Fransa-Brezilya İlişkileri: Uzak Komşular

Fransa-Brezilya ilişkilerinin tarihi, sömürgecilik döneminde Fransızlar, Portekizliler ve yerli topluluklar arasındaki ilişkilere uzanmaktadır. 19. yüzyılın başlarından bu yana, bağımsız Brezilya ve Fransa arasındaki ekonomik ilişkilerin derinleşmesine kültürel etkileşim ve Fransız düşünürlerin ve Fransa’daki siyasal akımların Brezilya’daki siyasal, kültürel ve toplumsal gelişmeler üzerindeki etkisi eşlik etmiştir. Günümüzde, Fransa’nın denizaşırı bölgelerinden Fransız Guyanası ve Brezilya, Fransa’nın en uzun kara sınırını paylaşmaktadır. 19. yüzyıldan bu yana ekonomik ortak ve küresel müttefik olmalarına rağmen, ikili ilişkiler 1990’lardan itibaren özel ivme kazanmıştır. Fransa ile Brezilya ve Fransız Guyanası ile Brezilya arasındaki var olan bağları derinleştirmeye ve ilişkileri savunma sanayisinden kültürel alışverişe farklı alanlara yaymaya yönelik karşılıklı çabalar, ilerlemeyle sonuçlanmıştır. Fransa ve Brezilya, 2008’de stratejik ortaklık anlaşması imzalamışlar ve Fransız Guyanası ile komşusu Brezilya arasındaki ilk karayolu bağlantısını sağlayan köprü, 2017’de hizmete girmiştir. Maamafih, ilişkiler gerilimden uzak değildir. Amazon Ormanları’ndaki yangınlar ve ormansızlaşma, Fransız Guyanası ve Brezilya arasındaki sınır güvenliğine ilişkin sorunlar ve iki ülke arasındaki ticari ilişkileri etkileyecek olan AB-Mercosur Anlaşması, Fransa’yı endişelendiren başlıca sorunlardır. Diğer taraftan, Fransa’nın Brezilya’daki çevresel sorunlar hakkındaki buyurgan söylemi ve Amazon bölgesine yönelik tarihsel ilgisi, Brezilya’da güvenlik endişelerine sebep olmaktadır. Bu kapsamda, çalışma, güncel Fransa-Brezilya ilişkilerinin temel dinamiklerini iki ülke ilişkilerinin işbirlikçi ve çatışmacı tarihine atıfla tartışmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Brezilya, Fransa, Fransız Guyanası, Amazon Ormanları, Istakoz Savaşı

FRANCE-BRAZIL RELATIONS: THE DISTANT NEIGHBORS

The history of France-Brazil relations dates back to the interactions between the French, the Portuguese, and the indigenous communities during the colonial period. Since the early 19th century, the deepening of economic ties between independent Brazil and France accompanied the cultural interaction and influence of French thinkers and political movements in France on political, cultural, and social developments in Brazil. Today, French Guiana -an overseas department of France- and Brazil share France’s longest land border. Despite their being economic partners and global allies since the late 19th century, bilateral relations gained specific momentum starting in the 1990s. Reciprocal attempts to deepen the existing ties between France and Brazil and French Guiana and Brazil and expand the scope of cooperation to various areas from the defense industry to cultural exchange resulted in progress. France and Brazil signed a strategic partnership agreement in 2008 and the bridge establishing the first road connection of French Guiana with its neighbor Brazil came into service in 2017. Nevertheless, the relationship is not without tensions. Fires and deforestation in the Amazon Rainforest, border security issues between Franch Guiana and Brazil, and the EU-Mercosur Agreement, which will affect the trade relations between the countries, are the main issues of concern for France. On the other hand, France’s domineering discourse on the environmental problems in Brazil and its historical interest in the Amazon region raises security concerns in Brazil. Within this context, this paper discusses the central dynamics of contemporary France-Brazil relations, with reference to the cooperative and conflictual history of their bilateral relations.

Keywords:

Brazil, France, French Guiana, Amazon Rainforest, Lobster War,

PDF

___

• Ambassade de France au Brésil (2021), “La France et le Brésil”, 17.12.2021, Erişim Tarihi: 18.12.2021, Erişim Adresi: https://br.ambafrance.org/La-France-et-le-Bresil.
• Ayuso, Silvia (2020), “França freia acordo entre UE e Mercosul, “preocupada” com seu impacto no desmatamento”, El País Brasil, 18.09.2020, Erişim Tarihi: 18.02.2022, Erişim Adresi: https://brasil.elpais.com/brasil/2020-09-18/franca-freia-acordo-entre-ue-e-mercosul-preocupada-com-seu-impacto-no-desmatamento.html.
• Baconnet, Alexis (2008), “Le partenariat stratégique franco-brésilien et la géopolitique brésilienne”, MULTIPOL-Réseau d’analyse et d’information sur l’actualité international, 31.12.2008, http://reseau-multipol.blogspot.com/2008/12/note-le-partenariat-strategique-franco.html.
• BBC (2017), “French Guiana: The part of South America facing a total shutdown”, 10.04.2017, Erişim Tarihi: 01.03.2022, Erişim Adresi: https://www.bbc.com/news/world-europe-39557670.
• Bethônico, Thiago (2022), “França diz que não vai aprovar Brasil na OCDE sem ações climáticas concretas”, Folha de Sao Paulo, 28.01.2022, Erişim Tarihi: 24.03.2022, Erişim Adresi: https://www1.folha.uol.com.br/mercado/2022/01/franca-diz-que-nao-vai-aprovar-brasil-na-ocde-sem-acoes-climaticas-concretas.shtml.
• “Cenários da Defesa 2040” (2019), Erişim Adresi: https://politica.estadao.com.br/blogs/fausto-macedo/wp-content/uploads/sites/41/2020/02/CENARIOS-MILITARES-DE-DEFESA-2020-2040-20-DEZ-2019-ESG-1.pdf.
• Caparelli, André (2016), “Critical Transfers between Brazil and France and the Nineteenth-Century”, içinde (editörler: Regina R. Félix & Scott D. Juall) Cultural Exchanges Between Brazil and France, Indiana: Purdue University Press, ss. 85-99.
• Da Silva, Daniel Afonso (2016), “A presença do general (ou notícias da visita do presidente Charles de Gaulle ao Brasil em outubro de 1964)”, Revista Tempo e Argumento, Florianópolis, Cilt 8, Sayı: 19, ss. 307-337.
• Daher, Andrea (2004), “A Conversão dos Tupinambá entre Oralidade e Escrita nos Relatos Franceses dos Séculos XVI e XVII”, Horizontes Antropológicos, Yıl: 10, Sayı: 22, ss. 67-92.
• De Matos dos Santos, Lana Patrícia & Costa Santos, Emmanuel Raimundo (2016), “Catraias” Do Rio Oiapoque E Dinâmica Territorial Transfronteiriça Franco-Brasileira”, XVIII Encontro Nacional de Geógrafos, A Construção do Brasil: Geografia, Ação Política e Democracia, http://www.eng2016.agb.org.br/resources/anais/7/1467661003_ARQUIVO_Catraias_ENG_2016.pdf.
• De Resende Fagundes, Flavia Carolina (2019), Politicas de Segurança e Defesa nas Fronteiras Internacionais do Brasil, Boas Vista, Roraima: Editora UFRR.
• De Souza Muniz, Túlio (2013), “A “Guerra da Lagosta”: um Laboratório para o Golpe Militar de 1964 e suas Abordagens na Imprensa Regional”, Brasiliana – Journal for Brazilian Studies, Cilt 2, Sayı: 2, ss. 345-370.
• Direction Général du Trésor (2021), “Brésil: Relation Bilatérales”, 18.10.2021, Erişim Tarihi: 08.12.2021, Erişim Adresi: https://www.tresor.economie.gouv.fr/Pays/BR/relations-bilaterales.
• European Commission, “French Guiana”, 24.10.2017, Erişim Tarihi: 09.03.2022, Erişim Adresi: https://ec.europa.eu/regional_policy/sources/policy/themes/outermost-regions/pdf/rup_2017/rup_partner_guyana_en.pdf.
• European Space Agency, “Europe’s Spaceport”, Erişim Tarihi: 09.03.2022, Erişim Adresi: https://www.esa.int/Enabling_Support/Space_Transportation/Europe_s_Spaceport/Europe_s_Spaceport2.
• Fabius, Laurent (2013), “Latin America - a major foreign policy objective”, Le Figaro, 20.02.2013, Erişim Tarihi: 05.01.2022, Erişim Adresi: https://www.diplomatie.gouv.fr/en/country-files/americas/latin-america/france-and-latin-america/article/latin-america-a-major-foreign.
• FAO (Food and Agricultural Organization of the United Nations) (2018), “EU-Mercosur Agreement draws criticism from the French Agricultural Sector”, 19.03.2018, Erişim Tarihi: 25.03.2022, Erişim Adresi: https://www.fao.org/in-action/agronoticias/detail/en/c/1109688/.
• Félix Regina R. & Juall, Scott D. (2016), “Introduction to Cultural Exchanges Between Brazil and France”, içinde (editörler: Regina R. Félix & Scott D. Juall) Cultural Exchanges Between Brazil and France, Indiana: Purdue University Press, ss. 1-15,
• Gabeira, Fernando (2020), “O Brasil de De Gaulle”, Veja, 28.07.2020, Erişim Adresi: https://veja.abril.com.br/coluna/augusto-nunes/o-brasil-de-de-gaulle/.
• IBGE (Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística), “Amazônia Legal”, Erişim Tarihi: 16.03.2022, Erişim Adresi: https://www.ibge.gov.br/geociencias/informacoes-ambientais/vegetacao/15819-amazonia-legal.html.
• Jean-Pierre Langellier (2008), “Le Brésil veut devenir la puissance militaire régionale”, Le Monde, 19.12.2008, Erişim Tarihi: 15.12.2021, Erişim Adresi: https://www.lemonde.fr/ameriques/article/2008/12/19/le-bresil-veut-devenir-la-puissance-militaire-regionale_1133103_3222.html.
• Le Portail de la Coopéraion Décentralisée (2005), Brésil-Brésils: L’année Du Brésil En France, 22.11.2005, Erişim Tarihi: 17.12.2021, Erişim Adresi: https://cites-unies-france.org/Bresil-Bresils-l-annee-du-Bresil.
• Lessa, Antônio Carlos (1999), “A guerra da Lagosta e outras guerras: conflito e cooperação nas relações França-Brasil (1960-1964)”, Cena Internacional, Cilt 1, Sayı: 1, ss. 109-120.
• Lissardy, Gerardo (2016), “A ponte entre Brasil e Guiana Francesa que ninguém pode cruzar”, 03.01.2016, BBC, Erişim Tarihi: 21.02.2022, Erişim Adresi: https://www.bbc.com/portuguese/noticias/2016/01/160103_ponte_brasil_guiana_francesa_rb.
• Manzanaro, Sofía S. (2019), “EU-Mercosur deal: Is the agreement a threat to European agriculture?”, Euronews, 03.07.2019, Erişim Tarihi: 25.03.2022, Erişim Adresi: https://www.euronews.com/2019/07/03/eu-mercosur-deal-is-the-agreement-a-threat-to-european-agriculture.
• Medeiros, Israel (2021), “Bolsonaro: França boicota Mercosul e UE por "interesses econômicos", Correio Braziliense, 20.05.2021, Erişim Tarihi: 18.02.2022, Erişim Adresi: https://www.correiobraziliense.com.br/politica/2021/05/4925947-bolsonaro-franca-boicota-mercosul-e-ue-por-interesses-economicos.html.
• Mercosur (2019), “Acuerdo de Asociación Estratégica Mercosur-UE”, Erişim Tarihi: 14.04.2022, Erişim Adresi: https://www.mercosur.int/documento/mercosur-ue/.
• Meyerfeld, Bruno & Semo, Mark (2019), “Les incendies en Amazonie provoquent une crise diplomatique entre la France et le Brésil”, 24.08.2019, Le Monde, Erişim Tarihi: 13.12.2021, Erişim Adresi: https://www.lemonde.fr/international/article/2019/08/24/les-incendies-en-amazonie-provoquent-une-crise-diplomatique-entre-la-france-et-le-bresil_5502423_3210.html.
• Mialhe, Jorge Luis (2010), “O Contrato da Missão Militar Francesa de 1919: direito e história das relações internacionais, Cadernos de Direito, Piracicaba, Cilt 10, Sayı: 18, ss. 89-119.
• Ministere des Affaires Etrangeres et Europeenes (2007), “France and Brazil Political Relations”, 20.06.2007, Erişim Tarihi: 02.12.2021, https://web.archive.org/web/20071018095759/http://www.diplomatie.gouv.fr/en/country-files_156/brazil_444/france-and-brazil_2515/political-relations_2631.html.
• Ministere des Affaires Etrangeres et Europeenes (2018), “France et l’Amérique latine”, 01.06.2018, Erişim Tarihi: 05.12.2021, Erişim Adresi: https://www.diplomatie.gouv.fr/fr/dossiers-pays/ameriques/amerique-latine/la-france-et-l-amerique-latine/.
• Ministério da Defesa do Brasil (2015), “França quer reforçar parceria estratégica com Brasil na área de Defesa”, 12.03.2015, Erişim Tarihi: 15.02.2022, Erişim Adresi: https://www.gov.br/defesa/pt-br/centrais-de-conteudo/noticias/ultimas-noticias/franca-quer-reforcar-parceria-estrategica-com-brasil-na-area-de-defesa.
• Ministério da Defesa do Brasil (2020), “Nota do Ministério da Defesa”, 07.02.2020, Erişim Tarihi: 17.02.2022, Erişim Adresi: https://www.defesanet.com.br/doutrina/noticia/35694/Cenarios-de-Defesa-2040---Descricao-Cenarios-/.
• Ministério da Defesa Marinha do Brasil (2018), “Embaixador da França no Brasil embarca no Submarino “Tupi”, 21.07.2018, Erişim Tarihi: 12.03.2022, Erişim Adresi: https://www.marinha.mil.br/noticias/embaixador-da-franca-no-brasil-embarca-no-submarino-tupi.
• MRE Brasil (Ministério das Relações Exteriores), “República Francesa”, 10.06.2021, Erişim Tarihi: 19.01.2022, Erişim Adresi: https://www.gov.br/mre/pt-br/assuntos/relacoes-bilaterais/todos-os-paises/republica-francesa.
• Muxagato, Bruno (2010), “Le rapprochement franco-brésilien: une relation stratégique au-delà d’un partenariat militaire?”, La Chronique des Amériques, Observatoire Des Ameriques Montréal, Sayı: 7, ss. 1-12.
• Nabuco de Araujo Frampesa, Rodrigo (2008), “Politique Etrangere Dans Les Amerique: Entre Crises et Alliances, Les relations militaires franco-brésiliennes (1951-1961): influences, enjeux, strategies”, Rencontre des doctorants, Paris, Institut Des Ameriques, ss. 39-49, https://www.academia.edu/7142132/Relations_franco_brésiliennes.
• Örmeci, Ozan (2019), “Emmanuel Macron Dönemi Fransa-ABD İlişkileri”, içinde (editörler: Ozan Örmeci & Temmuz Yiğit Bezmez) Fransa Siyaseti ve Dış Politikası, İstanbul: Bilgesam Yayınları, ss. 351-374.
• Republica Federativa do Brasil (2012), Livro Branco de Defesa Nacional, Brasil, Erişim Adresi: https://www.gov.br/defesa/pt-br/arquivos/2012/mes07/lbdn.pdf.
• Reuters (2021), “Macron hosts Brazil’s Lula at French presidential palace in apparent dig at Bolsonaro”, 17.11.2021, Erişim Tarihi: 19/02/2022, Erişim Adresi: https://www.reuters.com/world/macron-hosts-brazils-lula-french-presidential-palace-apparent-dig-bolsonaro-2021-11-17/.
• Schipani, Andres (2017), “Brazil’s Oiapoque: a bridge too far”, 19.09.2017, Financial Times, Erişim Tarihi: 15.02.2022, Erişim Adresi: https://www.ft.com/content/c0e0195e-7eb6-11e7-ab01-a13271d1ee9c.
• SciencesPo (2021), “La France et L’Amerique Latine, Observatoire politique de l’Amerique latine et des Caraibes”, Erişim Tarihi: 13.12.2021, Erişim Adresi: https://www.sciencespo.fr/opalc/content/la-france-et-l-amerique-latine.html.
• Tekin, Segâh (2017), Brezilya Dış Politikası: Gelenek ve Değişim, İstanbul: Der Yayınevi.
• United Nations (2022), “MINUSTAH: Mission des Nations Unies Pour la Stabilisation en Haïti”, Erişim Tarihi: 22.04.2022, Erişim Adresi: https://peacekeeping.un.org/fr/mission/minustah.