Nihan FEYMAN GÖK, Betül MÜLAYİM

22818

RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA KAPSAYICI EĞİTİM ÖGELERİNİN İNCELENMESİ

Erken yaşlarda çeşitliliği, katılımı ve kabulü benimsemek başta okul öncesi yaştaki çocuklar olmak üzere tüm çocuklar için önemlidir. Resimli çocuk kitapları onlara bu konuda yardımcı olabilecek vazgeçilmez bir araçtır. Kapsayıcı ögeler içeren resimli çocuk kitapları çocuklar arasındaki anlayışı artırma ve sosyal ilişkileri geliştirme potansiyeline sahiptir. Bu araştırmada tarama-betimleyici yöntem kullanılmıştır. 2014-2020 yılları arasında Türkiye’de yayınlanan 39 adet resimli çeviri çocuk kitabına araştırmacılar tarafından geliştirilen kitap inceleme formu uygulanmıştır. Kitap inceleme formu ile kitapların künyesi, kapsayıcı eğitim ögeleri ve karakter özellikleri incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu uygun örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. İncelenen 39 kitabın 23’ünde kapsayıcı eğitim ögesi olduğu belirlenmiştir. En çok kullanılan kapsayıcı eğitim ögesinin dış görünüş farklılığı olduğu görülmüştür. Kitaplarda belirlenen diğer ögeler özel gereksinim, yaş ve akran zorbalığıdır. En az cinsiyet ve ırk ögesine yer verildiği bulunmuştur. Ailede yaşanan değişimler (ölüm, boşanma, evlat edinme, taşınma, göçmenlik, yeniden evlenme), renk, dil, din, cinsel yönelim, ekonomik düzey ve yerleşim yeri ögelerine rastlanmamıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler:

Resimli çocuk kitapları, Kapsayıcılık, Kapsayıcı eğitim, Erken çocukluk eğitimi

REVIEW OF INCLUSIVE EDUCATION ELEMENTS IN PICTURE CHILDREN’S BOOKS

Adopting diversity, inclusion and acceptance at an early age is important for all children, especially pre-school children. Picture children's books are an indispensable tool that can help them on this subject. Picture children’s books with inclusive elements have the potential to increase understanding among children and improve social relations. The scanning-descriptive method was used in this study. A book review form developed by researchers was implemented on the 39 translated children’s picture books which were published between 2014-2020 years in Turkey. With the book review form, the tags, inclusive education elements and character features of the books were examined. The study group of the research was determined using the appropriate sampling method. It was determined that 23 out of 39 books examined have an element of inclusive education. It was seen that the most used inclusive education item is the difference in appearance. Other elements identified in the books are disability, age and peer bullying. It was found that the gender and race items are included the least. Changes in the family (death, divorce, adoption, moving, immigration, remarriage), color, language, religion, sexual orientation, economic level and place of residence were not encountered. Suggestions were made in line with the findings.
Keywords:

Picture children’s books, Inclusiveness, Inclusive education, Early childhood education,

PDF

___

  • Andrews, S. E. (1998). Using inclusion literature to promote positive attitudes toward disabilities. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 41 (6). Retrieved December 17, 2003, from Academic Search Premier database
  • Beşer, R. ve Kartal, H. (2020). Resimli çocuk kitaplarının zorbalık olgusu açısından çok yönlü olarak incelenmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, Research in Reading & Writing Instruction, 8(2), 108-123
  • Cole, E. M. and Valentine., (2000). D.P. “Multiethnic children portrayed in children’s picture books.” Child and Adolescent Social Work Journal, 17, 4: 305-317
  • Çatalcalı-Soyer, A. (2009). Okul öncesi dönem çocuk hikâye kitapları: Stereotipler ve kimlikler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (1), 13-27
  • Çelik, R. (2017). Adalet, kapsayıcılık ve eğitimde hakkaniyetli fırsat eşitliği. Fe Dergi, 17-29
  • Dilek, A. (2014). 4-6 Yaş çocuk öykülerindeki kadın kahramanların mesleksel analizi. Journal of Qafqaz University- Philology and Pedagogy. 2 (1), 94-102
  • Eğitimde Reform Girişimi (ERG) (2016). (2020, 12 Nisan). Türkiye’de Kapsayıcı Eğitimi Yaygınlaştırmak İçin Politika Önerileri
  • www.egitimreformugirisimi.org/wpcontent/uploads/2017/03/ERGKapsayiciEgitimPolitikaOnerileri.pdf
  • Erdoğan, M. ve Vatandaş, C. (2020). Bireysel ve toplumsal dışlanma pratiği: Önyargı ve ayrımcılık. İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (1), 474-485
  • Gönen, M., Karakuş, H., Uysal, H. Kehci, A. Ulutaş, Z. ve Kahve, Ö. (2016). Resimli çocuk kitaplarının içerik ve resimleme özelliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education) 31(4): 724-735
  • Güzelyurt, T. ve Özkan, Ö. (2018). Ailede yaşanan değişimler: Çocuk kitaplarına yönelik bir inceleme. Çocuk Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi,1(1),1-19
  • Hollander, S. A. (2004). Inclusion literature: Ideas for teachers and teacher educators, Electronic Journal for Inclusive Education, 1 (8)
  • Işıtan, S. (2016). Özel amaçla yazılmış çocuk kitapları. International Periodical For The Langues Literature and History of Turkish or Turkic, 11 (4) 471-492
  • İra, N. ve Gör, D. (2018). Eğitim fakültesi öğretim üyelerinin kapsayıcı eğitime yönelik görüşleri. Turkish International Journal of Special Education and Gidance & Counselling 7(2), 29-38
  • Karataş, E. (2014). Çocuk edebiyatında “karakter” kavramı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, (60-79)
  • Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1 (1) 62-80
  • Kaymaz, Ç. (2017). Özel gereksinimliliği içeren Türkçe ve çeviri resimli çocuk kitaplarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara
  • Kiefer, B. Z., Hepler, S. and Hickman, J. (2007). Charlotte Huck’s children’s literature. The Mc Graw-HillCompanies
  • Kitterman, J. F. (2002). Children’s books and special needs students. The Reading Teacher, 56 (3), 236-239
  • Meijer, J.W. (2003). (2021, 20 Şubat). Inclusive education and classroom practice summary report. European Agency for Development in Special Needs Education. www.european-agency.org/sites/default/files/inclusive-education-and-classroom-practices_iecp-en.pdf
  • Miles, M. B. and Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi. S. Akbaba & A. Ersoy (Çev. Ed.), (2. Baskıdan Çeviri, 1. Baskı) (50-89). Pegem Akademi Yayıncılık
  • Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Kapsayıcı eğitim projesi. http://oygm.meb.gov.tr/www/kapsayici-egitim-projesi-inclusive-education/icerik/679
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2020). Eğitimde birlikteyiz: Engelli çocuklar için kapsayıcı eğitim projesi. http://www.egitimdebirlikteyiz.org/
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2021). Standart eğitim programları. http://oygm.meb.gov.tr/dosyalar/StPrg/
  • Özyer, N. (2015). Ülkemizde çeviri çocuk edebiyatının sorunları. https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/362.pdf
  • Rohner, J. and Rosberg, M. (2003). Children with special needs: An update. Book Links.
  • Somer, B. ve Değirmenci, G. Y. (2015). Resimli çocuk kitaplarının toplumsal cinsiyet kavramı açısından incelenmesi. https://ejercongress.org/pdf/bildiri.pdf
  • Stubbs, S. (2008). Inclusive education where there are few resources. Atlas Alliance.
  • Şimşek, H., Dağıstan, A., Şahin, C., Koçyiğit, E., Dağıstan-Yalçınkaya G., Kart, M. ve Dağdelen, S. (2019). Kapsayıcı eğitim bağlamında Türkiye’de temel eğitim programlarında çok kültürlülüğün izleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 177-197
  • Taneri, P. O. (2019). Kuramdan uygulamaya kapsayıcı eğitim. Pegem Akademi
  • Topcubaşı, T. (2016). Farklılıklara saygı eğitiminde öğrenme ortamının düzenlenmesi ve öğrencilerle yürütülebilecek etkinlikler. International Journal Of Eurasian Education and Cultur, 1, (33-45).
  • Türk Dil Kurumu. (2020). Kapsayıcı.
  • United Nations. (2020). World Migration Report, 2020 https://archive.is/FAXXA, Erişim tarihi: 21.02.2021.
  • United Nations Development Programme. (UNDP) (2016). The sustainable development goals are coming to life. www.undp.org/content/undp/en/home/librarypage/sustainable-development-goals/the-sustainable-development-goals-are-coming-to-life.html
  • United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. (UNESCO) (2009). Defining an inclusive education agenda: Reflections around the 48th session of the international conference on education. UNESCO International Bureau of Education.
  • US Department of Education (2021). No child left behind act is working. https://www2.ed.gov/nclb/overview/importance/nclbworking.html
  • Winsor, P. J. T. (1998). Talking-Point: Books about children with learning disabilities. Teaching Exceptional Children, 30, 34-35.
Uygulamada Eğitim ve Yönetim Bilimleri Dergisi-Cover
  • Başlangıç: 2021
  • Yayıncı: Eğitim Yöneticileri ve Uzmanları Derneği
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

OKUL YÖNETİCİLERİNİN ÇATIŞMA ÇÖZME BECERİLERİ İLE ÖĞRETMENLERİN YÖNETİCİLERİNE DUYDUĞU GÜVEN ARASINDAKİ İLİŞKİ

Şule ÇAKMAK

WEB 2.0 ARAÇLARININ DERSLERDE KULLANILMASININ AKADEMİK BAŞARIYA ETKİSİ

Samet HAMLI, Duygu HAMLI

OKUL YÖNETİMİ KARARLARINA KATILIM DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Derya KAYA, Necdet KONAN

OKULLARDA ÖRGÜT GELİŞTİRME ÇALIŞMALARINA ÖĞRETMENLERİN KATILMA DURUMLARI

Dilek YILMAZ, Mehmet ENGİN

RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA KAPSAYICI EĞİTİM ÖGELERİNİN İNCELENMESİ

Nihan FEYMAN GÖK, Betül MÜLAYİM