TOPLUMSAL GELİŞMENİN VE İLERLEMENİN ÖNÜNDEKİ ENGEL: ATALAR KÜLTÜ VEYA PATERNALİZM
İnsanın hayatında en çok hissettiği temel olgulardan birisi de değişim ve gelişimdir. Bu durum bireysel hayatta olduğu gibi toplumsal hayatta daha çok müşahede edilmektedir. Bu bağlamda klasik ifadeyle “değişmeyen tek şey değişimdir” diyebiliriz. Ama insanların değişime karşı çoğu zaman direnç gösterdiğini görmekteyiz. Bu durum, yeni olmayıp insanlık tarihi kadar eski bir olgudur. Çünkü değişimin doğasında her zaman için bir stres, kaygı ve belirsizlik vardır. Değişince hayatından bazı şeylerin yok olacağını düşünen insanlar olabildiğince değişime direnirler. Değişince zarar edeceğini düşünen, zarardan kaçınma eğilimi yüksek olanlar; gelecekte olabilecek sorunlar, belirsizlik korkusu ve yabancısı olduğu şeyden korkma gibi kötümser endişeler değişimi engelleyen temel faktörlerdir. Biz bu çalışmada değişimin bir ihtiyaç olduğunu vurgularken çeşitli endişelerle değişime kendisini kapatan ve direnen insanların zihinsel arka planını ve temel özelliklerini İslami bakış açısıyla irdelemeye çalışacağız.
Anahtar Kelimeler:
Değişim, Kült, Ata, Taklit, Gelenek, Gelenekçilik, Özeleştiri
___
- Akalın, Şükrü vd. Türkçe Sözlük, TDK Yay., Ankara 2011.
- Armağan, Mustafa, Gelenek, Ağaç Yayıncılık, İstanbul, 1992.
- Bakırcıoğlu, Rasim, Eğitim ve Psikoloji Sözlüğü, Anı Yay., Ankara 2016.
- Celaleyn, Celaleddin el Mahalli, Celaleddin es’s-Suyuti, Tefsiru’l-Celaleyn, Dar İbn Kesir, Beyrut 2014.
- Çelebi, Halis, İslami Hareket ve Özeleştiri Üzerine, Rey Yay., (çev. Metin Parıldı), Kayseri ts.
- Çelik, Celalettin, Din Sosyolojisi, Palet Yay., Konya 2013.
- Çoban, Mehmet, Otokritik, Çağlayan Yay., İzmir 2007.
- Guenon, Rene, Egemenliğin Ve Çağın Alametleri, (çev. M. Kanık), İz Yay., İstanbul, 1990.
- İzutsu, Toshihiko, Kur’an’da Allah ve İnsan, (Trc. Süleyman Ateş),Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul, ts.
- İbn-i Hacer, Ebu'l Fazl Şihabuddin Ahmed b. Ali bin Muhammed el-Askalanî, el-İsabe fi Temyizi’s-Sahabe, Müellif; Ahmed b. Ali, (Tah., Ali Muhammed el Bücavi), Darülcil Yayn., Beyrut, h.1412 (1991).
- Kasapoğlu, Abdurrahman, Kur’an’da İman Psikolojisi, Yalnızkurt Yayınları, İstanbul, 1997.
- Karagöz, İsmail vd., Dini terimler Sözlüğü, DİB Yay., Ankara 2010.
- Mutahhari, Murtaza, İnsan-ı Kamil, (çev. İsmail Bendiderya), Kevser Yay., İstanbul 1999.
- Şimşek, İsmail, Felsefeden Tasavvufa Ruh Anlayışı, Ekev Akademi Dergisi, Yıl: 19, Say:62; Bahar 2015, s. 549
- Şimşek, İsmail, Düşünce Tarihinde Tanrını Özgürlüğü Sorunu, Elis Yay., Ankara 2017.
- Siret-i İbn-i Hişam, (Trc., Hasan Ege), Kahraman Yay., İstanbul 1994.
- Tarhan, Nevzat, Değerler psikolojisi ve insan, Timaş Yay., İstanbul 2015.
- Yazır, M. Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, Akçağ Yay., Ankara 2013.
- Yerlikaya, Ünal vd., İslam İbadet Esasları, Grafiker Yay., Ankara 2014.
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: İsmail ŞİMŞEK