nin Londra (1834-1836) ve Paris (1836-1837/1839-1841) Elçilikleri

Bu çalışmanın amacı, daimî elçiliklerin kurulduğu dönemde, Osmanlı Devleti’nin devletlerarası denge siyasetinde diplomasiyi kullanarak kendi yerini belirlemeye çalışması, 1834-1836 yılları arasında Londra ve 1836-1837 ile 1839-1841 yılları arasında Paris elçiliği yapmış olan Mehmed Nuri Efendi’nin yazdığı raporlara dayandırarak anlatmaktır. Bu çerçevede çalışmamızda, Mehmed Nuri Efendi’nin bizzat kaleme aldığı raporlar, kronik eserler ile pek çok kaynak ve makale kullanılmıştır. Osmanlı Devleti’nin söz konusu tarihlerde İngiltere ve Fransa ile olan siyasi, diplomatik ve ekonomik ilişkileri Mehmed Nuri Efendi’nin göndermiş olduğu raporlar üzerinden açıklanmıştır. Böylelikle Osmanlı Devleti’nin uyguladığı diplomasi politikası ve denge siyasetinin yakından izlenmesine imkân bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Mehmed Nuri Efendi, Londra, Paris, Elçi, Diplomasi

Ambassadorships of Mehmed Nuri Efendi in London (1834-1836) and Paris (1836-1837/1839-1841)

The purpose of this study was to determine her by using diplomacy in inter-state balance policy own place, based to the reports were written by Mehmed Nuri Efendi who served as on ambassador in London between 1834-1836 and between 1836-1837/1839-1841 in Paris. In this context, in our study the reports outhored by Mehmed Nuri Efendi himself, chronical works and many sources have been used. Political, diplomatic and economic relations with England and France during the Ottoman Empire period explained via the reports sent by Mehmed Nuri Efendi. Thus, the diplomatic policy and the balance politics of the Ottoman Empire was possible to be monitored more closer.

Keywords:

Mehmed Nuri Efendi, London, Paris, Ambassador, Diplomacy,

PDF

___

Arşiv Belgeleri a) Başbakanlık Osmanlı Arşivi Katalogları Hatt-ı Hümayun (HAT) İrade Hariciye (İ.HR.) İrade Dosya Usul-i İradeler Tasnifi (İ. DUİT) İrade Eyalet-i Mümtaze Mısır (İ. MTZ (05)) Cevdet Hariciye (C.HR)
Süreli Yayınlar Takvim-i Vekayi
Kitap ve Makaleler Lütfi Efendi, Ahmed, Vak’anüvis Ahmed Lütfi Efendi Tarihi, İstanbul, 1999. Akbulut, Rükneddin, Beylikçi Nuri Mehmed Efendi’nin Londra Sefaret-i Mahsusası (1250-1252) ve Paris Büyük Elçilikleri (1252-1253 ve 1255-1257) Hakkında Mezuniyet Travayı, Bitirme Tezi, İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, İstanbul, 1940. Arık, Tuğrul, 19. Yüzyıl Başlarına Kadar Osmanlı- İngiliz İktisadi İlişkileri, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2015. Dönmez, Ahmet, Karşılıklı Diplomasiye Geçiş Sürecinde Osmanlı Daimî Elçiliklerinin Avrupa’da Yeniden Tesisi 1832-1841, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 2006. _____________, Osmanlı İngiliz İlişkileri: Diplomasi ve Reform (1833-1841), İstanbul, 2014. Genç, Mehmet, “Yed-i Vahid”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: 43, İstanbul, 2013, ss. 378-383. Karal, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, Cilt: V, Ankara, 2011. Karakaçan, Tuncay, Cezayir’de Fransız İşgali (1830-1871), Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2004. Kuran, Ercüment, Cezayir’in Fransızlar Tarafından İşgali Karşısında Osmanlı Siyaseti (1827-1847), İstanbul, 1957 Kütükoğlu, Mübahat S., “Ahidnameler ve Ticaret Muahedeleri”, Osmanlı Ansiklopedisi, Ed. Güler Eren, Cilt: III., Ankara, 1999, ss. 325-341. _____________, “İzmir”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: 23, İstanbul, 2001, ss. 515-524. _____________, Balta Limanı’na Giden Yol Osmanlı- İngiliz İktisadi Münasebetleri (1580-1850), Ankara, 2013. Lewis, Bernard, Modern Türkiye’nin Doğuşu, Ankara, 2015. Pakalın, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul, 1993. Savaş, Ali İbrahim, Osmanlı Diplomasisi, İstanbul, 2007. Süreyya, Mehmet, Sicil-i Osmani, İstanbul, 1996. Şişman, Adnan, “XIX. Yüzyıl Başlarında Fransa’daki İlk Osmanlı Öğrencileri”, Osmanlı Ansiklopedisi, Cilt: V, Ankara, 1999, ss. 245-249.