Ebrucan İSLAMOĞLU, Birsen ZENCİRCİOĞLU

649

TÜRKİYE’ DE CUMHURİYET ALTINININ EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ : VAR ANALİZİ YAKLAŞIMI

Türkiye’ de ekonomik büyüme son yıllarda üzerinde önemle durulan konulardan birisidir. Ekonomik büyümeyi olumlu ve olumsuz olarak etkileyen pek çok faktör vardır. Bunların başlıcaları; reel ücret artışları, göçmenler, düşen petrol fiyatları, politika, turizm, büyüme odaklı politikalar ve sermaye girişidir. Bu çalışmada, Türkiye’nin 2000-2017 dönemi verilerine dayalı olarak ekonomik büyüme ile cumhuriyet altını arasındaki ilişkinin varlığının belirlenmesi için VAR (Vector AutoRegressive Model) analizi yapılmıştır. Çalışmada ekonomik büyüme ile cumhuriyet altını arasındaki granger nedensellik ilişkileri test edilmiş, ilişkilerin yönü ve büyüklüğü vektör autoregressive (VAR) modeli ile analiz edilmiştir. Serilerin durağan olmaları sağlanmış daha sonra sırasıyla etki-tepki analizi ve varyans ayrıştırması yoluyla 10 dönemlik tahminler yapılmıştır. Sonuç olarak, cumhuriyet altınından ekonomik büyüme doğru bir yönlü nedenselliğin varlığı söz konusudur.  
Anahtar Kelimeler:

Ekonomik büyürne, Cumhuriyet Altını, Reel ücret, Birim Kök Testi, Vektör AutoRegressive (VAR) Modeli, Etki-Tepki Analizi

THE EFFECTS OF CUMHURİYET GOLD ON THE ECONOMIC GROWTH OF TURKEY : VAR ANALYSIS APPROACH

In recent years, economic growth is one of the most important issues in Turkey. There are many factors that affect economic growth positively and negatively. Main factors are real wage increases, immigrants, falling oil prices, policy, tourism, growth-oriented policies and capital inflows. This study based on data of Turkey’ s economy between 2000 and 2017 years, Vector AutoRegressive Model (VAR) analysis is conducted to determine the existence of the relationship between economic growth and cumhuriyet gold. In the study, the relationship between economic growth and cumhuriyet gold is tested, the direction and the size of the relationship is analyzed by Vector AutoRegressive Model (VAR). Initially, unit root test is applied to prevent series from non-stationarity. Then, respectively predictions are made for 10 periods by using impulse-response analysis and variance decomposition. As a result, there is a directional from the cumhuriyet gold to economic growth.  
Keywords:

Economic Growth, Cumhuriyet Gold, VAR Model, Unit Root Test, Impulse-Response Analysis,

PDF

___

  • [1] Yiğidim A. ve Köse N. (Sonbahar 1997). “İhracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki, ithalatın rolü : Türkiye örneği (1980-1996)”, Ekonomik Yaklaşım, 71-85.
  • [2] Canpolat N. (2000). “Türkiye’ de beşeri sermaye birikimi ve ekonomik büyüme”, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:18, Sayı:2, ss.265-281.
  • [3] Müslümov A. ve Aras G. (2002). “Sermaye piyasası gelişmesi ve ekonomik büyüme arasında nedensellik ilişkisi : OECD ülkeleri örneği”, İktisat, İşletme ve Finans, 17(198), ss.90-100.
  • [4] Kar M. ve Taban S. (2003). “Kamu HarcamaÇeşitlerinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri”, Ankar Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt:58, Sayı:3.
  • [5] Vural M.G.(Mayıs 2003). “Altın piyasası ve altın fiyatlarını etkileyen faktörler”, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Piyasalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
  • [6] Siverekli Demircan, E. (2003). “Vergilendirmenin Ekonomik Büyüme ve Kalkınmaya Etkisi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 21, Temmuz-Aralık 2003, ss. 97-116.
  • [7] Giray F. (2004). “Savunma Harcamaları ve Ekonomik Büyüme”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 1
  • [8] Berber M. ve Artan S. (Eylül 2004). “Türkiye’ de enflasyon-ekonomik büyüme ilişkisi : (Teori, Literatür ve Uygulama), İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:18, Sayı:3-4, ss.103-117.
  • [9] Arısoy İ. (2005). “Wagner ve Keynes Hipotezleri Çerçevesinde Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 14, Sayı 2, 2005, s.63-80
  • [10] Albeni M. ve Demir Y.(Bahar 2005). “Makro ekonomik göstergelerin mali sektör hisse senedi fiyatlarına etkisi (İMKB uygulamalı)”, Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, Sayı:14.
  • [11] Şengül S. ve Tuncer İ. (May 2006). “Türkiye’ de enerji tüketimi ve ekonomik büyüme : 1960-2000”, İktisat, İşletme ve Finans, Bilgesel Yayıncılık, Vol.21 (242), ss.69-80.
  • [12] Bahar O.(2006). “Turizm sektörünün Türkiye’ nin ekonomik büyümesi üzerindeki etkisi : VAR analizi yaklaşımı”, Yönetim ve Ekonomi, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Manisa, Cilt:13, Sayı:2.[13] Taban S. ve Kar M. (2006). “Beşeri sermaye ve ekonomik büyüme : nedensellik analizi, 1969-2001”, Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 159-182.
  • [14] Aslan Ö. ve Korap H.L. (Güz 2006). “Türkiye’ de finansal gelişme ekonomik büyüme ilişkisi”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE), Sayı:17.
  • [15] Durkaya M. ve Caylan S. (Ocak-Haziran 2006). “Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme”, Maliye Dergisi, Sayı:150, 79-89.
  • [16] Kandır S.Y., İskenderoğlu Ö. ve Önal Y.B. (2007). “Finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin araştırılması”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:16, Sayı:2, ss.311-326.
  • [17] Karagöl E., Erbaykal E. ve Ertuğrul H.M. (2007). “Türkiye’ de ekonomik büyüme ile elektrik tüketimi ilişkisi : sınır testı yaklaşımı”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1), 72-80.[18] Erbaykal E. (2007). “Türkiye’ de ekonomik büyüme ve döviz kuru cari açık üzerinde etkili midir? Bir nedensellik analizi”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:3, Sayı:6, ss.81-88.
  • [19] Alagöz M., Erdoğan S. ve Topallı N. (2008). “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme:Türkiye Deneyimi 1992-2007”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler DergisiCilt: 7, Sayı:1, Sayfa:79-89.
  • [20] Oktayer N. ve Susam N.(Ocak 2008). “Kamu harcamaları-ekonomik büyüme ilişkisi: 1970-2005 yılları Türkiye örneği”, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:22, Sayı:1.
  • [21] Mucuk M. ve Alptekin V. (2008). “Türkiye’de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi:VAR Analizi(1975-2006)”, Maliye Dergisi, Sayı 155.
  • [22] Örnek İ. (2008). “Yabancı sermaye akımlarının yurtiçi tasarruf ve ekonomik büyüme üzerine etkisi”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63-2, 199-217.
  • [23] Bilginoğlu M.A. ve Aysu A. (2008). “Dış Borçların Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Örneği”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 31, Sayfa:1-23.
  • [24] Uysal D., Özer H. ve Mucuk M. (2009). “Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi:Türkiye Örneği(1965-2007)”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 4.
  • [25] Mucuk M. ve Uysal D. (2009). “Türkiye ekonomisinde enerji tüketimi ve ekonomik büyüme”, Maliye Dergisi, Sayı:157.
  • [26] Başar S., Aksu H.,Temurlenk M.S.ve Polat Ö. (2009). “Türkiye’ de kamu harcamaları ve büyüme ilişkisi : sınır testi yaklaşımı”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), ss.301-314.
  • [27] Afşar M. (2009). “Türkiye’de Eğitim Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt:9, Sayı:1, Sayfa:85-98.
  • [28] Yaylalı M., Akan Y. ve Işık C. (2010). “Türkiye’ de Ar&Ge yatırım harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki eş-bütünleşme ve nedensellik ilişkisi : 1990-2009”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, Cilt:V, Sayı:II.
  • [29] Sevimli Y. ve Ömürgönülşen M. (2010). “Altın üretiminin planlanması açısından Türkiye’ de altın fiyatının tahmin edilmesine ilişkin bir çalışma.”, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt:10, Sayı:19, 363-384.
  • [30] Telatar O.M. ve Terzi H. (2010). “Nüfus ve eğitimin ekonomik büyümeye etkisi : Türkiye üzerine bir inceleme”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:24, Sayı:2, ss.197-214.
  • [31] Çetin M. ve Ecevit E. (2010). “Sağlık harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi : OECD ülkeleri üzerine bir panel regresyon analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 166-182.
  • [32] Şimşek, M. ve Kadılar, C. (2010). “Türkiye’de Beşeri Sermaye, İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Nedensellik Analizi”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 1.
  • [33] Ağayev S. (2010). “Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve ekonomik büyüme ilişkisi : geçiş ekonomileri örneğinde panel eştümleşme ve panel nedensellik analizleri”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12/1, 159-184.
  • [34] Korkmaz S. (2010). “Türkiye’de AR-GE Yatırımları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin VAR Modeli İle Analizi”, Journal of Yaşar University Cilt:5, Sayı:20.[35] Taştan H. (2010). “Türkiye’ de ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkilerinin spektral analizi”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, Cilt:2, Sayı:1, ISSN:1309-8020.
  • [36] Genç, M.C. ve Atasoy, Y. (2010) . “AR-GE Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi:Panel Veri Analizi”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi / 2010 Cilt:5, Sayı:2.
  • [37] Çiçek H., Gözegir S. ve Çevik E. (2010). “Bir Maliye Politikası Aracı Olarak Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:11, Sayı:1.
  • [38] Ceylan S. ve Şahin B.Y. (2010). “İşsizlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisinde Asimetri”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt:11, Sayı: 2, Sayfa:157-165.
  • [39] Ceylan S. ve Durkaya M. (2010). “Türkiye’de Kredi Kullanımı – Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2.
  • [40] Bahar O. ve Bozkurt K. (2010). “Gelişmekte Olan Ülkelerde Turizm – Ekonomik Büyüme İlişkisi:Dinamik Panel Veri Analizi”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt 21, Sayı 2, Güz: 255-265.
  • [41] Aydın F.F. (2010). “Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:0, Sayı:35, Sayfa:317-340.
  • [42] Altıntaş H. ve Çetintaş H. (2010). “Türkiye’de Ekonomik Büyüme, Beşeri Sermaye ve İhracat Arasındaki İlişkilerin Ekonometrik Analizi:1970-2005”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:0, Sayı:36, Sayfa:33-56.
  • [43] Saatçi M. ve Dumrul Y. (2011). “Çevre Kirliliği ve Ekonomik Büyüme İlişkisi:Çevresel Kuznets Eğrisinin Türk Ekonomisi İçin Yapısal Kırılmalı Eş-Bütünleşme Yöntemiyle Tahmini”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:0, Sayı:37.
  • [44] Özcan B. ve Ari A. (2011). “Finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin ampirik bir analizi: Türkiye örneği”, Business and Economics Research Journal, 2(1).
  • [45] Ekinci A. (2011). “Doğrudan Yabancı Yatırımların Ekonomik Büyüme ve İstihdama Etkisi:Türkiye Uygulaması(1980-2010)”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi Cilt:6, Sayı:2, Sayfa:71-96.
  • [46] Arı A. ve Zeren F. (2011). “〖CO〗_2 Emisyonu ve Ekonomik Büyüme:Panel Veri Analizi”, Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi Cilt:18, Sayı:2, Sayfa:37-47.
  • [47] Altunç Ö. F. (2011). “Kamu harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi : Türkiye’ ye ilişkin ampirik kanıtlar”, Yönetim ve Ekonomi, Cilt:18, Sayı:2, Celal Bayar Üniversitesi İİBF Manisa.
  • [48] Ağayev S. (Nisan 2011). “İhracat ve ekonomik büyüme ilişkisi:12 geçiş ekonomisi örneğinde panel eştümleşme ve panel nedensellik analizleri”, Ege Akademik Bakış, Cilt:11, Sayı:2, ss.241-254.
  • [49] İbicioğlu M. (Güz 2012). “Yatırım araçlarının getirileri arasındaki ilişkilerin çok boyutlu ölçekleme yöntemi ile analizi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:8, Yıl:8, Sayı:2, 8:45-55.
  • [50] Gülmez A. ve Yardımcıoğlu F. (2012). “OECD Ülkelerinde AR-GE Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi:Eşbütünleşme ve Panel Nedensellik Analizi(1990-2010)”, Maliye Dergisi Sayı:163.
  • [51] Çamurdan B. (Mayıs 2013). “Türkiye’ de 1999-2013 dönemi için ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi”, E - Journal of New World Sciences Academy, 8, 4, 183-195.
  • [52] Mercan M. ve Peker O. (Nisan 2013). “Finansal gelişmenin ekonomik büyümeye etkisi : ekonometrik bir analiz”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), 93-120.
  • [53] Çalışkan Ş., Karabacak M. ve Meçik O. (2013). “Türkiye’de Eğitim-Ekonomik Büyüme İlişkisi:1923-2011(Kantitatif Bir Yaklaşım)”, Yönetim Bilimleri Dergisi Cilt:11, Sayı:21, Sayfa:29-48.
  • [54] Tomak S. (Haziran 2013). “Altın güvenli liman mı? Hisse senetleri, DİBS, döviz kuru ve altın getirileri arasındaki ilişkilerin analizi”, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 21-36.
  • [55] Altıntaş H. (Nisan 2013). “Türkiye’ de birincil enerji tüketimi, karbondioksit emisyonu ve ekonomik büyüme ilişkisi: eşbütünleşme ve nedensellik analizi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), ss. 263-294.
  • [56] Uyar A.ve Uzuner M.T.(Ocak 2015). “Türkiye’ de altın piyasasının zayıf formda etkinliğinin koşu testi uygulaması ile sınanması”, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Cilt:7, Sayı:12, ss.197-208.
  • [57] Öncü M.A., Çömlekçi İ., Yazgan H.İ. ve Bar M.(2015). “Yatırım araçları arasındaki eşbütünleşme (Bist100, Altın, Reel Döviz Kuru)”, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:15, Sayı:1, 15:43-57.
  • [58] Tağtekin Ö. (2016). “Türkiye’ nin altın piyasasındaki konumu ve Türk altın yatırımcısının davranışına ilişkin bir araştırma”, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Uluslararası Ticaret Yüksek Lisans Tezi, Dış Ticaret Enstitüsü.
  • [59] Elmastaş Gültekin Ö. ve Aktürk Hayat E. (Ekim 2016). “Altın fiyatını etkileyen faktörlerin Var modeli ile analizi: 2005-2015 Dönemi”, Ege Akademik Bakış, Cilt:16, Sayı:4, ss.611-625.
  • [60] Yüksel R. ve Akkoç S. (2016). “Altın fiyatlarının yapay sinir ağları ile tahmini ve bir uygulama.”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(1), 39-50.
  • [61] Brooks, C. (2008). “Introductory Econometrics for Finance, New York : Cambridge University Press.
Ünye İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 2602-2192
  • Başlangıç: 2017
  • Yayıncı: Ordu Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

INVESTIGATION OF DETERMINANTS OF CONSUMERS’ SATISFACTION AMONG FAST FOOD MARKETS IN DELTA STATE, NIGERIA

Felix ACHOJA

Hata, Yaratıcı Muhasebe ve Hile Ayrımı, Muhasebe Hilelerine Karşı Çözüm Önerisi: Enron Skandalı Örneği

Ravan Jafarlı, Gafgaz Gahramanlı

TÜRKİYE’ DE CUMHURİYET ALTINININ EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ : VAR ANALİZİ YAKLAŞIMI

Ebrucan İSLAMOĞLU, Birsen ZENCİRCİOĞLU

Türkiye’de Turizm Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: VAR Analizi

Ersin YENİSU